პროექტის სახელწოდება: საპარლამენტო დემოკრატიის სისტემის გაძლიერება საქართველოში
დონორი ორგანიზაცია: გაეროს განვითარების პროგრამა (UNDP) ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული პროგრამის „საპარლამენტო დემოკრატიის სისტემის გაძლიერება საქართველოში“ ფარგლებში
პროექტის ნომერი: 00101142
ქვეყანა: საქართველო
საგრანტო თანხა: 266,195.00 აშშ დოლარი
პროექტის ხანგრძლივობა: 1 სექტემბერი 2016 - 28 დეკემბერი 2018
პრობლემის აღწერა (სიტუაციის ანალიზი)
ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული პროგრამის ფარგლებში - „საპარლამენტო დემოკრატიის სისტემის გაძლიერება საქართველოში“ - UNDP მხარს უჭერს საქართველოს პარლამენტის ჩართულობას „ღია მმართველობის პარტნიორობაში“ (OGP) საკანონმდებლო ღიაობის სამოქმედო გეგმის ვალდებულებების შემუშავებისა და განხორციელების მეშვეობით. UNDP-ის ეს გადაწყვეტილება ინოვაციური მიდგომის ნაწილია, რადგან OGP-ის ინიციატივაში მსოფლიოს მასშტაბით მხოლოდ რამდენიმე პარლამენტებია ჩართული. პროექტს უშუალოდ ახორციელებს „ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი“ (IDFI) - საქართველოში წამყვანი არასამთავრობო ორგანიზაცია OGP-ის საკითხებში.
ევროკავშირის / UNDP-ის მიერ დაფინანსებული პროექტის ფარგლებში, 2014 წლის დეკემბერში, IDFI-მ დაიწყო მუშაობა საქართველოს პარლამენტთან OGP-ის სამოქმედო გეგმის შემუშავებაზე. წელიწადზე ნაკლებ დროში თვალსაჩინო პროგრესი იქნა მიღწეული. სამოქმედო გეგმის ფარგლებში საქართველოს პარლამენტმა შექმნა „ღია და გამჭვირვალე მმართველობის მუდმივმოქმედი საპარლამენტო საბჭო“ (შემდგომში - „საბჭო“) - პარლამენტის მუდმივმოქმედი ორგანო, რომელიც სამოქმედო გეგმის შემუშავებასა და განხორციელებაზეა პასუხისმგებელი.
ამჟამად, OGP-ის სამოქმედო გეგმის 17 ვალდებულება შეუსრულებელი რჩება. პარლამენტი, საბჭოს მეშვეობით, პასუხისმგებელი იქნება სამოქმედო გეგმის განხორციელებასა და მთლიანი პროცესის კოორდინაციაზე. მიუხედავად იმისა, რომ საპარლამენტო ღიაობის პრინციპების დანერგვა პარლმენტის პირდაპირი მოვალეობაა, საბჭოს, როგორც ახლად ჩამოყალიბებულ ორგანოს, მაინც დასჭირდება გარე მხარდაჭერა, რათა წარმატებით შეასრულოს მასზე დაკისრებული მოვალეობები.
მართალია, საქართველოს პარლამენტმა 2015 წლის სამოქმედო გეგმის მიღებით შეძლო გაწევრიანებულიყო OGP-ის ინიციატივაში, გეგმით გაწერილი ვალდებულებების განხორციელება საჭიროებს მისი მხრიდან მეტ ძალისხმევას. 2015-2016 წლების სამოქმედო გეგმიდან ჯერ მხოლოდ რამდენიმე ვალდებულება შესრულდა. ამის მიზეზი კი, ძირითადად, პარლამენტის შეზღუდული ადამიანური და ფინანსური რესურსებია. ერთი მხრივ, პარლამენტს სჭირდება მხარდაჭერა მონიტორინგის პროცესში. მეორე მხრივ, მას სჭირდება დამატებითი რესურსები კონკრეტული ვალდებულებების შესასრულებლად.
კიდევ ერთი გამოწვევაა მომავალი საპარლამენტო არჩევნები, რომლის შემდეგაც ახლად არჩეულ პარლამენტს დასჭირდება დახმარება, რათა ხელახლა გაეცნოს OGP-ის ინიციატივას, დააკომპლექტოს მუდმივმოქმედი საპარლამენტო საბჭო, გააგრძელოს არსებული ვალდებულებების შესრულება და შეიმუშაოს ახალი სამოქმედო გეგმა 2017-2018 წლებისთვის.
2016-2017 წლებში საქართველო OGP-ის თანათავმჯდომარე იქნება, ხოლო 2018 წელს - მისი თავმჯდომარე. 2018 წელს OGP-ის გლობალური სამიტი სწორედ საქართველოში გაიმართება. საქართველოს პარლამენტი, როგორც OGP-ის საკვანძო მონაწილე, ამ ღონისძიების მნიშვნელოვანი ნაწილი იქნება, რის გამოც საჭირო იქნება მისი მხარდაჭერა, როგორც გამოცდილების გაზიარების მხრივ, ისე საორგანიზაციო საკითხებში.
მიზნები
პროექტის მიზანი ემთხვევა UNDP-ის საერთო პროგრამის მიზანს, ხელი შეუწყოს საქართველოს პარლამენტს, ჩამოყალიბდეს, როგორც ეროვნული პოლიტიკის შემუშავებაში და ევროპულ ინტეგრაციაში უფრო დიდი როლის მქონე, სანდო ინსტიტუტად.
საქმიანობა
1. ღია და გამჭვირვალე მმართველობის მუდმივმოქმედი საპარლამენტო საბჭოს საქმიანობის მხარდაჭერა:
1.1. ღია და გამჭვირვალე მმართველობის მუდმივმოქმედი საპარლამენტო საბჭოს მხარდაჭერა გარდამავალ პერიოდში.
1.2. საბჭოს სამდივნოს (თავმჯდომარის კაბინეტის) შესაძლებლობების გაზრდა.
1.3. OPG-ის (მეორე) სამოქმედო გეგმის შემუშავების ხელშეწყობა.
1.4. კვლევის მომზადება საპარლამენტო ღიაობის ახალი ტენდენციების შესახებ.
1.5. საჯარო კონსულტაციების ხელშეწყობა სამოქმედო გეგმის შემუშავების დროს.
1.6. საქართველოსა და OPG-ის წევრ სხვა პარლამენტებს შორის საერთაშორისო პარტნიორობების მხარდაჭერა.
1.7. სამოქმედო გეგმის (პირველი და მეორე) შუალედური შედეგების პრეზენტაცია.
2. საქართველოს პარლამენტის მხარდაჭერა OGP-ის 2015-2016 წლების სამოქმედო გეგმის კონკრეტული ვალდებულებების შესრულებაში:
2.1. საბჭოს მხარდაჭერა თავმჯდომარის ბრძანებების მომზადებაში; ასევე, პარლამენტის რეგლამენტში OPG-ის სამოქმედო გეგმით (2015-2016) აღებული ვალდებულებების შესასრულებლად საჭირო ცვლილებების შეტანის ადვოკატირება.
2.2. კანონპროექტებზე საჯარო კონსულტაციების სისტემის დანერგვა (სამოქმედო გეგმის ვალდებულება 1.1.)
2.3. საკანონმდებლო ინიციატივების ელექტრონულად წარდგენის სისტემის დანერგვა (სამოქმედო გეგმის ვალდებულება 1.2.)
2.4. ღია მონაცემთა სტანდარტების განვითარება (სამოქმედო გეგმის ვალდებულება 3.1.)
2.5. პარლამენტის ვებ-სერვისებისთვის მობილური აპლიკაციების შექმნა (სამოქმედო გეგმის ვალდებულება 3.2.)
2.6. შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე (შშმ) პირებისთვის საპარლამენტო ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფა (სამოქმედო გეგმის ვალდებულება 2.1.)
2.7. საბიუჯეტო კონცეფციის შემუშავება პარლამენტის თბილისის შენობაში შშმ პირებისთვის წვდომის გასაუმჯობესებლად.
3. საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლება:
3.1. საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლება საპარლამენტო ღიაობისა და სამოქმედო გეგმის შესრულებული ვალდებულებები შესახებ.
3.2. საქართველოს პარლამენტის ხელშეწყობა საკანონმდებლო ღიაობის კვირეულის დაგეგმვაში, ორგანიზებასა და ჩატარებაში.
3.3. OGP-ის გლობალური სამიტი საქართველოში.
4. გაეროს 2030 წლის მდგრადი განვითარების მიზნების (SDG) დღის წესრიგის მხარდაჭერა საქართველოში.