რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?
კანონშემოქმედებით პროცესში საზოგადოების აქტიური ჩართულობის ერთ-ერთი ძირითადი შემაფერხებელი გარემოება მოქალაქეთა არაინფორმირებულობაა.
ხელისუფლებამ ხელმისაწვდომი უნდა გახადოს საკანონმდებლო პროცესებთან დაკავშირებული ინფორმაცია, ხოლო კანონშემოქმედებითი პროცესი,
პირველ რიგში, მოსახლეობის ინტერესებს უნდა ემსახურებოდეს.
„ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის“ (IDFI) მიერ შექმნილი მოდული საქართველოს პარლამენტის ვებგვერდზე კანონშემოქმედებითი საქმიანობის
შესახებ ინფორმაციის მოპოვებისა და საზოგადოების მონაწილეობის არსებული მექანიზმების მიმოხილვას გთავაზობთ.
რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?
კანონშემოქმედებით პროცესში საზოგადოების აქტიური ჩართულობის ერთ-ერთი ძირითადი შემაფერხებელი გარემოება მოქალაქეთა არაინფორმირებულობაა.
ხელისუფლებამ ხელმისაწვდომი უნდა გახადოს საკანონმდებლო პროცესებთან დაკავშირებული ინფორმაცია, ხოლო კანონშემოქმედებითი პროცესი,
პირველ რიგში, მოსახლეობის ინტერესებს უნდა ემსახურებოდეს.
„ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის“ (IDFI) მიერ შექმნილი მოდული საქართველოს პარლამენტის ვებგვერდზე კანონშემოქმედებითი საქმიანობის
შესახებ ინფორმაციის მოპოვებისა და საზოგადოების მონაწილეობის არსებული მექანიზმების მიმოხილვას გთავაზობთ.
საკანონმდებლო ინიციატივა და საკანონმდებლო წინადადება
საკანონმდებლო ინიციატივასა და საკანონმდებლო წინადადებას შორის ძირითადი სხვაობა მათ წარმდგენ პირებში მდგომარეობს, ამასთან, საკანონმდებლო ინიციატივას უკვე კანონპროექტის სახე აქვს, ხოლო საკანონმდებლო წინადადება არის კანონის ზოგადი იდეა ან კონცეფცია.
საკანონმდებლო ინიციატივით კანონპროექტის წარდგენის უფლება აქვთ: საქართველოს მთავრობას; პარლამენტის წევრს; პარლამენტის კომიტეტს; პარლამენტის ფრაქციას; აფხაზეთისა და აჭარის უმაღლეს წარმომადგენლობით ორგანოებს; საინიციატივო ჯგუფს რისთვისაც მას სჭირდება არანაკლებ 30,000 ამომრჩეველის ხელმოწერა.
საკანონმდებლო წინადადება არის საკანონმდებლო ინიციატივის არმქონე პირის მიერ პარლამენტისთვის წარდგენილი მიმართვა ახალი კანონის მიღების, კანონში ცვლილებების შეტანის ან კანონის ძალადაკარგულად ცნობის თაობაზე.
მოქალაქეს ასევე შეუძლია მიმართოს უშუალოდ პარლამენტის წევრს და გააცნოს მას კანონპროექტის იდეა. იდეის მოწონების შემთხვევაში, პარლამენტის წევრი უფლებამოსილია საკანონმდებლო ინიციატივით მიმართოს პარლამენტს.
მონაწილეობის კიდევ ერთი მექანიზმი - პეტიციის წარდგენა
პეტიცია არის პარლამენტის თავმჯდომარის სახელზე, პირთა ჯგუფის წერილობითი მიმართვა, რომელიც შეეხება სახელმწიფოებრივ ან საერთო პრობლემებიდან გამომდინარე საკითხებს.
სად ვნახო კანონპროექტები?
როგორ დავტოვო კომენტარი კანონპროექტზე?
როგორ დავესწრო პარლამენტის პლენარულ და საკომიტეტო სხდომებს?
მოქალაქის მიერ პარლამენტის პლენარულ და საკომიტეტო სხდომებზე დასწრება კანონშემოქმედებით პროცესში ჩართულობის კიდევ ერთი საშუალებაა. საკომიტეტო სხდომაზე დასწრებისას, მოქალაქეს შეიძლება მიეცეს სიტყვით გამოსვლის უფლება.
სად ვნახო კენჭისყრის შედეგები?
საქართველოს პარლამენტის ვებგვერდზე (www.parliament.ge), კანონპროექტების პლატფორმასთან ერთად, კენჭისყრის შედეგების მოდულიც არსებობს.
საქართველოს ღია პარლამენტი
კანონშემოქმედებით პროცესში მოსახლეობის ჩართულობა და ამ პროცესებთან დაკავშირებული ინფორმაციის ხელმისაწვდომობა „ღია მმართველობის პარტნიორობის“ (OGP) ფუძემდებლური პრინციპებია.
2015 წელს საქართველოს პარლამენტში შეიქმნა ღია და გამჭვირვალე მმართველობის მუდმივმოქმედი საპარლამენტო საბჭო, რომელმაც „ღია მმართველობის პარტნიორობის“ (OGP) პრინციპების გათვალისწინებით შეიმუშავა 2015-2016 წლების საქართველოს ღია პარლამენტის სამოქმედო გეგმა. სამოქმედო გეგმა მათ შორის მოიცავს ისეთ ვალდებულებებს, როგორიცაა: კანონპროექტებზე კომენტარის ელექტრონულად დატოვების შესაძლებლობა; საკანონმდებლო წინადადებისა და საკანონმდებლო ინიციატივის ელექტრონული სახით წარდგენის და მოქალაქეთა მხრიდან მხარდაჭერის მექანიზმების დანერგვა; შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირებისთვის საპარლამენტო დოკუმენტაციაზე წვდომის გამარტივება და სხვა.
მოდული შეიქმნა ევროკავშირისა და გაეროს განვითარების პროგრამის (UNDP) ერთობლივი საპარლამენტო პროექტის მხარდაჭერით და „ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტთან“ (IDFI) თანამშრომლობით