პროექტები

პროექტის  სახელწოდება: ახალგაზრდებში მთავრობის გასაკონტროლებლად საჭირო ელ-უნარების განვითარება

პროექტის დაფინანსება: საქართველოში აშშ-ის საელჩო

პროექტის ბიუჯეტი: 19 330 დოლარი

პროექტის ხანგრძლივობა: 1 აგვისტო, 2014 – 30 მარტი, 2015

პროექტის მოკლე აღწერა

პროექტი „ახალგაზრდებში მთავრობის გასაკონტროლებლად საჭირო ელ-უნარების განვითარება“ განიზრახავს ახალგაზრდებში კრიტიკული აზროვნების გაუმჯობესებას. განსაკუთრებით, პროექტის მიზანია გაიზარდოს სტუდენტების, ახალგაზრდა აქტივისტებისა და სამოქალაქო საზოგადოების წევრების ცნობიერება იმ თანამედროვე მექანიზმების შესახებ, რომლებიც საჭიროა მთავრობის ანგარიშვალდებულების მისაღწევად და გადაწყვეტილების მიმღებ პირებთან პირდაპირი კონტაქტის დასამყარებლად. ასევე, იგი მიზნად ისახავს მათი პრაქტიკული უნარების განვითარებას.

ხსენებული მიზნების მისაღწევად, პროექტის გუნდი გეგმავს ახალგაზრდებისთვის ტრენინგების (თბილისი), და საქართველოს 10 რეგიონის ფართო საზოგადოებისთვის დისკუსიების მოწყობას და ამ გზით, საჯარო დაწესებულებების მაღალი ანგარიშვალდებულების და მოქალაქეების წინადადებებისა და უკუკავშირისადმი მათი გახსნილობის მიღწევას.

ტრენინგები მოიცავს შემდეგ საკითხებს:

• საჯარო ინფორმაციის ელექტრონული გამოთხოვნა;
• საჯარო დაწესებულებების ელექტრონული საშუალებების (სოციალურ ქსელები, ვებ-გვერდები, ელ-ფოსტა, სადისკუსიო ფორუმები) ეფექტური ფუნქციონირების შემოწმებით სამთავრობო აქტივობების მონიტორინგის მეთოდოლოგია;
• მთავრობის გასაკონტროლებლად ღია წყაროების გამოყენება.

ტრენერები სემინარების დროს გამოიყენებენ როგორც ფორმალური, ასევე, არაფორმალურ მეთოდებს. ტრენინგში მონაწილეობა უფასოა. 

საგანმანათლებლო აქტივობებთან ერთად, პროექტი მონაწილეებს შესაძლებლობას მისცემს პრაქტიკაში გამოიყენონ ახლადმიღებული ცოდნა, ორგანიზაციის წარმომადგენლებთან მუდმივი კონსულტაციების საფუძველზე ჩაატარონ საკუთარი მონიტორინგი და ამ დაკვირვების შედეგებზე დაყრდნობით მოამზადონ ანალიტიკური სტატიები.

პროექტის სამიზნე აუდიტორიისა და გავლენის გასაზრდელად, IDFI გეგმავს 10 რეგიონში საჯარო დაწესებულებების ელექტრონული რესურსების მონიტორინგის შესახებ დისკუსიების ორგანიზებას. მსგავსი ღონისძიებები მოიცავს შემდეგ ქალაქებს: ახალციხე, ბათუმი, გორი, ზუგდიდი, თელავი, მარნეული, ოზურგეთი, რუსთავი, საგარეჯო, ქუთაისი. შეხვედრებისთვის გამოყენებული იქნება დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრები. დისკუსიაზე განიხილება ხელისუფლებასა და სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებს შორის ურთიერთობასთან დაკავშირებული პრობლემები. მოწვეულნი იქნებიან მედიის, სამოქალაქო საზოგადოებისა და საჯარო დაწესებულებების წარმომადგნელები. პროექტის საბოლოო პრეზენტაციაზე შეფასდება პროექტის შედეგები და დაჯილდოვდებიან საუკეთესო სტატიების ავტორები.

პროექტის დროითი ჩარჩო

პროექტის ბიუჯეტი

პროექტის სახელწოდება: ციფრულ საეთერო მაუწყებლობაზე გადასვლის პროცესის მონიტორინგი და მხარდაჭერა
პროექტის დაფინანსება: ფონდი ღია საზოგადოება საქართველო -OSGF
პროექტის ბიუჯეტი: 60 645,04 USD
პროექტის ხანგრძლივობა: 2014 წლის აპრილი - 2015 წლის იანვარი

პროექტის აღწერა:

2013 წლის განმავლობაში IDFI-ის აქტიური ჩართულობით და მონაწილეობით ციფრულ საეთერო მაუწყებლობასთან დაკავშირებით განხორციელდა ინტენსიური და იმ ეტაპისათვის უმნიშვნელოვანესი აქტივობები, თუმცა მიუხედავად არსებითი პოზიტიური ცვლილებებისა დემონოპოლიზაციის, დაშვების ტარიფების გამჭვირვალობის, რეგიონული მედიის ინტერესების გათვალისწინების, კონკურენტული და ღია საკონკურსო პროცედურების დანერგვის და სხვა მიმართულებით, პრობლემები კვლავ მრავლად რჩება. 2014 წლის თებერვალში საქართველოს მთავრობის მიერ დამტკიცებული სახელმწიფო სტრატეგიაში, მცირე გამონაკლისების გარდა, აისახა ჩვენი ორგანიზაციის მიერ წარდგენილი წინადადებები, რეკომენდაციები და შენიშვნები, თუმცა გარკვეული პრობლემები სტრატეგიული ამოცანების განსაზღვრის ეტაპზეც კვლავ რჩება. 

უმნიშვნელოვანესია ადვოკატირების ეტაპი, რადგან გარდა იმისა რომ უნდა მიღებულ იქნას მთელი რიგი გადაწყვეტილებები ბოლო მომხმარებლის მხარეს განსახორციელებელი აქტივობების მიმართულებით (ინფორმირება), უნდა მომზადდეს უმნიშვნელოვანესი საკანონმდებლო ცვლილებების პაკეტი, რომელიც კარდინალურად ცვლის მედია გარემოს ტექნოლოგიური და იურიდიულ ბაზისს. განსაკუთრებულ ყურადღებას და ჩართულობას მოითხოვს საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ ჩასატარებელი კონკურის ციფრული მაუწყებლობის საეთერო პლატფორმის ოპერატორის შესარჩევად.

პრიორიტეტულია, რომ მჭიდროდ გაკონტროლდეს საქართველოში არსებული ეროვნული, ადგილობრივი და რეგიონული მაუწყებლების საეთერო სიგნალების ქსელთან წვდომის საკითხები, ე.წ. სისტემური და არასისტემური დაბრკოლებების გამოსავლენად და აღმოსაფხვრელად. ამ პროცესში უმნიშვნელოვანესია საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის როლი. პროცესი, სამთავრობო გეგმის შესაბამისად უნდა დაიწყოს 2014 წელს. სრული კონკურენტული ბაზრის ფორმირება სავარაუდოდ უნდა დასრულდეს 2017 წლამდე, რამდენიმე ალტერნატიული ქსელის ფორმირებით, რა დროსაც საქართველოს მედია გარემოს სიჯანსაღისათვის უმნიშვნელოვანესია გაკონტროლდეს ციფრულ საეთერო ქსელთან დაშვების ტარიფები, დაშვების პირობების გამჭვირვალეობა და არადისკრიმინაციულობა, ისევე როგორც სამაუწყებლო კონტენტის ოპერატორების ტრანსლირებისთვის დადგენილი ტარიფების ხარჯებზე ორიენტირებულობა და გონივრულ

მომდევნო 7 თვიან პერიოდში, ვფიქრობთ, რომ საქართველოს ციფრულ საეთერო მაუწყებლობაზე გადასვლის პროცესის მონიტორინგის კუთხით, პროექტის ფარგლებში მოცული იქნება შემდეგი მნიშვნელოვანი მიმართულებები:

- ციფრული საეთერო მაუწყებლობის პლატფორმაზე გადასვლის პროცესის დემოკრატიულ ჩარჩოებში და ქართული მედია ბაზრის ოპერატორების, ასევე ევროკავშირის დირექტივების და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრაქტიკის შესაბამისად წარმართვა, ხარვეზების გამოვლენა და ნაკლოვანებების აღმოფხვრის გზების განსაზღვრა;

- ციფრულ საეთერო მაუწყებლობაზე გადასვლის პროცესის ტექნიკური, კონკურენციის და ეკონომიკური მიმართულებების პრობლემური მხარეების და ბარიერების აღმოფხვრა;

- საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის, სსიპ "ციფრული მაუწყებლობის სააგენტოს" საქმიანობის მონიტორინგი, არსებული პრაქტიკის და პროცესის რეგულირებისთვის მიღებული სამართლებრივი აქტების კვლევა და რეკომენდაციების წარდგენა და ადვოკატირება. საკანონმდებლო ცვლილებების შესახებ წინადადებების წარდგენა საქართველოს პარლამენტისათვის და საქართველოს ეკონომიკის სამინისტროსთვის.

პროექტის ამოცანები:

პროექტით განსაზღვრულ პერიოდში, ქართული მედია გარემოს გაუმჯობესების კუთხით ყველაზე მნიშვნელოვანია აქტივობები უნდა განხორციელდეს შემდეგი ოთხი მიმართულებით:

• ციფრული საეთერო მაუწყებლობის პლატფორმაზე გადასვლის პროცესის მონიტორინგი, ადვოკატირება და ხელშეწყობა რეკომენდაციების მომზადებით და წარდგენით, ასევე მაღალპროფესიონალური კვლევების საშუალებით,

• მოსახლეობის ინფორმირებულობის ხელშეწყობის კამპანიის მონიტორინგი და მხარდაჭერა, მისი რეალიზაციის ეფექტურობის კვლევა;

• ციფრული საეთერო მაუწყებლობაზე გადასვლის ფაქტობრივი სამუშაოების კვლევა, შეფასება, რეკომენდაციების წარდგენა, განხორციელების ხელშეწყობა და ადვოკატირება;

• საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს, სსიპ "ციფრული მაუწყებლობის სააგენტოს", საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის, შპს "საქართველოს ტელერადიო ცენტრის", სსიპ "საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის" იმ აქტივობების მონიტორინგი, რომელიც უკავშირდება ციფრულ საეთერო მაუწყებლობაზე გადასვლის პროცესს. მათი პრაქტიკის და სამართლებრივი აქტების კვლევა და მონიტორინგი, რეკომენდაციების წარდგენა და ადვოკატირება;

• საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის ციფრულ საეთერო მაუწყებლობაზე გადასვლის პროცესთან დაკავშირებული 2014-2015 წლების საქმიანობის მონიტორინგი, რეკომენდაციების მომზადება და მათი იმპლემენტაციის ადვოკატირება.

პროექტის სახელწოდება: ანტიკორუფციული სტრატეგიის განხორციელების მონიტორინგის პროცესში ჩართული ტაჯიკი სპეციალისტებისთვის საქართველოს გამოცდილების გაზიარება.

პროექტის ფინანსური მხარდაჭერა: ღია საზოგადოების ინსტიტუტის წარმომადგენლობა - თანადგომის ფონდი ტაჯიკეთში

პროექტის ბიუჯეტი: 5 500,00 USD  

პროექტის ხანგრძლივობა: 2014 წლის 7 იანვარი - 2014 წლის 31 იანვარი

პარტნიორი ორგანიზაციები: ტაჯიკეთის ანტიკორუფციული განათლებისა და ხელშეწყობის ცენტრი

პროექტის აღწერა: პროექტის მიზანს წარმოადგენს ტაჯიკი სპეციალისტებისათვის საქართველოში კორუფციის დასაძლევად განხორციელებული რეფორმების, ანტიკორუფციული სტრატეგიის, ახალი პროექტების გაცნობა და გამოცდილების გაზიარება.

პროექტის აქტივობები: პროექტის ფარგლებში ტაჯიკეთის ანტიკორუფციული სტრატეგიის მონიტორინგის პროცესში ჩართული სპეციალისტები ეწვევიან თბილისს. დელეგაციის ვიზიტის ფარგლებში გაიმართება  შეხვედრები  საჯრო დაწესებულებების, არასმთავრობო სექტორისა და მედიის წარმომადგენლებთან. ტაჯიკი სპეციალისტები გაეცნობიან საჯარო სამსახურისა და ელექტრონული შესყიდვების სისტემის რეფორმისა და იუსტიციი სახლების კონცეფციას; მიიღებენ ინფორმაციას კორუფციის პრევენციისა და ადამიანურირესურსებისმართვის გაუმჯობესების მიზნით დანერგილ ელექტრონულ  პროექტებსა და განხორციელებულ საკანონმდებლო ცვლილებებზე;  გაეცნობიან სამომავლო სტრატეგიას.

გაიმართება მრგვალი მაგიდა სამოქალაქო სექტორისა და მედიის წარმომადგენლებთან საქართველოში კორუფციის დაძლევის მიმართულებით გადადგმული ნაბიჯებისა და არსებული გამოწვევების შესახებ;

ხელშეკრულება

პროექტის სახელწოდება: საქართველოში სახელმწიფოს კუთვნილი კომპანიები და მათი ეფექტურობის კვლევა - ფოკუსი: სოფლის მეურნეობის სფერო

პროექტის ფინანსური მხარდაჭერა: ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის (EWMI) პროგრამა “საჯარო პოლიტიკის, ადვოკატირებისა და სამოქალაქო საზოგადოების განვითარება საქართველოში” (G-PAC)
პროექტის ბიუჯეტი: 43,052.10 აშშ დოლარი

პროექტის ხანგრძლივობა: 1 დეკემბერი, 2013 – 1 ივლისი, 2014;

პარტნიორები: გადასახადის გადამხდელთა კავშირი, საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო;

პროექტის აღწერა:

ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი (IDFI) გადასახადის გადამხდელთა კავშირთან ერთად, ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის (EWMI) პროგრამის -“საჯარო პოლიტიკის, ადვოკატირებისა და სამოქალაქო საზოგადოების განვითარება საქართველოში” (G-PAC), ფინანსური მხარდაჭერით ახორციელებს  კვლევას სახელმწიფოს საკუთრებაში არსებული სოფლის მეურნეობის საწარმოების ეფექტიანობის შესახებ.
პროექტის ფარგლებში შესწავლილი იქნება სოფლის მეურნეობის პროფილის სახელმწიფო საწარმოები, რომელშიც 50%-ზე მეტ წილს სახელმწიფო ფლობს. კვლევის მიზანია დადგინდეს ამ საწარმოების ეფექტიანობა და მათი არსებობის მიზანშეწონილობა. კვლევის შედეგებზე დაყრდნობით, პროექტის ანალიტიკური გუნდი შეიმუშავებს რეკომენდაციების პაკეტს, რომელიც გადაეცემათ შესაბამის სახელმწიფო უწყებებს. პროექტის ფარგლებში მოხდება სახელმწიფოს საკუთრებაში არსებული საწარმოების მეტი გამჭვირვალობის ადვოკატირება.

პროექტის მიზანები:

• გაზარდოს სექტორის გამჭვირვალობა და მოახდინოს საჯარო დისკუსიების ინიცირება პრობლემის ირგვლივ სახელმწიფო საწარმოთა როლის და ოპერირების მიზნების შესახებ. ეს დაეხმარებათ პასუხისმგებელ საჯარო მოხელეებს, ექსპერტებს და სხვა დაინტერესებულ მხარეებს სწორი ანალიზი გააკეთონ სექტორის სამომავლო პოლიტიკის ფორმირების პროცესში.
• შეისწავლოს სახელმწიფო საწარმოების წარსული და მიმდინარე ფინანსურ-ეკონომიკური მდგომარეობა, რაც ხელს შეუწყობს საწარმოების უკეთეს მართვას და ამ საწარმოთა შესახებ სწორი და გონივრული გადაწყვეტილებების მიღებას.
• მოამზადოს ბაზარზე არსებული ანალიზი სოფლის მეურნეობის სექტორში და გამოკვეთოს სახელმწიფო საწარმოების როლი ბაზრის კონკურენციის ჭრილში.
• მოამზადოს რეკომენდაციების პაკეტი მთავრობისთვის სახელმწიფო საწარმოების შესახებ სამომავლო პოლიტიკის გატარების კუთხით.

პროექტის აქტივობები:

• მოხდება აუდიტორული ანგარიშების შესწავლა და სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული საწარმოების შესახებ ინფორმაციის მოძიება;
• ჩატარდება ინტერვიუები თანამდებობის პირებთან, საწარმოთა ხელმძღვანელებთან, ფერმერებთან კერძო სექტორის წარმომადგენლებთან და სოფლის მეურნეობის დარგის ექსპერტებთან თბილისსა და საქართველოს იმ რეგიონებში, სადაც სახელმწიფოს საკუთრებაში არსებული საწარმოები მდებარეობს.
• ექსპერტებისთვის, გადაწყვეტილების მიმღები პირებისა და კერძო სექტორის წარმომადგნელებისთვის გაიმართება დისკუსიები მრგვალი მაგიდის ფორმატში.
• პროექტის გუნდი შეისწავლის სახელმწიფოს საკუთრებაში არსებული საწარმოების გამჭვირვალობის ზრდისთვის აუცილებელ სამართლებრივ საფუძვლებს და შეიმუშავებს რეკომენდაციებს .
• ჩატარდება შეხვედრები მთავრობისა და პარლამენტის წევრებთან, მათთვის პროექტის შედეგებისა და რეკომენდაციების გაცნობის მიზნით.

ხელშეკრულება 

პროექტის სახელწოდება: საპილოტე საერთაშორისო კვლევა სახელისუფლებო დაწესებულებების ონლაინ ღიაობის შესახებ
პროექტის დაფინანსება: მოხალისეობრივი პროექტი
პროექტის ბიუჯეტი: 0 დოლარი
პროექტის ხანგრძლივობა: დეკემბერი, 2013 - აგვისტო, 2014
კოორდინატორი ორგანიზაცია: ინფორმაციის თავისუფლების ფონდი (რუსეთის ფედერაცია)
პარტნიორი ორგანიზაციები: ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი (IDFI)
ჯორჯ ვაშინგტონის უნივერსიტეტის ეროვნული უსაფრთხოების არქივი
«Lawtrend» - „სამართლებრივი ტრანსფორმაციის ცენტრი“

პროექტის აღწერა:

პროექტის ერთ-ერთი მიზანია შეიქმნას მთავრობის ღიაობის გაზომვის საერთაშორისო მექანიზმები. ამისთვის რუსეთის, საქართველოს, აშშ-სა და ბელარუსის არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებმა განახორციელეს საპილოტე კვლევა, რომელიც დაფუძნებული იყო სახელისუფლებო ვებ-გვერდების ღიაობის შესაფასებლად შექმნილ მანამდე გამოცდილ მეთოდზე. კვლევა დაფუძნებულია სხვადასხვა სახის პარამეტრებზე (ინფორმაციის კატეგორიაზე, რომელიც, შესაბამისი რეგულაციების და ექსპერტთა მოთხოვნის საფუძველზე, უნდა იქნას გამოქვეყნებული ვებ-გვერდებზე), რომლებიც დადგენილი კრიტერიუმების მიხედვით იზომება (ხელმისაწვდომობა, სრულყოფილების ხარისხი, მუდმივი განახლების ხარისხი, ნავიგაციის (ძებნის) სიმარტივე და ა.შ).

ინიციატივის მთავარი კოორდინატორი ორგანიზაცია გახლდათ რუსეთში დაფუძნებული, ინფორმაციის თავისუფლების ფონდი. უნდა აღინიშნოს, რომ 2004 წლიდან მოყოლებული ფონდი რუსეთის სახელისუფლებო დაწესებულებების ვებ-გვერდების აუდიტს ატარებს. ამასთანავე, 2010 წელს ორგანიზაციამ შექმნა ავტომატიზირებული საინფორმაციო სისტემა - „ინფომეტრი“, რომელიც შესაძლო შეცდომების მინიმუმამდე დაყვანით, ვებ-გვერდების შეფასების ოპტიმალურ ვარიანტს გვთავაზობს. სისტემას საფუძველად უდევს ფონდის მიერ შემუშავებული კომპიუტერული პროგრამა ღია კოდით, რომელსაც შეუძლია ვებ-კონტენტის ანალიზის სხვა კვლევის მეთოდოლოგიასთან ადაპტაცია და შესაბამისად, ხელმისაწვდომია სხვა ქვეყნებისთვისაც. კვლევის მეთოდოლოგიამ და ინფომეტრის სისტემამ მთავრობის ღიაობის შემოწმება ეფექტური გახადეს. რუსეთის მაგალითზე სისტემამ გაამართლა და ახლა მისი შესაბამისობა საერთაშორისო, შედარებითი კვლევით შემოწმდა.

პროექტის დასახელება: საჯარო ინფორმაციის მონაცემთა ბაზა - www.opendata.ge
პროექტის ფინანსური მხარდაჭერა: ღია საზოგადოების ფონდები (OSF) (75 542,5 USD) და ღია საზოგადოება საქართველოს ფონდი (OSGF) (75 543 USD)
მთლიანი ბიუჯეტი: $151 085
პროექტის ხანგრძლივობა: 1 ოქტომბერი, 2013 - 1 ოქტომბერი, 2015

პროექტის აღწერა: იდეის განხორცილება 2010 წელს დაიწყო საპილოტო პროგრამით „საჯარო ინფორმაციის მონაცემთა ბაზა - საჯარო ინფორმაციის რეესტრი“, რომელიც ორჯერ იქნა გახანგრძლივებული - 2011 წლის მარტსა და 2012 წლის ივნისში.

პროექტის მიზნები: პროექტის მიზანს წარმოადგენს ხელი  შეუწყოს ინფორმაციის თავისუფლების  განვითარებას, სახელისუფლებო პირების ანგარიშვალდებულების ზრდის, გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში  სამოქალაქო ჩართულობისა და  სახელმწიფოზე საჯარო მონიტორინგისა და კონტროლის მექანიზმების განვითარების გზით.

პროექტის ამოცანები:  პროექტში  „საჯარო ინფორმაციის მონაცემთა ბაზა - www.opendata.ge“ IDFI გამოყოფს სამ მთავარ ამოცანას:

•       ცნობიერების ამაღლება (დაინტერესებული მხარეებისა და სამოქალაქო საზოგადოების)
•       ადვოკატირების კამპანია (ინფორმაციის თავისუფლების აქტის (FOI) ცვლილებები)
•       Watchdog აქტივობები

პროექტის აქტივობები:

1.1. კვლევითი აქტივობები: საჯარო ინფორმაციის ანალიზის გამოქვეყნება

პროექტის სამწლიანი გამოცდილება მიუთითებს  ანალიტიკური შესაძლებლობების განვითარებაზე (მაგ. „ინფორმაციის თავისუფლების გზამკვლევი“, 90-მდე სტატია Opendata-ს ბლოგზე, 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებამდე რეგიონებზე გაცემული სპეციალური ტრანსფერების კვლევები, სერბეთისა და საქართველოს ინფორმაციის თავისუფლების აქტების (FOI)  საკანონმდებლო შედარება, კომისიონერი და საჯარო ინფორმაციის ღიაობა - მსოფლიო პრაქტიკის მიმოხილვა და სხვ), ასევე საჯარო ინტერესის ზრდაზე, მოსახლეობის მაღალ  ჩართულობასა და მედია საშუალებების მხარდაჭერაზე, IDFI მიზნად ისახავს პროექტის კვლევითი კომპონენტების გავრცობას. ამის მისაღწევად კი შემდეგი ნაბიჯები იქნება გადადგმული:

•  ანალიტიკური ბლოგის მუდმივი განახლება
•  მნიშვნელოვან საკითხებზე  ჩატარებული კვლევებისა და ანგარიშების გამოქვეყნება
• მიმდინარე საკითხებზე პოლიტიკის ანგარიშების მომზადება
• პოლიტიკის ანალიზისა და შეფასების მომზადება
• გზამკვლევში ყველა საკანონმდებლო ცვლილებისა და სიახლის შეტანა

1.2.  საჯარო ცნობიერების ამაღლების კამპანია:

საჯარო ცნობიერების ამაღლების მიზნით IDFI აგრძელებს პროაქტიულ სტრატეგიებს, კერძოდ კი:

1. სოციალური ქსელების გამოყენება (სიახლეების გაზიარება, Facebook, Twitter and opendatablog
2. მედია ადვოკატირების კოალიციისა და სხვა არასამთავრობო კოალიციებისთვის ინფორმაციის მუდმივი მიწოდება და მათი ჩართულობის მხარდაჭერა
3. არასამთავრობო სექტორთან თანამშრომლობა
4. საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვები
5. სამოქალაქო და რეგიონალური არასამთავრობო ორგანიზაციების ჩართულობა
6. საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობა
7. განხილვები ფოკუს ჯგუფებში
8. შეხვედრები
9. საჯარო ინფორმაციის მოთხოვნებთან დაკავშირებული რჩევები (ვებ გვერდი, Opendata -ს ბლოგი, იმეილი, ტელეფონი, პირადი შეხვედრები და ა.შ)

• ინფორმაციის გავრცელება-პოპულარიზაცია მოხდება შემდეგი წყაროების საშუალებით:
• ინფორმაციის გაზიარება სოციალური ქსელებისა და საჯარო კვლევევის გამოყენებით;
• დამატებული ინფორმაციის შესახებ ბაზის მომხმარებლების  ელექტრონული ინფორმირება;
• საზოგადოებასთან საინფორმაციო შეხვედრების მოწყობა, ღონისძიებები საქართველოს რეგიონებში;
• ბაზაში დამატებული ინფორმაციის გაზიარებისთვის, პროექტში ჩართული არასამთავრობო ორგანიზაციების საინფორმაციო რესურსების გამოყენება;
• ელექტრონული ფოსტის საშუალებით მედიისა და პრესის ინფორმირება ბაზაში ატვირთული მონაცემების შესახებ;
• არსებული პრობლემების, გამოცდილებისა და პროექტის განხორციელების პროცესში გაჩენილი ტენდენციების გაზიარების მიზნით პრეს-კონფერენციების, შეხვედრების, მრგვალი მაგიდებისა და დისკუსიების ორგანიზება;
• ინფორმაციის თავისუფლების საკითხებთან დაკავშირებით საინფორმაციო ფლაერებისა და ვიდეოების მომზადება/გავრცელება;
• ინტერნეტ სივრცეში მონაცემთა ბაზასთან დაკავშირებული სოციალური რეკლამების გავრცელება;
• NGO-ების, ფონდებისა და ქსელებისთვის ინფორმაციის მიწოდება;

1.3.საგანმანათლებო აქტივობები:

პროექტის ფარგლებში  IDFI გეგმავს შეხვედრებს  რეგიონებში ადგილობრივ საზოგადოებასა და მედიის წარმომადგენლებთან.  მოსახლეობა ინფორმირებულ იქნება IDFI-ის აქტივობების შესახებ, პროექტის გუნდი დისკუსიებს გამართავს სახელმწიფო მოხეელეების ანგარიშვალდებულებისა და პასუხისმგებლობის მნიშვნელობის, ასევე სამოქალაქო ჩართულობისა და სხვა მსგავსი მნიშვნელოვანი საკითხების გარშემო.  საჯარო ინფორმაციის მოწოდებაზე უარის თქმის ან მოთხოვნის დაიგნორების შემთხვევებში, IDFI დაეხმარება ადგილობრივ მედიასა და სამოქალაქო საზოგადოებას შეადგინონ საჩივრის წერილები სახელისუფლებო ორგანოების წინააღმდეგ  და მონაწილეობას მიიღებს სასამართლო პროცესებშიც. ამ ტიპის აქტივობები დაეხმარება სამოქალაქო ჩართულობის ზრდასა და სამოქალაქო საზოგადოების ჩამოყალიბების პროცესს.

2.1. სამართლებრივი პრაქტიკა და რეფორმები:

IDFI შეიტანს ადმინისტრაციულ სარჩელებს სახელისუფლებო უწყებების წინააღმდეგ ინფორმაციის მიწოდებაზე უარის თქმის ან უპასუხოდ დატოვების შემთხვევაში. რეზონასნული გახდება განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი შემთხვევები (სასამართლო ინსტანციების ბოროტად გამოყენება და  გაზიარება). შემთხვევები აქტიურად იქნება გაშუქებული მედია საშუალებებისა და პრესის მიერ.

IDFI აქტიურად აგრძელებს საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობასთან დაკავშირებული საკანონმდებლო ინიციატივების შემუშავებასა და ადვოკატირებას. 2013 წელი ერთ-ერთი კრიტიკული პერიოდი უნდა იყოს ამ თვალსაზრისით, რადგანაც მთავრობა „პარტნიორობა ღია მმართველობისთვის“ ფარგლებში  გეგმავს საერთო ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის დახვეწას (ინფორმაციის თავისუფლება) და მასთან დაკავშირებული სხვა საკანონმდებლო აქტების გადახედვას. „ინფორმაციის თავისუფლების“ (FoI) დამოუკიდებელი კანონმდებლობისა და ინფორმაციის თავისუფლების კომისიონერის ინსტიტუტის შექმნის იდეა შეთავაზებულ იქნა IDFI-ს მიერ, და მათ გარშემო აქტიური მსჯელობა მიმდინარეობს. 2013 წელს ასევე მნიშვნელოვანი იქნება ელექტრონული გზით საჯარო ინფორმაციის მოთხოვნისა და მიღების მონიტორინგი. ამ კუთხით, პროექტის გუნდი აქტიურად აგრძელებს რელევანტური კვლევების შესწავლას და ორგანიზებას უწევს შეხვედრებს.

კვლევის შედეგები და რეკომენდაციები სახელისუფლებო ორგანიზაციებს ინდივიდუალური შეხვედრების საშუალებით მიეწოდებათ. ასეთი, პირისპირ შეხვედრები იქნება ინტერაქციის უმთავრესი ფორმა რეკომენდაციების მიცემის პროცესში. კვლევის შედეგების უფრო დეტალური გამოქვეყნება მოხდება პრეზენტაციების დროს. რაც შეეხება საჯარო განხილვებსა და შეხვედრებს NGO-ებთან, მედია საშუალებებსა და სამიზნე ჯგუფებთან, მათ საშუალება მიეცემათ უფრო ღრმად გაერკვნენ პროექტის სპეციფიურ საკითხებში და უფრო მეტიც, ინფორმირებული იქნებიან წინასწარი შედეგებისა და/ან პროექტის მოლოდინების შესახებ.    

ეს შეხვედრები და დისკუსიები შეიძლება აგრეთვე დაყოფილ იყოს სამიზნე ჯგუფების მიხედვით, მაგ. NGO წარმომადგენლები, მედიის წარმომადგენლები, ან შეიძლება გაკეთდეს შერეული ჯგუფები. სახელისუფლებო წრეებიდან, კი საჯარო ინფორმაციის გაცემაზე პასუხისმგებელი პირები იქნება მთავარი სამიზნე ჯგუფი.

2.2. ადვოკატირების სტრატეგიები: პოლიტიკის ცვლილებაში მონაწილეობა, არსებული ექსპერტული შეფასებების გამოყენება უკეთესად ინფომირებული პოლიტიკის გადაწყვეტილებებისთვის

IDFI საკჯარო სექტორში საკუთარი რეკომენდაციების რეკლამირების დიდი გამოცდილება აქვს, რაც განპირობებულია აქტიური დიალოგებითა და შეხვედრებით. წინა გამოცდილებაზე დაყრდნობით შგვიძლია ვთქვათ, რომ პროექტის ფარგლებში შემუშავებული რეკომენდაციები ყველა სახელისუფლებო ინსტიტუციისთვის საყურადღებო იქნება და ისინი აქტიურად ითანამშრომლებენ ჩვენთან. ასევე უმნიშვნელოვანესია, პროექტის განხორციელების ყველა ეტაპზე გამოყენებული იყოს სამოქალაქო საზოგადოების არსებული გამოცდილება.

ასე რომ, შეხვედრები მიზნად დაისახავს სამოქალაქო საზოგადოების ინფორმირებას და მათი მოსაზრებების მოსმენას გამოკვლეული და შემოწმებული მასალების თაობაზე. შეხვედრათა უმეტესობა რეგიონებში გაიმართება. გამოყენებულ იქნება ფოკუს ჯგუფის მეთოდი, რაც სხვადასხვა თემების მოკლე დროში განხილვის საშუალებას იძლევა. ფოკუს ჯგუფის მონაწილეები სამოქალაქო საზოგადოების მთავარი მოთამაშეები იქნებიან - სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები, მედია, სტუდენტები, აქტივისტები და ა.შ. შედეგად IDFI მიიღებს განახლებულ ინფორმაციას იმ აქტუალური პრობლემებისა და საკითხების შესახებ, რომლებიც მეტ ყურადღებას საჭიროებენ, და რომელთა გარშემოც საჯარო ინფორმაცია იქნება გამოთხოვილი.

ასევე შეიქმნება ფლაერები, პუბლიკაციები, რეკლამები, სოციალური ვიდეოები-პროექტის შედეგების რეკლამირების მიზნით. ვიდეოები ფოკუსირებული იქნება მოქალაქეებისთვის საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვის საშუალებების გაცნობაზე; ფლაერებში მოცემულ იქნება მოკლე ინფორმაცია საჯარო ინფორმაციის ინტერნეტ-მოთხოვნის უფლებებისა და საშუალებების შესახებ, პუბლიკაციებში კი კვლევის შედეგები უფრო დეტალურად იქნება გადმოცემული. რეკლამირების ისეთი საშუალებები, როგორიცაა ბლოგი, სოციალური ვიდეოები ან www.opendata.ge პროექტის შედეგების წარმოსაჩენად იქნება გამოყენებული. ასეთი ბანერები გამოყენებულ იქნება პროექტის უკეთესად რეკლამირებისთვის და სამოქალაქო საზოგადოებაში ცნობადობის ასამაღლებლად. რას შეეხება განვრცობის საშუალებებს, რეკლამები განთავსებულ იქნება პოპულარ ვებ-გვერდებზე, სოციალური  ვიდეოები აიტვირთება YouTube-ზე, ბლოგი, IDFI-ის ვებ-გვერდი, გაზიარებულ იქნება სოციალური მედიის დახმარებით. პუბლიკაციები და ფლაერები ხელმისაწვდომი იქნება პროექტის პრეზენტაციების დროს. ასევე, ფლაერები დარიგდება საჯარო თავშეყრის ადგილებში, ან სპეციალურ სამიზნე ადგილებში, მაგ. უნივერსიტეტებში.

3.1. კოალიციის აქტივობები: ვებ-გვერდის ტექნოლოგიური გაუმჯობესება

პროექტის ფარგლებში, რომელიც მხარდაჭერილია ღია საზოგადოების ინსტიტუტისა და ღია საზოგადოება საქართველოს ფონდის მიერ, და განხორციელებულია ადამიანის ულებათა ინფორმაციის და დოკუმენტირების საერთაშორისო სისტემის, მიერ (Human Rights Information and Documentation Systems, International (HURIDOCS)) მიერ, იგეგმება ტექნოლოგიური გაუმჯობესება, რაც გულისმობს NGO-ებისთვის (ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია, საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო, მწვანე ალტერნატივა), რომლებიც დაინტერესებულნი არიან საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის გაუმჯობესებით, შესაძლებლობის შექმნას თვითონ ატვირთონ საჯარო ინფორმაცია www.opendata.ge - ზე, ეს კი საჯარო მონაცემთა ბაზას, უნივერსალურ ელექტრონულ რესურსად გარდაქმნის. ამ კონცეფციის წარმატებული განხორციელების შემთხვევაში, საჯარო ინფორმაციის მონაცემთა ბაზა, საქართველოში ამ მიმართულებით მომუშავე NGO-ებისთვის მონაცემთა მიღების ერთობლივი რესურსი იქნება. მონაცემთა გაერთიანებულ ბაზად გარდაქმნა, საძიებო სისტემის გაუმჯობესება და სტატისტიკური მონაცემების ერთად თავმოყრა,  უფრო მეტად გაზრდის www.opendata.ge - ს მნიშვნელობას და გააძლიერებს ადვოკატირებისა და სტრატეგიულ მექანიზმებს, ორგანიზაციებისთვის რომლებიც პროექტში მონაწილეობენ.

3.2. ჯილდოები: ნომინაციები ყველაზე ანგარიშვალდებული და დახურული საჯარო დაწესებულებებისათვის

პროექტისა და მის ფარგლებში განხორციელებული აქტივობებისადმი საჯარო, მედიისა და სახელმწიფო დაწესებულებების ინტერესის მისაპყრობად, ერთ-ერთი  საუკეთესო საშუალებაა ყველაზე ანგარიშვალდებული და დახურული  სახელისუფლებო დაწესებულებების დაჯილდოვება.

დაჯილდოვების ცერემონიალმა, რაც IDFI-ის მიერ 2012-ში იქნა შემოღებული ყველაზე ანგარიშვალდებული და დახურული საჯარო დაწესებულებების გამოსავლენად, დიდი საზოგაოდებრივი და მედია ინტერესი დაიმსახურა პროექტის შედეგების პრეზენტაციისას 2012 წლის 12 აპრილს. ხელისუფლების, მედიისა და სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლები ესწრებოდნენ ცერემონიალს. 2013 წლის 12 სექტემბერს IDFI-მ 2012-2013 წლების შედეგებიდან გამომდინარე გამოავლინა ყველაზე ანგარიშვალდებული და დახურული სახელისუფლებო დაწესებულებები. IDFI გეგმავს დაჯილდოვების ტრადიციის გაგრძელებას, რამდენადაც ის ძალიან პრესტიჟული გახდა და ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფის თვალსაზრისით შეიძლება განხილულ იქნას როგორც დამატებითი სტიმული საჯარო მოხელეებისთვის. ამას გარდა, ინსტიტუტი მნიშვნელოვნად მიიჩნევს თანამშრომლობას იმ სახელმწიფო დაწესებულებებთან, რომლებმაც უაროფითი ჯილდო მიიღეს. ეს იქნება მათთვის დამატებითი სტიმული, სახელმწიფო ინსტიტუტებს შორის გამჭვირვალობის თვალსაზრისით გაიუმჯობესონ რეიტინგი და მდგომარეობა. დაჯილდოვების ცერემონიალის პრაქტიკა აქტიურად იქნა გამოყენებული პარტნიორი ორგანიზაციების მიერ (ეროვნული უსაფრთხოების არქივი - „როზმარის ჯილდო“ (Rosemary Award) და ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის პროგრამა - „ ოქროს გასაღები და ოქროს ბოქლომი“).

3.3. ორენოვანი FOI მონაცემთა ბაზის განვითარება

ვებ-გვერდზე ინფორმაციის მუდმივი განახლება პროექტის წარმატებულად განხორციელების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტია, ის ქმნის საფუძველს სხვა ანალიტიკური, ადვოკატირებისა და ცნობიერების ასამაღლებელი აქტივობებისთვის. დანერგილ პრაქტიკაზე დაყრდნობით გაგრძელდება საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვა საქართველოს საჯარო დაწესებულებებიდან (დაახლოებით 230 ადმინისტრაციული ორგანო).

მონაცემთა ბაზის ინფორმაციული შევსება მოხდება შემდეგი რესურსებით:

1. FoI-ის მოთხოვნებიდან გამომდინარე, საჯარო ინფორმაციის შესწავლა და ვებ-გვერდზე განთავსება;
2. ღია წყაროებიდან (საჯარო სამსახურის ბიუროსა და სახელმწიფო შესყიდვების სააგენტოს  ელექტრონული ვერსია);
3. NGO-ებისა და მოქალაქეების მიერ მოწოდებული ოფიციალური ინფორმაციის ატვირთვა (წყაროს მითითებით).

პროექტის მედია გაშუქება

პროექტის სახელწოდება:„ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის მხარდაჭერა და მონიტორინგი საქართველოში“

პროექტის დაფინანსება: ფონდი „ღია საზოგადოება საქართველო“

პროექტის ბიუჯეტი:$38 574,24

პროექტის ხანგრძლივობა: 2013 წლის მარტი-დეკემბერი

პროექტის აღწერა:

საქართველოს მიერ საერთაშორისო დონეზე აღებული ვალდებულებებით (ITU) ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის ბოლო ვადად 2015 წლის 17 ივნისია განსაზღვრული. აღნიშნული ვალდებულება საქართველომ 2006 წელს აიღო, თუმცა რიგი მიზეზების გამო, თუ არ ჩავთვლით ბოლო ერთ წელს, არანაირი ქმედითი აქტივობა განხორციელებულია არ ყოფილა. იმ შემთხვევაში, თუ საქართველოს მაქსიმალურად ფორსირებულად არ მოახდენს ციფრულ მაუწყებლობაზე სტრატეგიის და სამოქმედო გეგმის ჩამოყალიბებას, და ზოგადად ციფრული მიწისზედა მაუწყებლობის დანერგვისათვის სწრაფი და სწორი გადაწყვეტილებების მიღებას და მათ რეალიზაციას, მეზობელი ქვეყნებისგან განსხვავებით, 2015 წლის ივნისის შემდეგ არსებული ანალოგური ტელევიზიის სადგურები აღარ იქნება სამართლებრივად დაცული მეზობელი ქვეყნების სადგურების ხელშეშლიდან. აღნიშნული წარმოქმნის დიდ პრობლემებს ბოლო მომხმარებლისათვის და ქვეყანაში სატელეკომუნიკაციო და მედია სექტორში მომუშავე კომპანიებისათვის.

საქართველოს ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის პროცესს წარმართავს საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს შესაბამისი დეპარტამენტი, რომელიც სათანადო ყურადღებას არ ამახვილებს იმ საკითხებზე, რომელიც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია გაციფრულების წარმატებით განსახორციელებლად. პრობლემური მიმართულებებია ბოლო მომხმარებლების ინფორმირება და სუბსიდირება, ქვეყნის მედიის პლურალიზმისათვის უმნიშვნელოვანესი მცირე, რეგიონული და ადგილობრივი მაუწყებლების პრობლემების გათვალისწინება, პლატფორმათაშორისი და პლატფორმის შიდა კონკურენციის რეგულირება, ინვესტირების ხელშეწყობის წინაპირობების დადგენა და გათვალისწინება  და სხვა მნიშვნელოვანი საკითხები.

საქართველოს ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის სტრატეგიის ხელშეწყობის პროექტის მთავარი მიზანია, რომ  ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის სტრატეგიამ სრულად და ყოველმხრივ მოიცვას ყველა ის პრობლემები, რომლებიც არსებული რეკომენდაციებით და სხვა ქვეყნების გამოცდილებით, საქართველოში არსებული მდგომარეობის გათვალისწინებით, პირდაპირ უკავშირდება გაციფრულების პროცესს. პოლიტიკის დოკუმენტმა და განსახორციელებელმა ცვლილებებმა უნდა შექმნას პირობები და შესაძლებლობები  სამაუწყებლო მიწისზედა ტელევიზიის პროგრამები და სატელევიზიო კონტენტის გამრავალფეროვნებისათვის. აღნიშნულის ხელშესაწყობად უნდა განსაკუთრებული აქცენტი გაკეთდეს მომსახურების მიმღები მომხმარებლის მხარეს, რადგან სათანადო და ყოვლისმომცველი საინფორმაციო უზრუნველყოფის და რეგულირების გარეშე, ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის ანუ ანალოგური მაუწყებლობის გამორთვის შემდგომ, შესაძლოა მოსახლეობა უფასო საეთერო საზოგადოებრივი და კომერციული კონტენტის გარეშე, ანუ ტელევიზიის გარეშე დარჩეს.

პროექტის მიზანია უნივერსალური და საზოგადოების ყველა ჯგუფისათვის  მისაღები  სახელმძღვანელო პრინციპების ჩამოყალიბების ხელშეწყობა, რომელებმაც, სხვა საკითხების გარდა უნდა მოიცვას შემდეგი მიმართულებებს:

• პირობების შექმნა და უზრუნველყოფა უფასო, უნივერსალური და  საზოგადოებრივი მაუწყებლობის პროგრამების, ისევე როგორც ეროვნული, რეგიონული ან ლოკალური დონის კომერციული მაუწყებლების მომსახურების გავრცელება და ხელმისაწვდომობა;

• დამოუკიდებელი კონტენტ პროვაიდერებისათვის ციფრულ მიწისზედა სატელევიზიო ქსელთან დაშვების კონკურენტული პირობების უზრუნველყოფა, ასევე სამაუწყებლო ბაზრის ღიაობის და სატელევიზიო კონტენტის მრავალფეროვნების უზრუნველყოფა.

2013 წლის ბოლომდე დაგეგმილია საქართველოს ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის პოლიტიკის დოკუმენტის შემუშავება, მისი რეალიზაციის სამოქმედო გეგმის ჩამოყალიბება, ჩართული  მხარეების განსახორციელებელი  სამუშაოების გათვალისწინებთ.

ჩვენი ორგანიზაცია ამ პროექტის ფარგლებში, პროცესში ჩართული იქნება ხუთი მთავარი მიმართულებით:

• აქტიური მონაწილეობის მიღება საქართველოს ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის სტრატეგიის  ჩამოყალიბებაში;
• საკანონმდებლო ცვლილებების მომზადება;
• სახელმწიფოს მიერ მიღებული სამართლებრივი აქტის შეფასება არსებულ გამოწვევებთან თანხვედრის მიმართებით, ასევე  2013 წელს განსახორციელებელი აქტივობების მჭიდრო მონიტორინგი, ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლისსტრატეგიის პოლიტიკის და გეგმის ნაკლოვანებების გამოსავლენად,
• მოსახლეობის საინფორმაციო კამპანიის ხელშეწყობა;
• გაციფრულების პოლიტიკის დოკუმენტში, ასევე სამოქმედო გეგმაში, არსებული  ფაქტობრივი მონაცემების ანალიზი და  რეკომენდაციების წარდგენა.

ორგანიზაციის აქტივობები განხორციელდება 2013 წლის მარტიდან 2013 წლის დეკემბრის ჩათვლით.

პროექტის განხორციელების სტრატეგია:

• ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის საბჭოს სამუშაო ჯგუფებში მონაწილეობა;
• ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის სტრატეგიის პრობლემური მიმართულებების ჩამოყალიბება;
• ორგანიზაციის ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის პოლიტიკის დოკუმენტის გამოქვეყნება;
• კოალიცია „მედიის ადვოკატირებისთვის“ სამუშაო ჯგუფებში მონაწილეობა და ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის საკითხების განხილვა;
• ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის გეგმის მიმდინარეობის მონიტორინგი და პროცესის მიმდინარეობის შესახებ შუალედური ანგარიშების წარდგენა ორგანიზაციის ინტერნეტ გვერდზე;
• სტრატეგიის პრობლემური მიმართულებების ხელშემწყობი ღონისძიებების მომზადება, ბოლო მომხმარებლების და ბიზნეს სექტორის მხარდაჭერა.

პროექტის ფარგლებში დაგეგმილი საქმიანობა:

• ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის სტრატეგიის პროექტი სმომზადება და წარმოდგენა;
• ეკონომიკურად და არაეკონომიკურად მოწყვლადი კატეგორიების კვლევა;
• პლატფორმის შიდა კონკურენციის კვლევა და რეკომენდაციები მის უზრუნველსაყოფად;
• ციფრულ  მაუწყებლობაზე  გადასვლისსამუშაო გეგმის კვლევა და შეფასება გამოწვევებთან მიმართებაში;
• სტატიების გამოქვეყნება;
• სახელმწიფო დახმარების სტრატეგიის პრეზენტაცია;
• ბოლო მოხმარებების საინფორმაციო უზრუნველმყოფი კლიპის მომზადება და წარმოდგენა;
• ბოლო მომხმარებლების საინფორმაციო კამპანიის გეგმის შეფასება;
• ციფრული რისივერების კონცენტრაციის კვლევა მოსახლეობაში და საცალო ბაზარზე;
• ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის სამართლებრივი საფუძვლების (ცვლილებების) კვლევა-წარმოდგენა;
• ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის სტრატეგიის შეფასება  რეგიონული და ადგილობრივი მაუწყებლების ინტერესების გათვალისწინების კუთხით;
• სახელმწიფოს მიერ შემოთავაზებული ციფრულ მაუწყებლობაზეგადასვლისბიზნეს მოდელის შეფასება;
• ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის სარეკლამო კამპანიის ფარგლებში განხორციელება.

პროექტის სახელწოდება: „ახალი სახელმწიფოს წარსული მემკვიდრეობა“(პუბლიკაცია: 1989-1991 წლებში საქართველოში განვითარებული მოვლენების ანალიზი)

პროექტის საერთო ბიუჯეტი: 44, 000 ლარი

პროექტის ხანგრძლივობა: მარტი 2013 - დეკემბერი 2013

პროექტის ფინანსური მხარდაჭერა: სახალხო უნივერსიტეტთა გერმანული ასოციაციის საერთაშორისო თანამშრომლობის ინსტიტუტი (dvv international)

საბჭოთა კავშირის დაშლიდან 20 წლის შემდეგაც კი სსრკ-ს არსებობის ბოლო წლები და საქართველოს დამოუკიდებლობის პირველი წლები პრაქტიკულად არაა შესწავლილი. ის სათანადო ასახვას ვერ ჰპოვებს სკოლის სახელმძღვანელოებსა და სამეცნიერო დისკუსიაში.

საზოგადოებისათვის პასუხგაუცემელი რჩება კითხვები:

1) როგორი იყო საზოგადოებრივი აზრი საბჭოთა კავშირის დაშლის და საქართველოს მიერ დამოუკიდებლობის მოპოვების შესახებ;

2) იყვნენ თუ არა სახელმწიფოს სათავეში მოსული დისიდენტები მზად, დამოუკიდებელი საქართველოს სამართავად;

3) მოხდა თუ არა რეალურად 1990-იან წლებში საბჭოთა ელიტის ჩანაცვლება ახალი პოლიტიკური ძალით და  იბრძოდა თუ არა ე.წ. კომუნისტური ელიტა საკუთარი პრივილეგიების დასაბრუნებლად;

4) საქართველოში დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ შეიცვალა თუ არა ყოველდღიური ცხოვრება, თუ ის კვლავ „საბჭოური“ რჩებოდა?

შინაგან საქმეთა სამინისტროს არქივში (შსსა), რომელიც მოიცავს საქართველოს კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტისა და ყოფილი უშიშროების კომიტეტის არქივებს, IDFI-ის თანამშრომლები მოიძიებენ და გააანალიზებენ ამ პერიოდის შესახებ დაცულ საარქივო მასალებს და დოკუმენტებს;  მკვლევართა ჯგუფი მოიძიებს აგრეთვე საქართველოს ეროვნული ბიბლიოთეკის საგაზეთო ფონდში დაცულ მასალებს; შეისწავლის ამ პერიოდში გამომავალ ჟურნალ-გაზეთებს და მათზე დაყრდნობით გააანალიზებს ქვეყანაში განვითარებულ სოციო-პოლიტიკურ ცვლილებებსა და ტრანსფორმაციას; ასევე კვლევის პროცესში დაგეგმილია  ზეპირი ისტორიების ჩაწერა ამ პერიოდის მოვლენების აქტიურ მონაწილეებთან. მკვლევარები გამოიყენებენ აგრეთვე ჯორჯ ვაშინგტონის სახელობის ეროვნული უსაფრთხოების არქივის მიერ მოწოდებულ დოკუმენტებს, რომლებიც ეხება აღნიშნულ ეპოქას.  

პროექტის ფარგლებში მოპოვებული მასალების საფუძველზე გამოიცემა პუბლიკაცია წიგნის სახით, რომელიც მოიცავს კვლევას და  ფოტო-დოკუმენტურ მასალას . 

ხელშეკრულება

პროექტის დასახელება: ღია საზოგადოება ადამიანის უფლებები - სტაჟირება 2013

დონორი ორგანიზაცია: ფონდი ღია საზოგადოების ინსტიტუტი (FOSI)

პროექტის ნომერი: OR2012-00558

საგრანტო თანხა: 8,625.00 აშშ დოლარი

პროექტის ხანგრძლივობა: 1 თებერვალი 2013 – 31 ივლისი 2013

პროექტის აღწერა

პროექტის ფარგლებში დაგეგმილი კვლევა ეხება საქართველოში ინფორმაციის თავისუფლების სფეროსა და გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მთავრობის საკითხებთან დაკავშირებული საკანონმდებლო და პრაქტიკული პრობლემების შედარებით ანალიზს საერთაშორისო სტანდარტებთან, განსაკუთრებით ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლოს პრეცედენტულ საქმეებთან და სხვადასხვა სახელმწიფოების საუკეთესო პრაქტიკასთან.

კვლევა მოიცავს საქართველოს რეალობაში არსებულ შემდეგ პრობლემურ საკითხებს: საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობა, სახელმწიფო ბიუჯეტისა და მთავრობის ფინანსების გამჭვირვალობა, საჯარო მოხელეების ანგარიშვალდებულება, პირადი ინფორმაციის საკითხები, მონაცემების დაცვის პრობლემები და სხვა. ეს საკითხები გაანალიზდება ერთმანეთისგან დამოუკიდებლად და დეტალურად, საქართველოში არსებული რეალობის გათვალისწინებით.

კვლევაში გამოყენებული იქნება სხვადასხვა სახის მეთოდოლოგია. ძირითადად, იგი ორიენტირებული იქნება შედარებითი მეთოდის გამოყენებაზე, რათა აჩვენოს საქართველოში არსებული რეგულაციების დადებითი და უარყოფითი მხარეები, მსგავსებები და განსხვავებები სხვა ქვეყნების პრაქტიკასთან. კვლევაში ასევე იქნება გამოყენებული აღწერილობითი და ანალიტიკური მეთოდები.

კვლევის მიზანია, შეიქმნას ბლოგი, სადაც გამოქვეყნდება შედარებითი ანალიზის შედეგები, და, ასევე, მომზადდეს ანგარიშები საკვლევ საკითხებზე. ბლოგი შეეცდება უპასუხოს ინფორმაციის თავისუფლებასთან დაკავშირებულ გამოწვევებს საქართველოს კანონმდებლობასა და პრაქტიკაში. გარდა ამისა, იგი შედარებითი პერსპექტივიდან განიხილავს ამ სფეროში არსებულ რეალურ პრობლემებს. მომზადებული ანგარიშები ორიენტირებული იქნება საქართველოსთვის რეკომენდაციების მომზადებაზე საერთაშორისო, განსაკუთრებით კი ევროპულ, სტანდარტებსა და გამოცდილებაზე დაყრდნობით.

კვლევის შედეგები განთავსდება IDFI-ის ვებ-გვერდზე (www.idfi.ge) და გამოქვეყნდება სოციალურ ქსელებში. მათი მიზანი იქნება, დაიწყოს აქტიური დისკუსია ისეთ საკითხებზე, როგორიცაა ინფორმაციის თავისუფლება, ანგარიშვალდებულება, ადმინისტრაციული ხარჯების გამჭვირვალობა და სხვა. ანგარიშები გამოადგება ყველა მოქალაქეს იმის გასაგებად, თუ რა ვითარებაა საქართველოში საერთაშორისო სტანდარტებთან შედარებით და ასევე იმათაც, ვინც მუშაობს ამ სფეროში, რათა ეროვნულ და საერთაშორისო დონეზე დაიცვან ინფორმაციაზე წვდომის უფლება.

გარდა ამისა, სტაჟიორი დაეხმარება IDFI-ის გუნდს ადმინისტრაციულ საჩივრების მომზადებაში იმ უწყებების წინააღმდეგ, რომლებიც უარს ამბობენ მოთხოვნილი საჯარო ინფორმაციის გაცემაზე ან არ პასუხობენ შესაბამის მოთხოვნებს. სტაჟიორი ასევე მიიღებს მონაწილეობას სასამართლო დავებში და დაიცვას IDFI-ის ინტერესებს სასამართლო პროცესების დროს.

ბიუჯეტი

პროექტის სათაური:„ელექტრონული ჩართულობის განვითარება საქართველოში“.
პოექტის ფინანსურიმხარდაჭრა: შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის (EWMI) პროგრამა „საჯარო პოლიტიკის ადვოკატირების და სამოქალაქო საზოგადოების განვითარება საქართველოში“ (G-PAC)
პროექტის ბიუჯეტი: $59 800,00 
პროექტის ხანგრძლივობა: 01 ივნისი 2012 – 31 მაისი, 2013

2012 წლის 1 ივნისიდან 2013 წლის 31 მაისის ჩათვლით „ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი“ (IDFI), „პოსტსაბჭოთა კვლევების ცენტრთან“ (CPSS) ერთად, შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) „აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის“ (EWMI) პროგრამა „საჯარო პოლიტიკის ადვოკატირების და სამოქალაქო საზოგადოების განვითარება საქართველოში“ (G-PAC)-ის ფარგლებში არსებული გრანტის „პარტნიორობა ცვლილებისთვის“ დაფინანსებით ახორციელებს პროექტს „ელექტრონული ჩართულობის განვითარება საქართველოში“.

პროექტის მიზანია ელექტრონული მმართველობისა და ელექტრონული მონაწილეობის საერთაშორისო მაგალითების კვლევა-ანალიზის საფუძველზე, საქართველოში თანამედროვე ელ-კომუნიკაციის განვითარების ხელშესაწყობად, ქართული საზოგადოებისთვის პოლიტიკურ დაგეგმვაში მათი ჩართულობის დონის ასამაღლებლად საჭირო საშუალებების გაცნობა და სამთავრობო/სამოქალაქო პლატფორმების დანერგვა-დახვეწის გზების ძიება.

აღნიშნული მიზნის მისაღწევად ორგანიზაცია აპირებს რამდენიმე ამოცანის განხორციელებას/მიღწევას:

- საერთაშორისოგამოცდილებისგათვალისწინებით, ელ-მონაწილეობისა და ელ-ჩართულობის უზრუნველსაყოფად საჭირო ტექნიკების, ინოვაციური პროექტების, პლატფორმების  შესახებ კვლევისმომზადება;

- ქართული საჯარო უწყებებისა და პოლიტიკური პარტიების ვებ-გვერდების საკომუნიკაციო ელემენტებისა და მათი სოციალური ქსელების შესწავლით, მათ მიერ ათვისებული ელ-ჩართულობის კომპონენტების განსაზღვრა და  გამოწვევების გამოაშკარავება;

- ელ-მონაწილეობის უცხოური მაგალითებისა და მექანიზმების შესწავლით,  საქართველოს საჯარო სტრუქტურებისთვის რეკომენდაციების შემუშავება;

- აღნიშნული რეკომენდაციების საფუძველზე საქართველოს მთავრობასა და საზოგადოებას შორის კომუნიკაციის ელექტრონული ფორმატის თანამედროვე საშუალებების განვითარების ადვოკატირება სამთავრობო ვებ-სივრცისა და ელექტრონული ჩართულობის გზით;

- სოციალური ქსელებისა და ახალი ტექნოლოგიების დახმარებით, რიგითი მოქალაქეების ინფორმირება ელ-ჩართულობის მნიშვნელობის, ამ მიმართლებით მათ ხელთ არსებული რესურსებისა და ბერკეტების შესახებ;

- საზოგადოებასა და საჯარო სტრუქტურებს შორის ნდობის ამაღლებისა და მათ შორის კომუნიკაციის გაზრდის მიზნით, უკვე დანერგილი ინიციატივების გაუმჯობესებისა და ახალი ინიციატივების წასახალისებლად, ერთობლივი გზების ძიება, დისკუსიების მოწყობა;

- ელექტრონული მედიის მიერ გაშუქებული საარჩევნო კამპანიის მონიტორინგი.

პროექტის მოსალოდნელი შედეგებია:

- მოსამზადებელ ეტაპზე შემუშავდება კვლევის მეთოდოლოგია;

- შემდეგ ეტაპზე დაიწერება კვლევა, რომლის ფარგლებში ჩატარდება სამთავრობო უწყებების, პოლიტიკური პარტიის, მედიის, საჯარო დაწესებულებების და დამოუკიდებელი კანდიდატების სოციალური ქსელების მონიტორინგი;

- შემუშავდება რეკომენდაციები საჯარო სექტორისა და პოლიტიკური პარტიებისთვის;  

- შემუშავდება სამართლებრივი რეკომენდაციები საქართველოში საინფორმაციო ტექნოლოგიების განვითარებისთვის;

- შეიქმნება ბლოგი, სადაც მუდმივად განახლდება ინფორმაცია;

- მოეწყობა საჯარო დისკუსიები;

- მოეწყობა შეხვედრები დაინტერესებულ მხარეებთან;

- ჩატარდება სოციალური ქსელების მომხმარებელთა გამოკითხვა;

- მომზადდება ვიდეო რგოლები ელ-მონაწილეობის შესახებ და განთავსდება პროექტისთვის შექმნილ YouTube არხზე;

- მომზადდებადა გავრცელდება პროექტის ძირითადი შედეგების ბროშურა;

- გაკეთდება პროექტის პირველადი და საბოლოო შედეგების პრეზენტაცია.

ხელშეკრულება

პროექტი დაფინანსებულია ფონდ „ღია საზოგადოება-საქართველოს“ (Open Society Georgia Foundation) და „ფონდ ღია საზოგადოების“ (Open Society Foundations) მიერ.
პროექტის ბიუჯეტია - $61 000.00
პროექტის ხანგრძლივობაა - ივნისი 2012 - ივნისი 2013

2012 წლის ივნისში ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტმა განაახლა პროექტი „საჯარო ინფორმაციის მონაცემთა ბაზა - www.opendata.ge“. პროექტის ფარგლებში დაგეგმილია საინფორმაციო ვებ-პორტალის შემდგომი დახვეწა და ანალიტიკური მიმართულების განვითარება. იდეის განხორციელება დაიწყო 2010 წელს საპილოტო პროექტის “საჯარო ინფორმაციის მონაცემთა ბაზის” სახით, რომელიც გაგრძელდა 2011 წლის მარტში და დასრულდა 2012 წლის აპრილში.

არსებული ონლაინ რესურს ბაზის საშუალებით მოსახლეობას, მედიას, არასამთავრობო და საერთაშორისო ორგანიზაციებს ეძლევათ შესაძლებლობა თვალი ადევნონ საჯარო ინფორმაციის გავრცელების ტენდენციებს, აწარმოონ სხვადასხვა უწყებების ანგარიშების, გეგმების, ხარჯვითი ნაწილის, განვითარების და სხვა შესახებ ონლაინ მონიტორინგი.

პროექტის ფარგლებში, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი შექმნის და განავითარებს საინფორმაციო ვებ-პორტალს, რომელზეც პერმანენტულად გამოქვეყნებული იქნება საჯარო დაწესებულებებიდან ოფიციალურად გამოთხოვილი სხვასასხვა თემატიკის საჯარო ინფორმაცია შემდეგი მიზნებისთვის:

• საჯარო დაწესებულებების გამჭვირვალობის და ანგარიშვალდებულების ხარისხის ამაღლება; 
• საჯარო ფინანსების ხარჯვის ეფექტურობის და გამჭვირვალობის ხელშეწყობა; 
• ელექტრონული დემოკრატიის სტანდარტების დამკვიდრებით ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ხელშეწყობა;
• მოსახლეობის, არასამთავრობო სექტორისა და მედიის ჩართულობით საჯარო დაწესებულებებზე საზოგადოებრივი კონტროლის გაუმჯობესება; 
• მოსახლეობის ინფორმირებულება და საზოგადოების ჩართულობის ინტენსივობის გაზრდა საჯარო სექტორის განხილვასა და გადაწყვეტილების მიღების პროცესში.

პროექტის განხორციელების სტრატეგიას წარმოადგენს:

• ორენოვანი (ქართულ-ინგლისური) FoI ერთიანი საჯარო საინფორმაციო ვებ-რესურსის განვითარება;
• FoI ერთიან საინფორმაციო ვებ-რესურსის ბაზაზე აქტუალური და სოციალურად მნიშვნელოვანი საჯარო ინფორმაციის მონაცემთა-ბაზის ჩამოყალიბება;
• ინტერნეტ მონაცემთა-ბაზის მუდმივმოქმედი განახლება საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვნის და საჯარო ინფორმაციის ალტერნატიული წყაროებიდან შევსების გზით;
• მონაცემთა ბაზის ინფორმაციული რესურსების შესახებ საზოგადოების/საერთაშორისო ორგანიზაციების მუდმივი ინფორმირებულობა;
• ინფორმაციის თავისუფლების საკითხების აქტიური ადვოკატირება;
• ინფორმაციის თავისუფლების საკითხების განხილვაში საზოგადოების ჩართულობის გააქტიურება და მხარდაჭერა.

ზემოთხსენებული სტრატეგიის განსახორციელებლად ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის მიერ მიზნად დასახულია შემდეგი ღონისძიებები:

• მონაცემთა ბაზის ინფორმაციული შევსება და განახლება;
• კოალიციური საქმიანობა; ვებ-გვერდის ტექნოლოგიური სრულყოფა;
• ერთიანი მონაცემთა-ბაზის პროაქტიული საზოგადოებრივი ლობინგი;
• რეზონანსულ საქმეებზე ქეისების შედგენა, სასამართლო პროცესების და სარჩელების ინიცირება და მათი საჯაროობის მხარდაჭერა;
• პროექტის ფარგლებში მომზადებული და გამოქვეყნებული გამოცემები;
• საქართველოს რეგიონებში გასვლითი ღონისძიებებით დაინტერესებულ საზოგადოებასთან გაცნობითი ხასიათის შეხვედრების ორგანიზება.

განახლებული პროექტის ძირითადი სიახლეები:

დაჯილდოება

2011-2012 წლის პროექტის დასასრულს დაწესდა სპეციალური ჯილდოები და ნომინაციები ყველაზე დახურული და გაუმჭვირვალე ადმინისტრაციული ორგანოების გამოსავლენად, რაც მიზნად ისახავდა საჯარო დაწესებულებებს შორის ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის სფეროში ჯანსაღი კონკურენციის გაჩენასა და წახალისებას. საზოგადოებისა და საჯარო დაწესებულებების მხრიდან დიდი ინტერესის შედეგად ინსტიტუტი გეგმავს დაჯილდოებისთვის სისტემატიური ხასიათის მიცემას.

• ანალიტიკური საქმიანობა 

იქიდან გამომდინარე, რომ ქართული საგამოძიებო ჟურნალისტიკა ხშირად ვერ ახერხებს საჯარო ინფორმაციის მონაცემთა ადეკვატურ დამუშავებას, ინსტიტუტმა გადაწყვიტა საკუთარი ანალიტიკური რესურსები განვითარება. 2011-2012 წლების პროექტის მსვლელობისას მიმდინარეობდა მიღებული ინფორმაციის დეტალური ანალიზი და მონაცემების აღრიცხვა. საჯარო ინფორმაციის საფუძველზე გამოვლინდა ის საჯარო დაწესებულებები, რომლებმაც საქმიანობის სხვადასხვა სფეროებში ყველაზე მეტი ხარჯი გასწიეს 2011 წლის მეორე კვარტალის განმავლობაში. პარალელურად, მიღებული მონაცემების საფუძველზე შემუშავდა და გავრცელდა რამდენიმე ანალიტიკური სტატია:

• რა თანხით გაიზრდება დეპუტატებისთვის გამოყოფილი დაფინანსება პარლამენტის წევრთა 40-ით გაზრდის შემთხვევაში - http://www.opendata.ge/#!lang/ka/cat/project_researches/topic/34
• ინფორმაციის თავისუფლება საქართველოში - http://www.idfi.ge/?cat=researches&topic=44&lang=ka
• ლაზიკა: დემოკრატიის დეფიციტი საჯარო გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში – http://www.idfi.ge/?cat=researches&topic=48&lang=ka ინფორმაცია 2011 წლის I-II კვარტალში
• გუბერნატორებსა და გამგებლებზე გაცემული პრემიების შესახებ - http://www.opendata.ge/#!lang/ka/cat/news/topic/562 პროექტის ახალ ეტაპზე IDFI გეგმავს კვლევითი
• კომპონენტის შემდგომ განვითარებას და გაფართოებას. მოპოვებული მონაცემების საფუძველზე რეგულარულად გამოქვეყნდება ანალიტიკური ხასიათის ცნობები და სტატიები. ამისთვის შეიქმნება www.opendata.ge-ს სპეციალური ბლოგი: https://opendatablog.wordpress.com/

პროექტის სათაური: “საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის საუკეთესო პრაქტიკის კვლევა“
პოექტის ფინანსური მხარდაჭრა: შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტო (USAID).
პროექტის ბიუჯეტი: $ 14 960,00  (24 980 GEL)
პროექტის ხანგრძლივობა: 12 მარტი - 28 მაისი, 2012

2012 წლის 12 მარტიდან - 28 მაისამდე “ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი” (IDFI) ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითრების სააგენტოს (USAID) პროგრამის „დემოკრატიული მმართველობა საქართველოში (G-3)” ფარგლებში ახორციელებს პროექტს - “საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის საუკეთესო პრაქტიკის კვლევა“, რომელიც მიზნად ისახავს საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის პრაქტიკის გაუმჯობესებას და საჯარო დაწესებულებების ანგარიშვალდებულების და გამჭვირვალობის გაზრდას   საქართველოში.

პროექტის ძირითადი მიზანია:

პროექტის მიზანია ადმინისტრაციული ორგანოების (საქართველოს იუსტიციის სამინსიტრო, საჯარო სამსახურის ბიურო, კონკურენციისა და სახელმწიფო შესყიდვების სააგენტო, საქართველოს კონტროლის პალატა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობა) გამჭვირვალობისა და ეფექტიანი მმართველობის ხარისხის გაუმჯობესება საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის საუკეთესო საერთაშორისო პრაქტიკის დანერგვისა და ამ სფეროში არსებული ხარვეზების აღმოფხვრის გზით.  

პროექტის ამოცანებია:

• სამიზნე დაწესებულებებში საჯარო ინფორმაციის ხელიმისაწვდომობის ინსტიტუციური მექანიზმების ეფექტური ფუნქციონირების ხელისშემშლელი ფაქტორების აღმოფხვრა/ნიველირება;
• საჯარო დაწესებულებების საქმიანობის სფეროდან გამომდინარე, საზოგადოებისთვის საინტერესო და ყველაზე მოთხოვნადი საჯარო ინფორმაციის თემატიკის დადგენა/განსაზღვრა, მათი პროაქტიულ რეჟიმში გამოქვეყნების პრაქტიკის დამკვიდრების მიზნით;
• საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის საუკეთესო საერთაშორისო პრაქტიკის შესწავლა (შეერთებული შტატების, გაერთიანებული სამეფო/შოტლანდია, ესტონეთი);
• სარეკომენდაციო პაკეტის შემუშავება და მათი იმპლემენტაცია სამიზნე საჯარო დაწესებულებების ადმინისტრაციულ საქმეწარმოებაში.
   

პროექტის სახელწოდება: „საქართველოს სასამართლო სისტემის საზოგადოებრივი ანგარიშვალდებულებისა და გამჭვირვალობის ხარისხის გაუმჯობესება“

პროექტის ფინანსური მხარდაჭრა: ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტო (USAID), აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტი (EWMI), ევრაზიის თანამშრომლობის ფონდის მიერ (EPF).

პროექტის ბიუჯეტი- $49 720,00

პროექტის ხანგრძლივობა- 12 თვე

2011 წლის ოქტომბერში „ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტმა” ევრაზიის თანამშრომლობის ფონდის „სამოქალაქო ინიციატივა დამოუკიდებელი მართლმსაჯულებისთვის“ პროგრამის ფარგლებში დაიწყო პროექტი, რომელიც მიზნად ისახავს სასამართლო სისტემის საზოგადოებრივი ანგარიშვალდებულებისა და გამჭვირვალობის ხარისხის ამაღლებით ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ხელშეწყობას საქართველოში.

პროექტის ძირითადი მიზანია:

პროექტის მიზანია საქართველოს სასამართლო სისტემის ელექტრონული რესურსების მონიტორინგის და სასამართლო სფეროს მუშაობასთან დაკავშირებული სახვადასხვა სტატისტიკური მონაცემების ვიზუალიზაციის გზით საქართველოს სასამართლო სისტემის მუშაობის გამჭვირვალობის და ანგარიშვალდებულების, სასამართლო სისტემაში არსებული საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის გაზრდა.

პროექტის ამოცანებია:

• სასამართლო სისტემის გამჭვირვალობის და ანგარიშვალდებულების ხარისხის ამაღლება;
• საჯარო ფინანსების ხარჯვის ეფექტურობის და გამჭვირვალობის ხელშეწყობა;
• ელექტრონული დემოკრატიის სტანდარტების დამკვიდრებით ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ხელშეწყობა;
• მოქალაქეების, არასამთავრობო სექტორისა და მედიის ჩართულობით საჯარო დაწესებულებებზე საზოგადოებრივი კონტროლის გაუმჯობესება;
• გამჭვირვალე სასამართლო სისტემის განვითარებით მოსახლეობის მხრიდან სასამართლო სისტემის მიმართ ნდობის ხარისხის ამაღლება.

საქართველოს სასამართლო ხელისუფლების ორგანოების ელექტრონული რესურსების მონიტორინგი:

საინფორმაციო და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების განვითრებასთან ერთდ, ინტერნეტი საზოგადოებისთვის იქცა ეფექტური კონტროლის მნიშვნელოვან მექანიზმად. თანამდეროვე სამყაროში ინტერნეტმა განსაკუთერბით გაადვილა ხელისუფლებისა და საზოგადოების ურთიერთობა, ხელი შეუწყო მართვის გამჭვირვალობასა და მუდმივ საზოგადოებრივ კონტროლს ხელისუფლების საქმიანობაზე. ინტერნეტის დახმარებით, საჯარო დაწესებულებების ელექტრონული რესურსები, მათ შორის, ოფიციალური ვებ-გვერდები, ყველაზე ოპტიმალურ საშუალებად იქცა სახელმწიფო დაწესებულებებისა და საზოგადოების პირდაპირი ურთიერთკავშირისთვის. ამ მხრივ ძალზედ მნიშვნელოვანია სასამართლო ხელისუფლების ორგანოების ოფიციალური ვებ-გვერდები, რომლებიც საზოგადოებისთვის განსაკუთრებით საჭირო და საინტერესო ინფორმაციას უნდა მოიცავდეს და აქვეყნებდეს.

პროექტის ფარგლებში, საერთაშორისო პრაქტიკაზე დაყრდნობით და სპეციალურად ქართული რეალობიდან გამომდინარე შედგენილი, მეთოდოლოგიითჩატარდება საქართველოს სასამართლო სისტემაში შემავალი ადმინისტრაციული ორგანოების ვებ-გვერდების ინფორმაციული შიგთავსისა და მათი ელექტრონული კომპონენტის შეფასების მონიტორინგი ინფორმაციული გამჭვირვალობისა და ელექტრონული მმართველობის (ინფორმაციის ელექტრონული ხელმისაწვდომობისა და ტექნიკური გამართულობის) ხარისხის დასადგენად. მონიტორინგი განხორციელდება სასამართლო ხელისუფლების შემდეგი ორგანოების ოფიციალურ ვებ-გვერდებს:  

უზენაესი სასამართლო:                            http://www.supremecourt.ge

ქუთაისის სააპელაციო სასამართლო:    http://www.kutaisiappeal.court.gov.ge

ბათუმის საქალაქო სასამართლო:            http://batumi.court.gov.ge

გორის რაიონული სასამართლო:            http://gori.court.gov.ge

ზესტაფონის რაიონული სასამართლო: http://zestafoni.court.gov.ge   

ზუგდიდის რაიონული სასამართლო:    http://zugdidi.court.gov.ge

თბილისის საქალაქო სასამართლო:         http://tcc.gov.ge

თელავის რაიონული სასამართლო:        http://telavi.court.gov.ge

მცხეთის რაიონული სასამართლო:         http://mtskheta.court.gov.ge

რუსთავის საქალაქო სასამართლო:          http://rustavi.court.gov.ge

საჩხერის რაიონული სასამართლო:        http://sachkhere.court.gov.ge

ფოთის საქალაქო სასამართლო:                http://foti.court.gov.ge

ქუთაისის საქალაქო სასამართლო:           http://kutaisi.court.gov.ge

ხაშურის რაიონული სასამართლო:          http://khashuri.court.gov.ge

ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო:               http://www.msajuli.ge

საკონსტიტუციო სასამართლო:                http://www.constcourt.ge

სასამართლო სისტემის ცალკეული ერთეულების მონიტორინგის შედეგები, შეფასების ანალიზი და დეტალური რეკომენდაციები გამოქვეყნდება ინსტიტუტის ვებ-გვერდზე და მიეწოდება შესაბამის ადმინისტრაციულ ორგანოს.

მონიტორინგის შედეგების განზოგადებით, შესაძლებელი გახდება სასამართლო სისტემის ელექტრონული რესურსების განვითრების კომპლექსური კონცეფციის შემუშვება.

სტატისტიკური მონაცემების დამუშვება და ვიზუალიზაცია:

სასამართლო სისტემაში დიდი რაოდენობის საზოგადოებრივი მნიშვნელობის სტატისტიკური მონაცემების მოძიება არის შესაძლებელი. ყველა სასამართლო ან შესაბამისი უფლებამოსილები ადმინისტრაციული ორგანო ყოველთვიურად, ყოველკვარტალურად ან ყოველწლიურად აქვეყნებს საკუთარის საქმიანობასთან დაკავშირებულ სტატისტიკურ მონაცემებს.

პროექტის ფარგლებში გაკეთდება ქართულ სინამდვილესთან მისაფაგებული პროგრამული უზრუნველყოფა, რომლის მეშვეობითაც ადვილი გახდება სასამართლო სისტემაში არსებული სხვადასხვა სტატისტიკური მონაცემების ელექტრონულ სივრცეში, კერძოდ კი, ვებ-გვერდებზე და სოციალურ ქსელებში „ვიზუალიზაცია“. 

პროექტის ბენეფიციარები:

•       ადვოკატები;

•       სამართალმცოდნეები;

•       სოციალურად აქტიური მოქალაქეები;

•       ექსპერტები

•       მკვლევარები

•       საჯარო სექტორის წარმომადგენლები;

•       სასამართლო სისტემის წარმომადგენლები.

/public/upload/Reports/sasamartlo-sistemis-el-gamchvirvaloba-2012.pdf

კვლევა - სასამართლო სისტემის ელ-გამჭვირვალობა 2012

პროექტის სახელწოდება: „საქართველოს საჯარო დაწესებულებების საინფორმაციო (ინტერნეტ) რესურსების მონიტორინგი“

პროექტი დაფინანსებულია ღია საზოგადების ინსტიტუტის (Оpen Society Institute) და ფონდ ღია საზოგადება საქართველოსა (Оpen Society Georgia Foundation) ($60 000.00)  და ეროვნული უსაფრთხოების არქივის (The National Security Archive) ($6 000.00) მიერ.
პროექტის ბიუჯეტია - $64 000.00
პროექტის ხანგრძლივობაა - 12 თვე

პროექტის ძირითადი მიზანია:
საჯარო დაწესებულებების ოფიციალური ვებ-გვერდების მონიტორინგის მეშვეობით ინფორმაციის თავისუფლების, ელ-გამჭვირვალობისა და ელ-მმართველობის განვითარების ხელშეწყობა.

2011 წლის აპრილში ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტმა (შემდგომში „ინსტიტუტი“) დაიწყო პროექტი „საქართველოს საჯარო დაწესებულებების საინფორმაციო (ინტერნეტ) რესურსების მონიტორინგი“. პროექტი წარმოადგენს 2010 წელს ინსტიტუტის მიერ განხორციელებული "საქართველოს საჯარო დაწესებულებების საინფორმაციო რესურსების (ოფიციალური ვებ-გვერდების) მონიტორინგის” პროექტის გაგრძელებას.
პროექტის ფარგლებში, ელექტრონული გამჭვირვალობისა და ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის დონის შესაფასებლად ინსტიტუტი განახორციელებს საქართველოს საჯარო დაწესებულებათა ოფიციალური ვებ-გვერდების აუდიტს.

პროექტის მიზანია:

1.    საქართველოს საჯარო დაწესებულებების გამჭვირვალობის ხარისხის ამაღლება;
2.    ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ხელშეწყობა;
3.    საქართველოში ინფორმაციის თავისუფლებასთან დაკავშირებული საკანონმდებლო ცვლილებების ინიცირება;
4.    საქართველოში ელექტრონული მმართველობისა და ელექტრონული გამჭვირვალობის განვითარება.

გრძელვადიანი მიზნები:

პროექტი „საქართველოს საჯარო დაწესებულებების საინფორმაციო (ინტერნეტ) რესურსების მონიტორინგი“ მიმართულია იმ გამოწვევების აღმოფხვრაზე, რომლებიც დაკავშირებულია ცენტრალური და რეგიონული სამთავრობო დაწესებულებების ინფორმაციული გამჭვირვალობის, ელექტრონული მმართველობისა და ელექტრონული დემოკრატიის სფეროებთან. ინსტიტუტის მიერ შესასრულებელი სამუშაო გამიზნულია საქართველოში ღია საინფორმაციო სივრცის ჩამოყალიბებაზე; ინფორმაციის თავისუფლების თავით განმტკიცებული უფლებების შესახებ საზოგადოების ინფორმირების დონის ამაღლებაზე; რეგიონული (ადგილობრივი) და ცენტრალური მთავრობების საქმიანობის პროცესებში მოქალაქეთა ჩართულობის დონის ამაღლებაზე; ინფორმაციული გამჭვირვალობისა და ელექტრონული მმართველობის სფეროებში საჯარო თანამდებობის პირთა უნარ-ჩვევებისა და კვალიფიკაციის გაუმჯობესებაზე; ადგილობრივ  თემთა წარმომადგენლებს,  სამოქალაქო საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს, მასმედიასა და სამთავრობო სტრუქტურებს შორის ინტერაქტიული დიალოგის უფრო მაღალი დონის სისტემის დანერგვაზე.

მოკლევადიანი მიზნები:

•    სამოქალაქო საზოგადოების განვითარების და მაღალი დემოკრატიული ღირებულებების მხარდაჭერა საჯარო ინფორმაციის მოთხოვნის და მიღების უფლების შესახებ ფიზიკური / იურიდიული პირების და საჯარო მოსამსახურეების ინფორმირებულობის ამაღლების გზით;
•    მოქმედი კანონმდებლობით განსაზღვრული გზებით საზოგადოებრივი მნიშვნელობის მქონე ინფორმაციის საჯაროობისა და ღიაობის მხარდაჭერა;
•    თანამედროვე სტანდარტების მქონე ელექტრონული მმართველობის განვითარების მხარდაჭერა საქართველოში;
•    საგამომძიებლო ჟურნალიზმის განვითარება და მედიის თავისუფლების ხარისხის ამაღლება;
•    საჯარო დაწესებულებების მხარდაჭერა ინფორმაციის თავისუფლებასთან დაკავშირებული სამართლებრივი ბაზის განვითარების საკითხებში; საქართველოს საკანონმდებლო სისტემაში არსებული პრობლემების აღმოფხვრა სამეცნიერო და პრაქტიკული ხასიათის ღონისძიებათა ჩატარების მეშვეობით და დემოკრატიული პრინციპების გამყარება კანონმდებლობაში;
•    ინფორმაციის თავისუფლებასთან დაკავშირებული, დემოკრატიულ პრინციპებზე დამყარებული დეტალური სამართლებრივი აქტების შედგენის და აქტების მიღების ლობირების პროცესში მონაწილეობა (ინფორმაციის თავისუფლების შესახებ კანონი (FOIA) და ონლაინ საჯარო ინფორმაციის შესახებ კანონი (POIA), რომელიც დაარეგულირებს პირთა კონსტიტუციით გამყარებულ უფლებას მოიძიონ, მოითხოვონ, მიიღონ და გაავრცელონ საჯარო ინფორმაცია. ონლაინ საჯარო ინფორმაციის შესახებ კანონი უშუალოდ დაარეგულირებს საჯარო ინფორმაციის ონლაინ ხელმისაწვდომობის საკითხის სპეციფიკას.

მოსალოდნელი შედეგები და პრობლემათა აღმოფხვრა:

ინსტიტუტის მიერ შესრულებული პროექტ(ებ)ი გააუმჯობესებს საჯარო დაწესებულებათა გამჭვირვალობას ყველა დონეზე; ხელს შეუწყობს მთავრობას  უფრო ღია, ანგარიშვალდებულ და რეაგირებად ინსტიტუტად ჩამოყალიბებაში, რაც თავის მხრივ გააუმჯობესებს სამთავრობო დაწესებულებათა მუშაობის ხარისხსაც; გააძლიერებს სამოქალაქო საზოგადოებას და ხელს შეუწყობს სამოქალაქო ჩართულობას, რაც სხვა სამთავრობო პროცესებში მონაწილეობასთან ერთად აგრეთვე გულისხმობს მოქალაქეთა ჩართულობას საჯარო ინფორმაციის მოთხოვნის პროცესში. პროექტ(ებ)ის შესრულებით დაინერგება არასამთავრობო სექტორსა და საჯარო თანამდებობის პირთა შორის საერთო საყურადღებო საკითხებზე მიმართული კოორდინირებული მუშაობის უფრო ძლიერი მექანიზმები.

ინსტიტუტის მიერ შესრულებული სამუშაო სარგებელს მოუტანს:

•    საქართველოს და (უცხო ქვეყნის) მოქალაქეებს, რომელთაც მიეცემათ საშუალება მიიღონ სარგებელი მთავრობის ანგარიშვალდებულობისა და ღიაობის უფრო მაღალი დონით;
•   საქართველოს მთავრობას / სხვა საჯარო დაწესებულებებს, რომელთა სარგებელი აისახება უფრო განვითარებულ შიდაუწყებრივ კომუნიკაციაში, სამუშაოს შესრულების ეფექტურობის გაზრდილ დონესა და ზოგადად ელექტრონული მმართველობისა და ელექტრონული დემოკრატიის თანამედროვე სტანდარტების ათვისებაში;
•    საჯარო მოხელეებს, რომლებიც შეიძენენ ახალ უნარ-ჩვევებსა და კვალიფიკაციას ელექტრონული მმართველობის სფეროში;
•    ჟურნალისტებსა და დამოუკიდებელი მედიის წარმომადგენლებს;
•    სამოქალაქო საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს და კერძო სექტორის წარმომადგენლებს;
•    საერთაშორისო საზოგადოებას (საერთაშორისო ორგანიზაციები, დონორი ორგანიზაციები, დიპლომატიური კორპუსი), რომელთაც მიეცემათ საქართველოში მიმდინარე დემოკრატიული პროცესების განვითარების უკეთესი მონიტორინგისა და აუდიტის საშუალება გაუმჯობესებული და გამჭვირვალე ოფიციალური სამთავრობო ვებ-სივრცის მეშვეობით;
•    ზოგადად საზოგადოების ფართო ფენებს.

შესასრულებელი ღონისძიებანი:

პროექტის ფარგლებში ინსტიტუტის მთავარი ყურადღება გამახვილებული იქნება საჯარო მმართველობის გამჭვირვალობისა და ანგარიშვალდებულების საკითხებზე საქართველოში, რაც აისახება შემდეგ ღონისძიებებში:

•   იმ სამინისტროებისა და საჯარო სამართლის იურიდიული პირების („სსიპ“-ების) მონიტორინგი, რომლებიც შესწავლილ იქნენ 2010 წლის მონიტორინგის პროექტის ფარგლებში, რაც მიზნად ისახავს განსაკუთრებულად მნიშვნელოვან ან ინტერესის სამიზნე ობიექტად შერჩეულ საჯარო უფლებამოსილებათა განმახორციელებელი დაწესებულებების შესახებ მუდმივ რეჟიმში ინფორმაციის უზრუნველყოფას;
•  პროექტის - „საინფორმაციო რესურსების მონიტორინგი“ სამიზნე ობიექტთა ჯგუფის გავრცობა, რომელიც მოიცავს საქართველოს აღმასრულებელი ხელისუფლების ყველა დაწესებულებას (მთავრობასა და პრეზიდენტთან ანგარიშვალდებული საჯარო დაწესებულებები, სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულებები, რეგიონული სამთავრობო დაწესებულებები), საქართველოს საკანონმდებლო ხელისუფლების დაწესებულებები, დამოუკიდებელი ორგანოები;
•     მონიტორინგის მეთოდოლოგიის დახვეწა და გავრცობა;
•   ახალ საკანონმდებლო ინიციატივაზე მუშაობა, რომელიც ყურადღებას გაამახვილებს და დაარეგულირებს ონლაინ საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის სტანდარტებს საჯარო დაწესებულებებისათვის;
•   საჯარო დაწესებულებებთან აქტიური არაკომერციული ხასიათის საკონსულტაციო საქმიანობის საჭიროებაზე ყურადღების გამახვილება, ინსტიტუტის მხრიდან შესაბამისი რეკომენდაციებისა და კონსულტაციების მონიტორინგს დაქვემდებარებული საჯარო დაწესებულებებისათვის მიწოდების გზით;
•     საქართველოში ინფორმაციის თავისუფლებასთან დაკავშირებული საკანონმდებლო ცვლილებების ლობირება;
•  ინფორმაციის თავისუფლების საკითხის შესახებ საზოგადოებრივი ინფორმირებულობის დონის ამაღლება, აგრეთვე ორგანიზაციული საქმიანობისა და ინსტიტუტის მიზნების ეფექტური განხორციელების შესახებ ინფორმაციის ფართო საზოგადოებისათვის წარმატებული მიწოდება მედიის, სოციალური ქსელების და ინსტიტუტის ვებ-გვერდის მეშვეობით;
•   საზოგადოებასთან ინტერაქტიული კომუნიკაციის დასამყარებლად ინსტიტუტი კვლავ განაგრძობს სოციალური კომუნიკაციის საშუალებების გამოყენებას;
•    მონიტორინგის დასრულების შემდგომ, ინსტიტუტის მიერ მიღებული შედეგების დეტალური ანალიზის განხორციელება, რაც აგრეთვე მოიცავს პროექტისა და მიღებული შედეგების შეჯამებასა და შეფასებას.

2011 წლის მონიტორინგის პროგრამით გათვალისწინებული სხვა საკითხები:

•     სამოქალაქო საზოგადოების გაძლიერება და მთავრობის მიერ განხორციელებულ ღონისძიებათა პროცესებში მოქალაქეთა დემოკრატიული ჩართულობის პოპულარიზაცია;
•     დამოუკიდებელ მედიასთან მჭიდრო თანამშრომლობის დამყარება და საგამოძიებო ჟურნალიზმის წახალისება;
•     სამოქალაქო საზოგადოებრივ ორგანიზაციებთან, ადგილობრივ თემთა წარმომადგენლებსა და დამოუკიდებელ მედიასთან მჭიდრო და პროდუქტიული თანამშრომლობის საშუალებების შემუშავება და განვითარება;
•     საჯარო დაწესებულებებთან ეფექტური და სისტემატური კომუნიკაციის დამყარების მიზნით მოწინავე აპლიკაციებისა და მექანიზმების შემოღება და საქართველოს მთავრობასა და არასამთავრობო სექტორს შორის ურთიერთობის სრულიად ახალი ინტერაქტიული განზომილების დანერგვა.
 

პროექტი - „სტალინის სიები საქართველოზე“

პროექტის საერთო ბიუჯეტი - 20,920.00 ევრო

პროექტის ხანგრძლივობა - მარტი 2011 - ოქტომბერი 2012

პროექტი ხორციელდება ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის სამხრეთ კავკასიის რეგიონალური ბიუროს (10,365.00  ევრო) და საქართველოში შვეიცარიის საელჩოს ფინანსური მხარდაჭერით (10,550.00 ევრო)

პროექტი ხორციელდება სსიპ საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს არქივთან ერთად.

წიგნი „სტალინის სიები საქართველოზე“ მოიცავს 1937-1938 წლების „დიდი ტერორის“ მსხვერპლთა შესახებ მონაცემებს, კერძოდ, იმ პირთა შესახებ ინფორმაციას, რომლებიც უშუალოდ სტალინის და პოლიტბიუროს სხვა წევრების გადაწყვეტილებით გასამართლდნენ (საერთო ჯამში 3616 პირზე). წიგნი დაეფუძნება საერთაშორისო საზოგადოება "მემორიალის" მიერ მოწოდებულ სიებს: http://stalin.memo.ru/index.htm

წიგნში გამოყენებული იქნება ასევე საქართველოს საბჭოური პერიოდის პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლთა ხსოვნისა და თანადგომის საზოგადოება "მემორიალის" არქივში დაცული მასალები.

დაინტერესებულ ადამიანებს საშუალება ექნებათ მოიძიონ ინფორმაცია მათი წინაპრების შესახებ, რომლებიც გახდნენ 1937-1938 რეპრესიების მსხვერპლნი. ამავე დროს, საქართველოს მოსახლეობა მეტად იქნება ინფორმირებული დიდი ტერორის მსვლელობაში სტალინისა და ბერიას უშუალო მონაწილეობის შესახებ. ეს მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს სტალინის, როგორც „დადებითი ქართველი გმირის“ დამკვიდრებული სტერეოტიპის დამსხვრევას. ნაშრომი გამოიწვევს საზოგადოებრივ განხილვებსა და დისკუსიებს საქართველოს ისტორიაში სტალინის როლის შესახებ. ასევე, წიგნმა შეიძლება დაამკვიდროს ახალი სიტყვა საქართველოში და საერთაშორისო დონეზე საბწოთა კვლევების მიმართულებით.

პროექტის ფარგლებში, IDFI-ი მჭიდროდ თანამშრომლობს სსიპ საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს არქივთან. წიგნში „სტალინის სიები“, საარქივო მასალებზე დაყრდნობით (სახელმწიფო უშიშროების სამინისტროს ყოფილი არქივი, საქართველოს კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის ყოფილი არქივი)  და ასევე მოგროვებული ფოტო და დოკომუნეტური მასალის საფუძველზე მოცემული იქნება ზოგადი ინფორმაცია რეპრესირებულ პირებზე. მონაცემები შეგროვდება საარქივო მასალებიდან, პატიმართა პირადი საქმეებიდან, „სამეულის“ სხდომების ოქმებიდან, კერძო არქივებიდან, რეპრესირებულთა ოჯახებიდან და ინფორმაციის სხვა წყაროებიდან. წიგნისთვის შედგება ფართო კვლევითი წინასიტყვაობა 1937-1938 წლების ტერორის შესახებ. მოცემული იქნება ტერმინთა და შემოკლებების ლექსიკონი. შედგება სპეციალური სტატისტიკური გრაფები. დაგეგმილია წიგნის ქართულენოვანი და რუსულენოვანი გამოცემა.

"სტალინის სიების" ციფრული ვერსიები ხელმისაწვდომი იქნება ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის და პროექტში ჩართული პარტნიორი ორგანიზაციების ვებ-გვერდებზე.

ხელშეკრულება

პროექტის სახელწოდება: „საჯარო ინფორმაციის მონაცემთა ბაზა www.opendata.ge"

პროექტი დაფინანსებულია ფონდ „ღია საზოგადოება-საქართველოს’’ (Open Society Georgia Foundation) მიერ.

პროექტის ბიუჯეტია - $59 978.43

პროექტის ხანგრძლივობაა - 12 თვე.

2011 წლის მარტში ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტმა დაიწყო პროექტი „საჯარო ინფორმაციის მონაცემთა ბაზა - www.opendata.ge“ განხორციელება. პროექტის ფარგლებში, დაგეგმილია საინფორმაციო ვებ-პორტალის დახვეწა და განვითარება, რაც წარმოადგენს ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის მიერ 2010 წელს განხორციელებული პროექტის “საჯარო ინფორმაციის მონაცმეთა ბაზა” (საპილოტო პროექტი) გაგრძელებას.

არსებული ონლაინ რესურს ბაზის საშუალებით მოსახლეობას, მედიას, არასამთავრობო და საერთაშორისო ორგანიზაციებს ეძლევათ შესაძლებლობა თვალი ადევნონ საჯარო ინფორმაციის გავრცელების ტენდენციებს, აწარმოონ სხვადასხვა უწყებების ანგარიშების, გეგმების, ხარჯვითი ნაწილის, განვითარების და სხვა შესახებ ონლაინ მონიტორინგი.

პროექტის ფარგლებში, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი შექმნის და განავითარებს საინფორმაციო ვებ-პორტალს, რომელზეც პერმანენტულად გამოქვეყნებული იქნება  საჯარო დაწესებულებებიდან ოფიციალურად გამოთხოვილი სხვასასხვა თემატიკის საჯარო ინფორმაცია შემდეგი მიზნებისთვის:

•   საჯარო დაწესებულებების გამჭვირვალობის და ანგარიშვალდებულების ხარისხის ამაღლება;
•   საჯარო ფინანსების ხარჯვის ეფექტურობის და გამჭვირვალობის ხელშეწყობა;
•   ელექტრონული დემოკრატიის სტანდარტების დამკვიდრებით ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ხელშეწყობა;
•   მოსახლეობის, არასამთავრობო სექტორისა და მედიის ჩართულობით საჯარო დაწესებულებებზე საზოგადოებრივი კონტროლის გაუმჯობესება;
•   მოსახლეობის ინფორმირებულება და საზოგადოების ჩართულობის ინტენსივობის გაზრდა საჯარო სექტორის განხილვასა და გადაწყვეტილების მიღების პროცესში.

პროექტის განხორციელების სტრატეგიას წარმოადგენს:

• FoI ერთიანი საჯარო საინფორმაციო ვებ-რესურსის განვითარება;
• FoI ერთიან საინფორმაციო ვებ-რესურსის ბაზაზე აქტუალური და სოციალურად მნიშვნელოვანი საჯარო ინფორმაციის მონაცემთა-ბაზის ჩამოყალიბება;
• ინტერნეტ მონაცემთა-ბაზის მუდმივმოქმედი განახლება საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვნის და საჯარო ინფორმაციის სხვა საშუალებებით მოგროვების გზით;
• ინტერნეტ მონაცემთა ბაზის ინფორმაციული რესურსების შესახებ საზოგადოების/საერთაშორისო ორგანიზაციების მუდმივი ინფორმირებულობა.

ზემოთხსენებული სტრატეგიის განსახორციელებლად  ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის მიერ მიზნად დასახულია შემდეგი ღონისძიებები:

მონაცემთა ბაზის ინფორმაციული შევსება და განახლება

• ვებ-გვერდის რეგულარული განახლება და საიტის ინგლისურენოვანი გვერდის დახვეწა; 
• უკვე დანერგილი პრაქტიკის საფუძველზე სხვადასხვა სახის საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვნა საქართველოს საჯარო დაწესებულებიდან (საერთო რაოდენობით 150-ზე მეტი საჯარო დაწესებულება - აღმასრულებელი, საკანონმდებლო და სასამართლო ხელისუფლების სახელმწიფო ორგანოები,  საჯარო სამართლის იურიდიული პირები, დამოუკიდებელი მარეგულირებელი ორგანოები, ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენლობითი და აღმასრულებელი ორგანოები, სამხრეთ ოსეთის ადმინისტრაცია, გუბერნატორების ადმინისტრაციები).

კოალიციური საქმიანობა:

ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის საქმიანობაში, ისევე, როგორც საპილოტო პროექტის განხორციელებისას ჩართული იქნებიან პროექტის პარტნიორი ორგანიზაციები (საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო (TI Georgia), საქართველოს ახალგახრდა იურისტთა ასოციაცია (GYLA), ფონდი ღია საზოგადოება საქართველო (OSGF), მწვანე ალტერნატივა (Green Alternative)), რომელთაგან ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი მიიღებს მათ მიერ გამოთხოვნილ და შეგროვებულ საჯარო ინფორმაციას.

ვებ-გვერდის ტექნოლოგიური სრულყოფა:

• ინტეგრირებულიტექნიკური და ვიზუალური მონაცემების დახვეწა და გაუმჯობესება;
• მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესის მქონე მონაცემების სპეციალურად შექმნილი პროგრამული უზრუნველყოფის დანერგვით ვიზუალიზაცია;
• პროექტის სტატისტიკის ვებ-გვერდზე პროგრამული უზრუნველყოფით ინტეგრაცია და ვებ 2.0 სხვა სიახლეების დანერგვა.

ერთიანი მონაცემთა-ბაზის პროაქტიული საზოგადოებრივი ლობინგი

საზოგადოების მუდმივი ინფორმირებულობა ვებ-რესურსზე ატვირთული მონაცემების შესახებ, რისთვისაც გამოყენებულ იქნება შემდეგი სახის პროაქტიული სტრატეგიები: საზოგადოებრივი ქსელების გამოყენება, ინსტიტუტის მედია კლუბის წევრ ჟურნალისტების სამუშაო ჯგუფის მუდმივი ინფორმირებულობა-ჩართულობა, არასამთავრობო სექტორის კოორდინირებული საქმიანობა, საზოგადოებრივი გამოკითხვები, საერთაშორისო არასამთავრობო სექტორთან თანამშრომლობა.

რეზონანსულ საქმეებზე ქეისების შედგენა, სასამართლო პროცესების და სარჩელების ინიცირება და მათი საჯაროობის მხარდაჭერა

საჯარო დაწესებულების მხრიდან ინფორმაციის არ გაცემის, მოთხოვნის იგნორირების ან ინფორმაციის არასრული მოწოდების შემთხვევაში ინსტიტუტის მიერ  შეტანილ იქნება შესაბამისი ადმინისტრაციული სარჩელები. განსაკუთრებით მნიშვნელოვან საქმეებზე შედგება რეზონანსული ქეისები. შედგენილი ქეისები გავრცელდება მასმედიის და პრესის საშუალებით. აგრეთვე, დაწესდება ყველაზე არასაჯარო და გაუმჭვირვალე სახელმწიფო ორგანოთა საზოგადოებრივი ნომინაციები.

პროექტის ფარგლებში მომზადებული და გამოქვეყნებული გამოცემები

კვარტალურად (სამ თვეში ერთხელ) საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვნის ანგარიშის გამოქვეყნება. ასევე სამი თვის განმავლობაში ინფორმაციის გამოთხოვნის პროცესში გამოვლენილი უარყოფითი პრაქტიკის აღწერა. საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვნის წლიური ანგარიში შეაჯამებს  წლის განმავლობაში საქმიანობის შედეგებს, სტატისტიკას, ტენდენციებს და პრაქტიკას.

ინფორმაციის თავისუფლების გზამკვლევის (Freedom information guidebook) შემუშავება და გამოქვეყნება. გზამკვლევში დეტალურად იქნება მოცემული ინფორმაციის თავისუფლების შესახებ არსებული კანონმდებლობა, საჯარო ინფორმაციის და საჯარო დაწესებულებების აღწერითი და განმარტებითი საკითხები, საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვნის პროცედურები და სხვა ინფორმაცია.

პროექტის სახელწოდება: „საქართველოს საჯარო დაწესებულებების საინფორმაციო რესურსების მონიტორინგი“

პროექტი დაფინანსებულია ღია საზოგადების ინსტიტუტის ($30 000.00) (Оpen Society Institute) და ეროვნული უსაფრთხოების არქივის ($15 00.00)  (The National Security Archive)  მიერ.

პროექტის ბოუჯეტია - $45 000.00

პროექტის ხანგრძლივობაა-6 თვე.

2010 წლის ივლისში ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტმა დაიწყო პროექტი: "საქართველოს საჯარო დაწესებულებების საინფორმაციო რესურსების (ოფიციალური ვებ-გვერდბის) მონიტორინგი”. ეს პროექტი დაფინანსებული და მხარდაჭერილია ღია საზოგადოების ინსტიტუტის($30 000.00)  და  არასამთავრობო, არაკომერციული ორგანიზაცია “ეროვნული უსაფრთხოების არქივის” ($15 000.00) მიერ.

პროექტის ფარგლებში, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი განახორციელებს საქართველოს საჯარო დაწესებულებების ოფიციალური საიტების აუდიტსდა მათ დეტალურ ანალიზს გამჭვირვალობის და ინფორმატიულობის შეფასების მიზნით. ეს პროექტი არის 2009 წელს ინსტიტუტის მიერ განხორციელებული საქართველოს აღმასრულებელი ხელისუფლების (სამინისტროების) ოფიციალური  ვებ-გვერდების მონიტორინგის პროექტის გაგრძელებას.

პროექტის მიზანია საქართველოს საჯარო დაწესებულებების ოფიციალური საიტების შესწავლის და აუდიტის საშუალებით ხელი შეუწყოს:

• საჯარო დაწესებულებების განჭვირვალობის და ანგარიშვალდებულების ხარისხის ამაღლებას;
• ინფორმაციის თავისუფლების განვითარებას;
• ელექტრონული მმართველობის განვითარებას საქართველოში.

ინსტიტუტი პროექტით გათვალისწინებული მიზნების მიღწევას აპირებს შემდეგი საქმიანობის განხორციელებით:

• საჯარო დაწესებულებების ოფიციალური ვებ-გვერდების აუდიტი და ანალიზი;
• მონიტორინგის და ანალიზის საფუძველზე საჯარო დაწესებულებების სარეიტინგო ცხრილის შედგენა მათი გამჭვირვალობის და ინფორმაციულობის ხარისხის მიხედვით;
• საჯარო დაწესებულებებისთვის რეკომენდაციების შემუშვება  ინფორმაციის თავისუფლების და ელექტრონული მმართველობის  განვითრების შესახებ (და ამ მიმართულებით ცვლილებების პროაქტიური ლობირება);
• მოხსენებების მომზადება საქართველოში ინფორმაციის თავისუფლების მდგომარეობის შესახებ.
   

ნებისმიერი მთავრობის ფუნდამენტალური ფუნქციაა მოემსახუროს თავის მოქალაქეებს თანასწორობისა და სამართლიანობის პრინციპის საფუძველზე. მთავრობის საქმიანობა მიმართული უნდა იყოს სამოქალაქო სამსახურისაკენ ღია ეფექტური დიალოგის გზით საზოგადოებასთან, სადაც არ არის არანაირი განსხვავება მდიდარსა და ღარიბს შორის და სადაც ყველა თანაბრად ჩართულია მიმდინარე პროცესში.

წარმატებული დემოკრატიული სახელმწიფოსა და ცივილური საზოგადოების ჩამოყალიბებისთვის აუცილებელია, ერთის მხრივ, ღია და ტრანსფარენტული პოლიტიკური სისტემის, მეორეს მხრივ კი – საკუთარი უფლებებისა და მოვალეობების მცოდნე აქტიური საზოგადოების არსებობა.

კარგი მმართველობა საჭიროებს ამ ორ ასპექტს შორის დაბალანსებულ ურთიერთკავშირს. დამაკავშირებელი რგოლის გაძლიერება ხელს შეუწყობს საზოგადოების ინტეგრირებას და სახელმწიფო საქმიანობაში ჩართვას ინტერაქტიული ფორმით,  რაც თავის მხრივ განაპირობებს სახელმწიფო ლეგიტიმურობის გამტკიცებისა და ნდობის  გაძლიერებას.

კარგი მმართველობა წარმოუდგენელია გამჭვირვალობის ანუ ინფორმაციის უფლების გარეშე. გამჭვირვალობისა და ანგარიშვალდებულების ხარისხის ამაღლებისათვის სახელმწიფომ პირველ რიგში უნდა გააუმჯობესოს ინფორმაციის ხელმისაწვდომობისა და მომსახურების ხარისხი ცალკეული მოქალაქეებისა და ბიზნესებისათვის.

საქართველოში, სადაც სწრაფად მზარდი ინტერნეტ სივრცის მიუხედავად, ელექტრონული დემოკრატიის კულტურა ესესაა ვითარდება, ამ პროცესების  მონიტორინგი განსაკუთრებით საჭირო და აუცილებელია.

ქართული ვებ-სივრცის განვითარება ხელს შეუწყობს მოქალაქეთა უფლებების სრულ რეალიზებას ინფორმაციის მოპოვების, მოთხოვნის, მისაწვდომობის და გავრცელების კუთხით. ხალხისთვის ღნიშნული უფლებების რეალურად მინიჭება გახდის ჩვენს მთავრობას ანგარიშვალდებულს და პასუხისმგებელს მოქალაქეთა მოთხოვნებისა და საჭიროებების მიმართ.

ზემოთხსენებული ფაქტორებიდან გამომდინარე ინფორმაციის თავისუფლების საკითხი რჩება ჩვენი ორგანიზაციის სტრატეგიის მთავარ პრიორიტეტად და აუცილებელ კომპონენტად. ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი აგრძელებს გასულ წელს განვითარებული პროექტის (საჯარო დაწესებულებების საინფორმაციო რესურსების მონიტორინგი) განხორციელებასა და განვითარებას, რომლის მიზანია მოქალაქეებისთვის ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის გაადვილება და ქვეყანაში ელექტრონული მმართველობის დანერგვა.

მიუხედავად იმისა, რომ ახლად დაარსებული ინსტიტუტი არ იყო ცნობილი არასამთავრობო სექტორში, საპილოტე პროექტის დასრულების შემდეგ, პროექტის შედეგები და შესრულებული სამუშაო საკმაოდ საინტერესო აღმოჩნდა. ეს შეიძლება აიხსნას რამდენიმე ფაქტორით: პირველ რიგში, ეს არის ნოვატორული (განახლებადი) იდეა, რადგან ეს იყო პირველი შემთხვევა საქართველოში, როცა სამთავრობო ინტერნეტ-სივრცის ტრანსფარენტულობაზე განსხვავებულად გაკეთდა აქცენტი. აგრეთვე, მხედველობაში უნდა მივიღოთ ის ფაქტი, რომ, ზოგადად, ახალი ქართული საზოგადოება უფრო აქტიურადაა ჩართული ინტერნეტ-სინამდვილეში. თუ მანამდე ინტერნეტი იყო მხოლოდ ინფორმაციის გაცვლის საშუალება, ახლა იგი გამოიყენება სხვადასხვა სოციალურ-ეკონომიკური მომსახურებების გაცვლისთვის.

პროექტის მთავარი მიზანია კვლევითი სამუშაოების ჩატარებითა და ქართული სამთავრობო ინტერნეტ-სივრცის შესახებ ანალიზის მომზადებით, საქართველოში ტრანსფარენტული საინფორმაციო სივრცის განვითარების მხარდაჭერა. ინსტიტუტის მიერ ჩატარებული პირველი მონიტორინგი მოიცავდა მხოლოდ საქართველოს სამინისტროებს, მაშინ, როცა მიმდინარე პროექტის ჩარჩოებში წარმოებული კვლევა მიზნად ისახავს ქართველი საზოგადოებისთვის სამთავრობო ინტერნეტ-სივრცის შესახებ უფრო ფართო სურათის წარმოდგენას. საჯარო დაწესებულებების დაახლოებით 45 ოფიციალურ ვებ-გვერდს ჩაუტარდება დეტალური მონიტორინგი ჩვენი ინსტიტუტის იურიდიულ ექსპერტთა ჯგუფის მიერ. ზოგადი სურათი გვიჩვენებს რეალურად არსებულ პრობლემებს შედარებითი ანალიზი კი გამოკვეთს საქართველოში ელექტრონული მმართველობისა და ელექტრონული დემოკრატიის დამყარების ტენდენციებს.

პროექტის მთავარი მიზანია არამარტო მონიტორინგის ჩატარება და ქართული სამთავრობო ინტერნეტ-სივრცის ზოგადი სურათის წარმოგენა, არამედ რეალური ცვლილებების განხორციელება ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის გეგმების თანახმად. აქედან გამომდინარე, კვლევის სტრატეგია ითვალისწინებს კონკრეტული გარემოს შექმნას სამთავრობო სტრუქტურებში ვებ-სივრცის განვითარებისთვის.  

საჯარო ინსტიტუტებთან კომუნიკაციის ინტერაქტიული არხის შექმნითა და განმტკიცებით აღნიშნული პროექტი მიზნად ისახავს სამთავრობო ორგანოებს შორის შიდა კონკურენციის ზრდას, რაც, შესაბამისად, განაპირობებს ინტერნეტ-სივრცეში პოზიტიურ ცვლილებს.

სტრატეგია

ინსტიტუტის მიერ ჩატარებული ძირითადი კვლევის მიზანი იყო იმის გამორკვევა, თუ რა დოზით არის ხელმისაწვდომი სახელმწიფო საინფორმაციო წყაროები და ინფორმაციის რა ნაწილი ქვეყნდება სახელმწიფო ორგანიზაციების ოფციალურ ვებ-გვერდებზე. გარდა ამისა მნიშნელოვანი იყო გამოქვეყნებული ინფორმაციის ხარისხობრივი ინდექსები. კვლევის საწყისი ეტაპი მიზნად ისახავდა ზოგადი პრობლემებისა და არსებული ნააკლოვანებების გამოვლენასა და შეფასებას.

მიმდინარე პროექტის სტრატეგია, თავისი არსით უცვლელი დარჩა, თუმცა, ახლა იგი ეფუძნება უფრო პროაქტიულ მეთოდებს. აქცენტი კეთდება არამარტო სახელმწიფო ინსტიტუტებთან ურთიერთობებზე, არამედ – მოქალაქეების ჩართულობაზე. ინტერაქტიული სტრატეგია ეყრდნობა სამ კომპონენტს, იგი ორიენტირებულია: სახელმწიფო ორგანოებთან პროდუქტიული სამუშაო ურთიერთობების ხელშეწყობაზე, მედიისა და ექსპერტთა რესურსების გააქტიურებასა და ამ პროცესებში სოციალური ქსელის გამოყენებით საზოგადოების უშუალო მონაწილეობაზე. Mმონიტორინგის თითოეული სტადიის დასრულებისთანავე, წინასწარი შედეგები და მოკლე სარეკომენდაციო სია ეგზავნება საჯარო დაწესებულებას. ფუნქციონალური ურთიერთთანამშრობლობის მხარდასაჭერისა და განვითარებისთვის ინტერნეტ-სტრუქტურის გამაუმჯობესებელი ინიციატივებზე დაყრდნობით.

მედიისა და ექსპერტთა მხრიდან ფართო დაინტერესების მისაღწევად, ინსტიტუტი ამზადებს ელექტრონულ ბიულეტენს და აქვეყნებს  მას IDFI-ის ვებ-გვერდზე. ინსტიტუტი ელექტრონულ ბიულეტენს უგზავნის დაინტერესებულ კვლევით ცენტრებს და ინსტიტუტებს, არასამთავრობო ორგანიზაციებს, საერთაშორისო ორგანიზაციებს, ფონდებსა და მედია სექტორს.

მთელი რიგი სოციალური ქსელების გამოყენებით, (სახელდობრ, Facebook  http://www.facebook.com/pages/IDFI/111225785601207, ბლოგებით და ინტერნეტ ფორუმებით) ხდება მონიტორინგის შედეგების  ფართო საზოგადოებისთვის მიწოდება რაც სმოქალაქეებს შორის ინტერესისა და ცოდნის გაღრმავებას ემსახურება და  ხელს  უწყობს საზოგადოების აქტიურ მონაწილეობას საკითხების განხილვაში.