ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტმა სახალხო დამცველის კონსტიტუციურ სარჩელთან დაკავშირებით სასამართლოს მეგობრის მოსაზრება წარადგინა. სახალხო დამცველის 2019 წლის 11 ნოემბრის N1459 კონსტიტუციური სარჩელი სადავოდ ხდის „საერთო სასამართლოების შესახებ“ ორგანული კანონის ნორმებს, რომლებიც იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მიერ უზენაესი სასამართლოს მოსამართლის თანამდებობაზე ასარჩევად პარლამენტისათვის წარსადგენი კანდიდატების შერჩევას არეგულირებს. სახალხო დამცველი მიიჩნევს, რომ მოქმედი წესი ეწინააღმდეგება კონსტიტუციით გარანტირებულ საჯარო თანამდებობის დაკავების უფლებასა და სამართლიანი სასამართლოს უფლებას.
2019 წლის 17 დეკემბერს საკონსტიტუციო სასამართლომ სახალხო დამცველის კონსტიტუციური სარჩელი არსებითად განსახილველად მიიღო.
IDFI მიიჩნევს, რომ სადავო ნორმები კონსტიტუციის მოთხოვნებს ეწინააღმდეგება შემდეგ გარემოებათა გამო:
- „საერთო სასამართლოების შესახებ“ ორგანული კანონით გათვალისწინებული პროცედურა ვერ უზრუნველყოფს საჯარო თანამდებობის დაკავების კონსტიტუციით გარანტირებული უფლების პრაქტიკული და ეფექტური რეალიზების შესაძლებლობას;
- პირველი ფარული კენჭისყრის დროს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მიერ არაინფორმირებული გადაწყვეტილების მიღება ქმნის რისკს იმისა, რომ კანდიდატები, რომლებიც მაღალი კვალიფიკაციითა და კეთილსინდისიერებით გამოირჩევიან, თვითნებურად და დაუსაბუთებლად გამოეთიშონ შერჩევის პროცესს;
- უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეთა შესარჩევი კონკურსის მიმდინარეობისას სამ ეტაპიანი ფარული კენჭისყრა გამორიცხავს დასაბუთების შესაძლებლობას და თვითნებური გადაწყვეტილების მიღების რისკს წარმოშობს, რაც კონსტიტუციის მოთხოვნებსა და ამ მხრივ არსებულ საერთაშორისო სტანდარტებს ეწინააღმდეგება;
- უზენაესი სასამართლოს კომპეტენტური და კეთილსინდისიერი მოსამართლეებით დაკომპლექტების სათანადო გარანტიების არარსებობა ქმნის რისკს იმისა, რომ დაირღვესსამართლიანი სასამართლოს უფლება, კერძოდ, პირის უფლება მისი საქმე განიხილოს კონსტიტუციის მოთხოვნების შესაბამისად შექმნილმა დამოუკიდებელმა და მიუკერძოებელმა სასამართლომ.
IDFI-ს შეფასებით, კონსტიტუციის 31-ე მუხლით გათვალისწინებული სამართლიანი სასამართლოს უფლება გულისხმობს არა მხოლოდ სასამართლოსადმი ფორმალურ ხელმისაწვდომობას, არამედ უფლების დაცვის რეალური და ეფექტური გარანტიების არსებობას, რომლის უმთავრეს წინაპირობას კვალიფიციური, კეთილსინდისიერი და დამოუკიდებელი მოსამართლეებით სასამართლოს დაკომპლექტება წარმოადგენს.
სიახლეების გამოწერა
