2019 წლის აგვისტოში კოსტა რიკამ მნიშვნელოვანი ნაბიჯი გადადგა სახელმწიფო შესყიდვების სისტემის გაუმჯობესებაში. ქვეყნის გენერალური მაკონტროლებლის ოფისმა რამდენიმე კანონმდებლის მხარდაჭერით წარმოადგინა კანონპროექტი, რომელიც მოიცავს ადმინისტრაციული ხელშეკრულების შესახებ კანონის სრულყოფილ რეფორმას.

კანონპროექტი ყოვლისმომცველია და მნიშვნელოვან პოზიტიურ ცვლილებებს შეიცავს სახელმწიფო შესყიდვების ადმინისტრირების მინიმუმ 10 სფეროში, რომელთაგან 5 ცვლილება „გამჭვირვალე სახელმწიფო შესყიდვების რეიტინგის“ (TPPR) ფარგლებში IDFI-ის ადგილობრივი პარტნიორი ორგანიზაციის (ACCESA) მიერ იქნა შემუშავებული. უფრო კონკრეტულად, კანონპროექტში TPPR-ის შემდეგი რეკომენდაციები იქნა გათვალისწინებული:

1. სახელმწიფო შესყიდვების ერთიანი ციფრული სისტემის დანერგვა

კანონპროექტი ითვალისწინებს ვალდებულებას, სახელმწიფო შესყიდვები განხორციელდეს ერთიანი ონლაინ სისტემის საშუალებით, მთელი ქვეყნისთვის. ეს უზრუნველყოფს ინფორმაციის ინდექსირებას და ღია ფორმატებში ხელმისაწვდომობას. ეს შესაძლებელს გახდის ინფორმაციის ციფრულ, ღია ფორმატში შენახვას, რათა ყველა დაინტერესებულმა პირმა შეძლოს მონაცემების ჩამოტვირთვა და მანიპულირება პროგრამული ინტერფეისების საშუალებით.

2. მოქალაქეების უფასო წვდომა სახელმწიფო შესყიდვების შესახებ ინფორმაციაზე

კანონპროექტი ითვალისწინებს შესყიდვების შესახებ ინფორმაციის მარტივად ხელმისაწვდომობას ერთი სისტემის მეშვეობით, რომელსაც გამოიყენებენ შემსყიდველი ორგანიზაციები, პოტენციური მომწოდებლები და ფართო საზოგადოება ისეთი ინფორმაციის მისაღებად, როგორიცაა: ხელშეკრულების პირობები, პრეტენდენტები, გამარჯვებულები, ხელშეკრულების თანხები და სხვა.

3. საერთო წესები ყველა შემსყიდველისთვის

კანონპროექტი ითვალისწინებს საჯარო სახსრების გამოყენებას, როგორც კანონის გავრცელების ობიექტურ კრიტერიუმს. კანონპროექტში ნათქვამია, რომ შესყიდვების საერთო წესები უნდა გავრცელდეს მთელ საჯარო ადმინისტრაციაზე - კანონი გავრცელდება ყველა დაწესებულებასა და პირზე, იქნება ეს სახელმწიფო თუ კერძო, რომელიც იყენებს სახელმწიფო სახსრებს.

4. გამონაკლისების შემცირება კონკურენციის წასახალისებლად

მოქმედი კანონმდებლობა მოიცავს 24-ზე მეტ გამონაკლისს. პრაქტიკაში, გამონაკლისების დიდმა რაოდენობამ განაპირობა ის, რომ ხელშეკრულებების უმეტესობა გაფორმებულია გამონაკლისური პროცედურით, კონკურენციის გარეშე, და არა ჩვეულებრივი სატენდერო პროცედურის მეშვეობით. ახალი კანონპროექტი ამცირებს გამონაკლისების რაოდენობას 5-მდე და არეგულირებს მათი გამოყენების წესებს, იმ იმედით, რომ შემცირდება კონკურენციის გარეშე დახარჯული სახელმწიფო სახსრების მოცულობა.

5. პოლიტიკის შემუშავებასა და შესყიდვების სტანდარტიზაციაზე პასუხისმგებელი ორგანოს შექმნა

კანონპროექტი ითვალისწინებს ეროვნული უფლებამოსილებით აღჭურვილი ახალი ორგანოს შექმნას აღმასრულებელ შტოში, რომელიც დააწესებს სახელმწიფო შესყიდვების საერთო სტანდარტებს და იმუშავებს სახელმწიფო შესყიდვების პოლიტიკის დახვეწაზე, იმ საბოლოო მიზნით, რომ შეიქმნას ერთიანი, სტრატეგიული და ეფექტური შესყიდვების სისტემა.

კოსტა რიკის არსებული სახელმწიფო შესყიდვების სისტემის ყოვლისმომცველი ანალიზი, რომელიც ACCESA–მ მოამზადა TPPR მეთოდოლოგიის გამოყენებით, შეგიძლიათ იხილოთ ბმულზე. ანალიზი მოიცავს კოსტა რიკის კანონმდებლობის შეფასების შედეგებს, მისი შესყიდვების სისტემის ძლიერ მხარეებს, გამოწვევებს, აცდენებს კანონმდებლობასა და პრაქტიკას შორის, და რეკომენდაციებს იმის შესახებ, თუ როგორ შეიძლება ძირითადი ხარვეზების გამოსწორება.

გარდა ამისა, ახალი კანონპროექტი ასევე ითვალისწინებს შემდეგ ცვლილებებს:

- გამჭვირვალეობისა და ეთიკის სტანდარტების დანერგვა;

- სახელმწიფო შესყიდვების დაგეგმვის გაძლიერება;

- პროცედურების გამარტივება მენეჯმენტის გაუმჯობესების მიზნით;

- სახელმწიფო შესყიდვების მარეგულირებელი ერთიანი კანონის შემოღება;

- სახელმწიფო შესყიდვების სფეროს მომზადება სოციალური, გარემოსდაცვითი და ინოვაციური პოლიტიკის გასატარებლად.

ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი (IDFI) იმედოვნებს, რომ კანონპროექტი უახლოეს მომავალში დამტკიცდება და საგრძნობლად გააუმჯობესებს კოსტა რიკის სახელმწიფო შესყიდვების სისტემას.

.