„დეოლიგარქიზაციის შესახებ“ საქართველოს კანონი: ვენეციის კომისიის დასკვნის ანალიზი

სიახლეები | კანონის უზენაესობა და ადამიანის უფლებები | აქტუალური თემები | ანალიზი | სტატია 5 აპრილი 2023

2023 წლის 13 მარტს ვენეციის კომისიამ გამოაქვეყნა შუალედური დასკვნა „დეოლიგარქიზაციის შესახებ“ საქართველოს კანონის პროექტთან დაკავშირებით.  კომისია  კრიტიკულად აფასებს როგორც კანონის მიღების მეთოდს, აგრეთვე კანონის შინაარსსა და მისი შერჩევითად აღსრულების საფრთხეებს. 

 

კანონის შინაარსის განხილვისას ვენეციის კომისია ასახელებს კანონის განჭვრეტადობის, პირადი ცხოვრებისა და გამოხატვის თავისუფლების, აგრეთვე სამართლიანი სასამართლოს უფლების თვალსაზრისით არსებულ გამოწვევებს, რომლებიც უშუალოდ კანონის ტექსტიდან მომდნარეობს. თუმცა, ვენეციის კომისია ყურადღების მიღმა არ ტოვებს საქართველოს სამართლებრივ და პოლიტიკურ კონტექსტს. 

 

ვენეციის კომისია მიუთითებს, რომ დეოლიგარქიზაციის გამოწვევა შესაძლებელია გადაწყდეს სისტემური რეფორმების საშუალებით და “დეოლიგარქიზაციის” კანონიც ამ კონტექსტში უნდა იქნეს გააზრებული. კომისია საქართველოს მოუწოდებს, რომ გამოიყენოს სისტემური მიდგომა, კერძოდ, გააძლიეროს სასამართლოს დამოუკიდებლობა და მიუკერძოებლობა, გაატაროს ანტი-მონოპოლიური ღონისძიებები, მოაწესრიგოს მედიამფლობელობის კონცენტრაციის საკითხი, ხელი შეუწყოს საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობას, გააძლიეროს ანტი-კორუფციული ბრძოლა. ვენეციის კომისია აღნიშნავს, რომ ოლიგარქიის შესახებ ნებისმიერი სპეციფიკური კანონმდებლობა შეიძლება მიღებული იქნეს მხოლოდ ამ რეფორმების ფართო, სისტემურ კონტექსტში. 

 

ვენეციის კომისიის მოსაზრებით, კანონი შეიცავს ადამიანის ფუნდამენტური უფლებების, კერძოდ პირადი და ოჯახური ცხოვრების უფლების, აგრეთვე გამოხატვის, შეკრებისა და გაერთიანების თავისუფლების არამართლზომიერი შეზღუდვის რისკებს. კომისიის მიხედვით, კანონი ვერ აკმაყოფილებს უფლების შეზღუდვისთვის აუცილებელ „კანონით გათვალისწინებულობის“ კრიტერიუმს. კანონის დანაწესები იმდენად ბუნდოვანია, რომ უფლებებში ჩარევის სამართლებრივი საფუძვლის არსებობა საერთოდ კითხვის ნიშნის ქვეშ დგას. 

 

კრიტიკულად მნიშვნელოვან შენიშვნას წარმოადგენს გადაწყვეტილების მიმღები ორგანოს შეცვლის საკითხი. კანონის ბუნდოვანი ჩანაწერები, აგრეთვე სათანადო პროცესუალური გარანტიების არარსებობა ზრდის რისკებს, რომ მთავრობა გამოიყენებს საკუთარ ძალაუფლებას თავისი ეკონომიკური/პოლიტიკური მოწინააღმდეგეების მიმართ. ნიშანდობლივია, რომ ვენეციის კომისია მიუთითებს  თანამდებობის პირების იმ საჯარო განცხადებებზე, რომელიც წინ უძღოდა კანონის მიღებას და სადაც საუბარია, რომ კანონი გამოყენებული იქნება ოპოზიციის წინააღმდეგ.  მთლიანობაში,  ვენეციის კომისია მიიჩნევს, რომ პირის „ოლიგარქად“ ცნობა, თავისი თანმდევი შედეგების გათვალისწინებით, არ შეიძლება პოლიტიკური უმრავლესობის ნებაზე იყოს დამოკიდებული. 

 

საბოლოოდ, კომისიის მოსაზრებით კანონმდებლის მიერ არჩეული გზა, რომელიც ახდენს კონკრეტული პირების სტიგმატიზებას ბუნდოვანი კრიტერიუმების საფუძველზე, შეიცავს ადამიანის უფლებების შეზღუდვის მნიშვნელოვან რისკებს და ვერ შეუწყობს ხელს კანონის ლეგიტიმური მიზნების მიღწევას. 

 

/public/upload/00_studies/2023/Law_of_Georgia_On_De-oligarchisation_Analysis_of_the_Venice_Commission_Opinion.pdf

სხვა მასალები ამ თემაზე
სიახლეები

ეროვნული გმირის წოდება

01.06.2023

რუსული კაპიტალი და რუსული კავშირები ქართულ ბიზნესში

31.05.2023

საერთო სასამართლოების ძირითადი სტატისტიკური მონაცემების ანალიზი (2010-2022)

30.05.2023

დაინგრევა თუ არა საქართველოს ეკონომიკა თუ რუსეთს ორმხრივ ეკონომიკურ სანქციებს დავუწესებთ?

30.05.2023
განცხადებები

სამოქალაქო საზოგადოება საქართველოს პრემიერ-მინისტრის განცხადებას ეხმიანება

31.05.2023

შსს-მ და სუს-მა ლავროვის ოჯახის წევრების ვიზიტთან დაკავშირებით ოფიციალური განმარტება უნდა გააკეთოს

21.05.2023

კოალიცია იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს არამოსამართლე წევრების არჩევას ეხმაურება

18.05.2023

რუსული თვითმფრინავი ევროკავშირში არ ჯდება

18.05.2023
ბლოგპოსტები

დაინგრევა თუ არა საქართველოს ეკონომიკა თუ რუსეთს ორმხრივ ეკონომიკურ სანქციებს დავუწესებთ?

30.05.2023

ანტიდასავლური პროპაგანდის საბჭოთა საწყისები

20.12.2022

რუსული დეზინფორმაციის ტაქტიკა 2008 წლის ხუთდღიანი ომის კონტექსტში

03.11.2022

ქაოტური მშენებლობები ბათუმში ახალ მასშტაბებს იძენს

18.10.2022