ინტერნეტი საზოგადოებრივი ცხოვრების განუყოფელი ნაწილი გახდა. ტექნოლოგიური განვითარების შედეგად შეიქმნა ვირტუალური სივრცეები, რომელთა საშუალებითაც ადამიანები არაერთი ძირითადი უფლების რეალიზებას ახერხებენ. მიუხედავად იმისა, რომ ინტერნეტის ინფრასტრუქტურული აგებულება მსოფლიო მასშტაბით მსგავსია, იმავეს ვერ ვიტყვით მის რეგულირებაზე. სახელმწიფოებს აქვთ სამართლებრივი შესაძლებლობა განსხვავებულად გადაწყვიტონ როგორც ინტერნეტის მიწოდებასთან ისე გამოყენებასთან დაკავშირებული საკითხები.
ინტერნეტის საშუალებით ინფორმაციის მიმოცვლის რეგულირებისას ერთერთი, სამართლებრივი პრობლემაა რომელმა სახელმწიფო ორგანომ უნდა გადაწყვიტოს რა ინფორმაციის გავრცელება შეიძლება ან არ შეიძლება ინტერნეტის საშუალებით?
მითითებულ საკითხზე 2019 წლის 2 აგვისტოს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ პრეცედენტული მნიშვნელობის მქონე გადაწყვეტილება მიიღო. სწორედ, N1275 კონსტიტუციური სარჩელის შემაჯამებელი აქტით დადგინდა გამოხატვის თავისუფლების დაცვის მნიშვნელოვანი ფორმალური გარანტიები.
მიმდინარე, ანალიზში მიმოვიხილავთ საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2019 წლის 2 აგვისტოს N1/7/1275 გადაწყვეტილებით დადგენილ კონსტიტუციურ სტანდარტებს.
„ელექტრონული კომუნიკაციების სფეროში მომსახურების მიწოდებისა და მომხმარებელთა უფლებების დაცვის შესახებ რეგლამენტის დამტკიცების თაობაზე“ საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის 2006 წლის 17 მარტის №3 დადგენილებით დამტკიცებული რეგლამენტის (შემდგომ „რეგლამენტი“ ან „მომხმარებელთა უფლებების დაცვის რეგლამენტი“) მე-3 მუხლის პირველი პუნქტი „ჰ2“ ქვეპუნქტი განსაზღვრავს დაუშვებელი პროდუქციის ცნებას. ამ ნორმის თანახმად, დაუშვებელი პროდუქცია არის ელექტრონული კომუნიკაციების მეშვეობით გადაცემული პორნოგრაფია, სიძულვილისა და ძალადობის განსაკუთრებით მძიმე ფორმების ამსახველი, პირადი ცხოვრების შემლახველი, ცილისმწამებლური, შეურაცხმყოფელი, უდანაშაულობის პრეზუმფციის დამრღვევი, უზუსტო, საავტორო უფლებებისა და საქართველოს კანონმდებლობის დარღვევით გადაცემული სხვა პროდუქცია“.
N1275 კონსტიტუციური სარჩელით სადავოდ გამხდარი, შემდგომ კი არაკონსტიტუციურად ცნობილი ნორმები, ადგენდნენ დაუშვებელ პროდუქციის გავრცელების შემზღუდავს წესებს. კერძოდ, გაუქმებული ნორმები დომენის რეგისტრატორ პირებსა და ინტერნეტის მიმწოდებელ კომპანიებს უდგენდა ვალდებულებას მიეღო ზომები დაუშვებელი პროდუქციის გავრცელების შესაზღუდად. დომენის რეგისტრატორს გააჩნდა, ვებგვერდის დაბლოკვის ვალდებულება, ინტერნეტ სერვის პროვაიდერებისგან ცხადად არ ირკვეოდა.
საკონსტიტუციო სამართალწარმოების მიმდინარეობისას, დავის საგანი დავიწროვდა და შეფასდა დაუშვებელი პროდუქცია არა სრულად, იმ შინაარსით, რომელიც იწვევდა ინფორმაციის გავრცელების შეზღუდვას იმის, გამო რომ ისინი შეიცავდნენ ქვემოთ ჩამოთვლილი ერთერთი სახის/შინაარსის ინფორმაციას.
1. სიძულვილისა და ძალადობის განსაკუთრებით მძიმე ფორმების ამსახველი;
2. პირადი ცხოვრების შემლახველი;
3. ცილისმწამებლური;
4. შეურაცხმყოფელი;
5. უდანაშაულობის პრეზუმფციის დამრღვევი;
6. უზუსტო პროდუქციის;
ხაზგასმით უნდა აღინიშნოს, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს საერთოდ არ უმსჯელია, შინაარსობრივად, მატერიალური თვალსაზრისით, რამდენად კონსტიტუციური ან არაკონსტიტუციური იყო ინტერნეტის საშუალებით ჩამოთვლილი შინაარსის შემცველი ინფორმაციის გავრცელება.
საკონსტიტუციო სასამართლომ იმსჯელა, რამდენად შეეძლო კომუნიკაციების მარეგულირებელ კომისიას თავად გადაეწყვიტა ერთის მხრივ ჩამოთვლილი შინაარსის შემცველი ინფორმაციის გავრცელების მართლზომიერების საკითხი და, მეორეს მხრივ, დამოუკიდებლად განესაზღვრა ამგვარი ინფორმაციის გავრცელების შემზღუდავი მექანიზმები. სხვაგვარად, საკონსტიტუციო სასამართლომ შეაფასა გამოხატვის თავისუფლებისა და ინფორმაციის მიმოცვლის თავისუფლების დაცვის ფორმალური გარანტიები.
ბუნებრივია, საქართველოს კონსტიტუცია ამომწურავად ვერ მოაწესრიგებს ყველა სამართლებრივ ურთიერთობას. ადამიანის უფლებებთან დაკავშირებული არაერთი საკითხის მოწესრიგებულია ქვემდგომი საკანონმდებლო თუ კანონქვემდებარე აქტებით. თუმცა, ეს არ გულისხმობს, რომ ნებისმიერი სახელმწიფო ორგანოს გააჩნია კონკრეტული უფლების რეგულირების უფლებამოსილება. ნორმატიული აქტების მიღების ზოგადი უფლებამოსილებით მხოლოდ საქართველოს პარლამენტი - როგორც უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანო სარგებლობს. სხვა ადმინისტრაციული ორგანოების თავისუფლების ფარგლები, ამ თვალსაზრისით უკიდურესად შეზღუდულია, და ისინი მხოლოდ საქართველოს პარლამენტისგან მინიჭებული დელეგირებული უფლებამოსილების ფარგლებში მოქმედებენ.
საქართველოს კონსტიტუცია ხშირად მიუთითებს, რომ გარკვეული საკითხი უნდა მოწესრიგდეს კონკრეტული ტიპის აქტით, მაგალითად კანონით ან ორგანული კანონით. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მყარად დამკვიდრებული პრაქტიკის თანახმად...
„ადამიანის ძირითადი უფლებებისა და თავისუფლებების დამდგენი კონსტიტუციური ნორმები, რიგ შემთხვევებში, მოითხოვენ, რომ ძირითად უფლებაში ჩარევა განხორციელდეს კონკრეტული სამართლებრივი ფორმის დაცვით“.[1] აღნიშნული ფორმალური მოთხოვნების დაუცველობა კი, რეგულირების შინაარსის მიუხედავად, იწვევს ძირითადი უფლების შემზღუდავი ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობას.[2]
საკონსტიტუციო სასამართლოს არერთხელ ჰქონდა ნამსჯელი ძირითად უფლებათა დამდგენი ნორმების ფორმალური მოთხოვნების თაობაზე. დამკვიდრებული სტანდარტების თანახმად, საქართველოს პარლამენტის მიერ უფლებამოსილების დელეგირებამ შეიძლება კონსტიტუციის დარღვევა გამოიწვიოს, როდესაც უფლებამოსილების დელეგირებას საქართველოს კონსტიტუცია პირდაპირ კრძალავს ... ან/დ დგინდება, რომ გარკვეული უფლებამოსილების დელეგირებით საქართველოს პარლამენტი თავისი კონსტიტუციური უფლებამოსილების განხორციელებაზე ამბობს უარს.[3]
პირდაპირი აკრძალვები თავისი არსით, კონსტიტუციის ტექსტობრივად, ექსპლიციტურად გამოხატულ მოთხოვნებზე მიუთითებს. მაშინ, როდესაც საკუთარი უფლებამოსილებების განხორციელებაზე უარის თქმა ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში უნდა დაგინდეს, დელეგირებული სფეროს კონსტიტუციური ბუნებისა და დანიშნულების გათვალისწინებით.
გამოხატვის თავისუფლებასთან, მიმართები საქართველოს კონსტიტუცია ექსპლიციტურ აკრძალვას არ შეიცავს. ამდენად პირველი კითხვა, რაზეც საკონსტიტუციო სასამართლოს პასუხი უნდა გაეცა არის გამოხატვის თავისუფლების შინაარსობრივი დელეგირება, ხომ არ იქნებოდა კონსტიტუციური უფლებამოსილების განხორციელებაზე უარის თქმა. სხვაგვარად, საკონსტიტუციო სასამართლოს უნდა განემარტა ინტერნეტის საშუალებით გამოხატვის თავისუფლების შინაარსობრივი რეგულირების ფორმალური გარანტიების.[4]
საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ უპირველესად განმარტა, გამოხატვის თავისუფლების არსი, დანიშნულება და გავლენა საზოგადოებრივი თუ პოლიტიკურ ცხოვრებაზე და მიუთითა, რომ აზრების და ინფორმაციის შინაარსობრივი ფილტრაცია მაღალი პოლიტიკური და საზოგადოებრივი ინტერესის სფეროს მიეკუთვნება.[5]
აღნიშნული განმარტების შემდგომ, საკონსტიტუციო სასამართლომ მიუთითა, რომ გამოხატვის თავისუფლების შინაარსობრივი რეგულირება არ არის სფერო რომელიც საჭიროებს პერიოდულ დაზუსტებებს, მოწესრიგების მოქნილ მექანიზმს და დელეგირების საჭიროება არ არის განპირობებული საკითხის ეფექტური მოწესრიგების საჭიროებით.[6] „დაუშვებელია, გამოხატვის თავისუფლების შინაარსობრივი შეზღუდვის დადგენა, ამ უფლებით სარგებლობა და მისი დაცვის პერსპექტივები საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის ან/და საქართველოს პარლამენტის გარდა ნებისმიერი სხვა ორგანოს მიხედულების ფარგლებზე იყოს დამოკიდებული და უფლებაში ჩარევის სტანდარტები ამ ორგანოების პოზიციის, ფასეულობების, იდეების შესაბამისად ყალიბდებოდეს“
სასამართლოს გადაწყვეტილებაში ვკითხულობთ, რომ გამოხატვის თავისუფლების შინაარსობრივი შეზღუდვების დადგენა და მისი დაცვის პერსპექტივები, კომუნიკაციების კომისიის, ისევე როგორც საქართველოს პარლამენტს მიღმა, არცერთ სხვა ორგანოზე არ უნდა იყოს დამოკიდებული. სხვაგვარად, პრინციპულად, საფუძველშივე, არასწორია ამგვარი მნიშვნელობის საკითხზე გადაწყვეტილებას იღებდეს სათანადო საკანონმდებლო კომპეტენციის არმქონე ორგანო.“[7]
აღსანიშნავია, რომ განსახილველი გადაწყვეტილების მიღების მომენტისთვის, უკვე იყო ამოქმედებული საქართველოს კონსტიტუციის 17-ე მუხლის მე-7 პუნქტი. ამ ნორმის თანახმად, „მედიაპლურალიზმის დაცვის, მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებში აზრის გამოხატვის თავისუფლების რეალიზების, მასობრივი ინფორმაციის ან მისი გავრცელების საშუალებათა მონოპოლიზაციის თავიდან აცილების უზრუნველსაყოფად, აგრეთვე მაუწყებლობისა და ელექტრონული კომუნიკაციის სფეროში მომხმარებელთა და მეწარმეთა უფლებების დასაცავად შექმნილი ეროვნული მარეგულირებელი ორგანოს ინსტიტუციური და ფინანსური დამოუკიდებლობა გარანტირებულია კანონით.“ საკონსტიტუციო სასამართლომ კომუნიკაციების კომისია დაინახა, ციტირებულ ნორმაში მოხსენიებულ მარეგულირებელ ორგანოდ,[8] თუმცა ამას სასამართლოს მიერ განვითარებული მსჯელობის არსი არ შეუცვლია. სასამართლოს განმარტებით,
„ინფორმაციის შინაარსობრივი ფილტრაცია და იმის განსაზღვრა, თუ რომელი ინფორმაციის/აზრის გავრცელების შეზღუდვა არის კონსტიტუციურად გამართლებული, კანონის მიღებისათვის დამახასიათებელი გამჭვირვალე პროცედურის საფუძველზე, უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანოს მიერ უნდა ხდებოდეს და ამ საკითხთან დაკავშირებით, ნებისმიერი სხვა ორგანოს შემოთავაზებული სტანდარტები თავისთავად არაავტორიტეტულია.“[9]
წარმოდგენილი ლოგიკური ხაზიდან გამომდინარე, განსახილველი გადაწყვეტილების დადგენილი პირველი სტანდარტია, გამოხატვის თავისუფლების შინაარსობრივი მოწესრიგების დელეგირების დაუშვებლობა.
გამოხატვის თავისუფლების შინაარსობრივი, რეგულირება უნდა განვასხვავოთ არსებული შინაარსობრივი შეზღუდვების აღსრულებისგან. საქართველოს პარლამენტის მიღმა ვერცერთი სახელწიფო ორგანო ვერ განსაზღვრავს რა ტიპის ინფორმაციის გავრცელებაა დაუშვებელი, თუმცა ასეთივე მკაცრი არ არის კონსტიტუციის მოთხოვნების საკანონმდებლო აქტით უკვე განსაზღვრული შეზღუდვის აღსრულების ნაწილში.
საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ, ცალკე შეაფასა არაკონსტიტუციურად ცნობილი ნორმების ის შინაარსი, რომლიც განსაზღვრავდა და შინაარსობრივი რეგულირების აღსრულების წესს. კერძოდ, ინტერნეტ სერვისის პროვაიდერებს და დომენის რეგისტრატორებს ევალებოდათ ზომების მიღება დაუშვებელი პროდუქციის დასაბლოკად.
ამ თვალსაზრისით, საკონსტიტუციო სასამართლომ მიუთითა, რომ გამოხატვის თავისუფლების შინაარსობრივი რეგულირების დამდგენი კანონის იმპლემენტაციასთან დაკავშირებული ტექნიკური საკითხების მოწესრიგების უფლებამოსილება საქართველოს პარლამენტმა შეიძლება გადაანდოს სხვა ორგანოს.
კერძოდ, გამოხატვის თავისუფლების მატერიალური მოთხოვნების განსაზღვრის შემდგომ, შესაბამისი მონაცემის გავრცელების შემზღუდველი საიმპლემენტაციო მექანიზმების განსაზღვრა არ განეკუთვნება გამოხატვის თავისუფლების შინაარსობრივ რეგულირებას. ეს იმპლემენტაციასთან დაკავშირებულ ტექნიკურ საკითხების რეგულირებას წარმოადგენს და საქართველოს პარლამენტი უფლებამოსილია, მოახდინოს მისი სხვა ორგანოზე დელეგირება.
წარმოდგენილი არგუმენტაციიდან, გამომდინარე სადავო ნორმების ის შინაარსი, რომლიც დომენის რეგისტრატორს და ინტერნეტ სერვის პროვაიდერებს დაუშვებელი პროდუქციის გავრცელების აღსაკვეთად გარკვეულ ვალდებულებებს უწესებდა ცალკე შეაფასა. სახელდობრ, იმსჯელა რამდენად გადაანდო საქართველოს პარლამენტმა კომისიას დასახელებული საკითხების მოწესრიგების უფლებამოსილება.
მომხმარებელთა უფლებების რეგლამენტის 103 მუხლის მე-2 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით კომუნიკაციების კომისიას დომენის რეგისტრატორს დაუდგინა ვალდებულება დაებლოკა ინტერნეტგვერდი, თუ გაფრთხილების შემთხვევაში ვებგვერდის მფლობელი არ ამოიღებდა დაუშვებელ პროდუქციას. დამატებით, შეტყობინების შემთხვევაში, კომისიამ დაუშვებელი პროდუქციის განთავსების აღმოსაფხვრელად საჭირო ზომების მიღება დაავალა, მათ შორის, ინტერნეტ სერვის პროვაიდერებს.
საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებიდან ირკვევა, რომ საქართველოს კონსტიტუციასთან ფორმალური წინააღმდეგობა არ ექნება ინტერნეტის საშუალებით გადაცმული შინაარსის შეზღუდვის აღსასრულებლად კომისიის ან სხვა ორგანოს მიერ ნორმატიული წესების დამკვიდრებას. ამგვარი წესების, კონსტიტუციასთან ფორმალური თავსებადობის უზრუნველსაყოფად, აუცილებელია არსებობდეს საკანონმდებლო ნება. კერძოდ, საქართველოს პარლამენტმა ორგანოს უნდა მიანიჭოს, შესაბამისი უფლებამოსილება. ასევე, ამგვარი უფლების მიმნიჭებელი ნორმა, უნდა იყოს ცხადად ჩამოყალიბებული. [10]
საქმის არსებითი განხილვის, სხდომაზე კომუნიკაციების კომისიამ მიუთითა, რომ მას საქართველოს პარლამენტისგან მიანიჭა საკითხის მოწესრიგების უფლებამოსილება. აღნიშნულის დასადასტურებლად, კომუნიკაციების კომისიამ 6 საკანონმდებლო ნორმა დაასახელა.[11]
კომისიის მიერ იდენტიფიცირებულ ნორმათა განმარტების შემდგომ, საკონსტიტუციო სასამართლოს მიიჩნია, რომ კომისიას არცერთი მათგანი არ ანიჭებდა შეზღუდული ინტერნეტ „კონტენტის“ აღსასრულებლად წესრიგის დადგენის უფლებამოსილებს. აღსანიშნავია, რომ გადაწყვეტილებაში შედარებით ვრცლადაა ნამსჯელი ორ სამართლებრივ, ნორმაზე,[12] რომლებიც კომისიას მომხმარებელთა უფლებების დაცვის რეგლამენტის მიღების უფლებას ანიჭებდა.
საკონსტიტუციო სასამართლომ განმარტა, რომ „ელექტრონული კომუნიკაციის საშუალებების გამოყენებისას შესაძლებელია, წარმოიშვას არაერთი ერთმანეთისგან განსხვავებული სამართლებრივი დილემა მომსახურების მიწოდების ან/და მომხმარებელთა უფლებების დაცვის კონტექსტში. მაგალითად, როგორებიც არის ინტელექტუალურ საკუთრებასთან, პერსონალურ მონაცემებთან და კომპიუტერულ დანაშაულებთან დაკავშირებული ურთიერთობები. [კომისიის მიერ დასახელებული ნორმები[13] ვერ იქნება განმარტებული იმგვარად, რომ მასში მოაზრებულ იქნეს ელექტრონული მომსახურების მიწოდებასთან და მომხმარებელთა უფლებების დაცვასთან დაკავშირებული ყველა საკითხის კომისიისთვის დელეგირება.“
მთლიანობაში საკონსტიტუციო სასამართლომ დაასკვნა, რომ საქართველოს პარლამენტს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიისთვის სადავო საკითხთან დაკავშირებით, გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვის უფლებამოსილება არ გადაუცია.
წარმოდგენილი მსჯელობების შედეგად, საკონსტიტუციო სასამართლო მივიდა დასკვნამდე, რომ სადავო ნორმების ის ნორმატიული შინაარსი, რომლითაც კომისია ადგენდა სიძულვილისა და ძალადობის განსაკუთრებით მძიმე ფორმების ამსახველი, პირადი ცხოვრების შემლახველი, ცილისმწამებლური, შეურაცხმყოფელი, უდანაშაულობის პრეზუმფციის დამრღვევ ან უზუსტო პროდუქციის მიმოქცევის შეზღუდვის წესს, ფორმალური შინაარსით არ იყო თავსებადი საქართველოს კონსტიტუციასთან.
საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ გამოხატვის თავისუფლების დაცვის მკაცრი ფორმალურ-სამართლებრივი კონსტიტუციური მოთხოვნა დაადგინა. ეს ბუნებრივია აისახა „ინტერნეტ კონტენტის“ რეგულირებაზე, როგორც გამოხატვის თავისუფლების ნაწილზე.
განხილული კონსტიტუციური სტანდარტი განპირობებული იყო, გამოხატვის თავისუფლებით დაცულის უფლების მნიშვნელობით დემოკრატიულ საზოგადოებაში. ამ გადაწყვეტილებით, საკონსტიტუციო სასამართლომ შებოჭა როგორც კომუნიკაციების კომისიის ისე, ნებისმიერი სხვა სახელმწიფო ორგანოს ამბიცია საკუთარი შეხედულებისამებრ განმარტონ და დაადგინონ გამოხატვის თავისუფლების შემზღუდავი ნორმატიული წესები. კონსტიტუციის მიხედვით, ეს უფლებამოსილება, უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანოს ექსკლუზიურ კომპეტენციას წარმოადგენს, რომლის დელეგირებაც დაუშვებელია.
ამასთან კონსტიტუცია ერთმანეთისგან მიჯნავს, შინაარსობრივ რეგულირებას და არსებული რეგულირების აღსასრულებლად მიღებულ ნორმატიულ წესებს. ამ უკანასკნელის, შემოღება სახელმწიფო ორგანოებს შეუძლიათ, თუ საქართველოს პარლამენტმა ცხადად მიანიჭა შესაბამისი ნორმატიული აქტების მიღების კომპეტენცია.
დამატებითი საკითხი, რაზეც საკონსტიტუციო სასამართლოს ვრცლად არ უმსჯელია, თუმცა გადაწყვეტილებიდან თავისთავად გამომდინარეობს არისი ის, რომ ინტერნეტი ნელ-ნელა საზოგადოებრივი ცხოვრების ყველა სფეროში შემოდის. „ინტერნეტ კონტენტის“ რეგულირებისადმი წაყენებული მოთხოვნები ყველა შემთხვევაში ერთნაირი ვერ იქნება. აღნიშნული, დამოკიდებულ იქნება, რომელი კონსტიტუციური უფლებით დაცულ სფეროს შეზღუდავს ციფრული სფეროს მარეგულირებელი კანონმდებლობა.
_____
[1] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2018 წლის 26 ივლისის №2/5/700 გადაწყვეტილება საქმეზე „შპს კოკა-კოლა ბოთლერს ჯორჯია“, „შპს კასტელ ჯორჯია“ და „სს წყალი მარგებელი“ საქართველოს პარლამენტისა და საქართველოს ფინანსთა მინისტრის წინააღმდეგ, სამოტივაციო ნაწილი, პარ. 13.
[2] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2019 წლის 2 აგვისტოს №1/7/1275 გადაწყვეტილება საქმეზე „ალექსანდრე მძინარაშვილი საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის წინააღმდეგ”. სამოტივაციო ნაწილი, პარ. 23
[3] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 20 ივლისის №3/3/763 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს პარლამენტის წევრთა ჯგუფი (დავით ბაქრაძე, სერგო რატიანი, როლანდ ახალაია, გიორგი ბარამიძე და სხვები, სულ 42 დეპუტატი) საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, სამოტივაციო ნაწილი, პარ. 78
[4] შინაარსობრივ რეგულირების არსზე ვისაუბრებთ ქვემოთ.
[5] „გამოხატვის თავისუფლების გარეშე წარმოუდგენელია საზოგადოებისათვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი დისკუსიისა და აზრთა ჭიდილის უზრუნველყოფა. აღნიშნული უფლება დემოკრატიული და სამართლებრივი სახელმწიფოს არსებობის მნიშვნელოვანი წინაპირობაა. განსახილველ შემთხვევაში, საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია სადავო ნორმების საფუძველზე განსაზღვრავს, თუ რა ტიპის აზრებისა და ინფორმაციის გავრცელება არის დაუშვებელი. კერძოდ, სადავო რეგულირების შესაბამისად, საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ დაუშვებლად მიიჩნია და აკრძალა სიძულვილისა და ძალადობის განსაკუთრებით მძიმე ფორმების ამსახველი, პირადი ცხოვრების შემლახველი, ცილისმწამებლური, შეურაცხმყოფელი, უდანაშაულობის პრეზუმფციის დამრღვევი ან უზუსტო პროდუქციის გავრცელება. შესაბამისად, დადგენილია გამოხატვის შინაარსობრივი რეგულირება, რაც გულისხმობს აზრის/ინფორმაციის გავრცელების შეზღუდვას მისი შინაარსის გამო. გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვა, შინაარსობრივი რეგულირების შემოღების გზით, ამ უფლებაში ჩარევის ერთ-ერთი ყველაზე მძიმე ფორმაა. იმის სავალდებულოდ განსაზღვრა, თუ რა შინაარსის აზრის/ინფორმაციის გავრცელება არის დაუშვებელი, გულისხმობს პირთა გონებისათვის „ინფორმაციული ფილტრის“ დაყენებას. დემოკრატიული სახელმწიფო უდავოდ გულისხმობს თავისუფალ საზოგადოებას, თავისუფალ ინფორმაციულ სივრცეს, გარემოს, სადაც ყველასთვის უზრუნველყოფილია აზრთა თავისუფალი გაცვლა-გამოცვლა, თავისუფალი პაექრობა. იქ, სადაც თავისუფალი სიტყვა უზრუნველყოფილი არ არის, არ არის სივრცე განვითარებისთვის, თავისუფლებისთვის. ამგვარად, გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვა, კერძოდ კი, მისი შინაარსობრივი რეგულირება, იმგვარი საკითხია, რომლის თითოეული ასპექტის განსაზღვრა მაღალი პოლიტიკური და საზოგადოებრივი ინტერესის საგანია.“ საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2019 წლის 2 აგვისტოს №1/7/1275 გადაწყვეტილება საქმეზე „ალექსანდრე მძინარაშვილი საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის წინააღმდეგ”.სამოტივაციო ნაწილი, პარ. 36
[6] იქვე. სამოტივაციო ნაწილი, პარ. 37.
[7] იქვე. სამოტივაციო ნაწილი, პარ. 38.
[8] იქვე. სამოტივაციო ნაწილი, პარ. 41
[9] იქვე. სამოტივაციო ნაწილი, პარ. 41.
[10] იქვე. სამოტივაციო ნაწილი, პარ. 45.
[11] ამ მოსაზრების დასადასტურებლად, კომისიამ „ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტზე, 62-ე მუხლის მე-2 და მე-8 პუნქტებზე, 64-ე მუხლის მე-7 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტზე და „ეროვნული მარეგულირებელი ორგანოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის „მ“ ქვეპუნქტსა და მე-5 მუხლის მე-3 პუნქტზე მიუთითა.
[12] „ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ“ საქართველოს კანონის 62-ე მუხლის მე-8 პუნქტი და ამავე კანონის 64-ე მუხლის მე-7 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტი
[13] „ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ“ საქართველოს კანონის 62-ე მუხლის მე-8 პუნქტი და 64-ე მუხლის მე-7 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტი.
მასალა მომზადებულია პროექტის - მონიტორინგის, ანალიზისა და ადვოკატირების გზით ციფრული უფლებების გაძლიერება - ფარგლებში, რომელიც ფინანსურად მხარდაჭერილია შეერთებული შტატების გერმანიის მარშალის ფონდის პროექტის, Black Sea Trust-ის მიერ. ამ მასალაში გამოთქმული მოსაზრებები შესაძლოა არ გამოხატავდეს Black Sea Trust-ის ან მისი პარტნიორების მოსაზრებებს.
სიახლეების გამოწერა
