ავტორი: გიორგი კლდიაშვილი, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) აღმასრულებელი დირექტორი და OGP-ის მმართველი კომიტეტის წევრი სამოქალაქო საზოგადოებიდან

გაეროს 2030 წლის დღის წესრიგი მოიცავს ამბიციურ მიზნებს, რომელთა მიღწევაც განსაკუთრებულ გამოწვევას წარმოადგენს, როგორც საქართველოში ისე გლობალური მასშტაბით. მიმდინარე წლის ივლისში გამართულმა მაღალი დონის პოლიტიკურმა ფორუმმა (HLPF) აჩვენა, რომ პროგრესი მიზნების იმპლემენტაციის მიმართულებით შენელებულია. მსგავსია, მდგომარეობა საქართველოშიც. მდგრადი განვითარების მიზნების 2019 წლის ანგარიში ხაზს უსვამს, რომ აუცილებელია მეტად სიღრმისეული, უფრო სწრაფი და ამბიციური ნაბიჯების გადადგმა იმისთვის, რომ შესაძლებელი გახდეს ქვეყნების სოციალურ-ეკონომიკური გარდაქმნა მდგრადი განვითარების მიზნების (SDGs) მისაღწევად.

მდგრადი განვითარების მიზნების მიღწევა შეუძლებელია მხოლოდ ხელისუფლების ძალისხმევით. აუცილებელია პროცესში ყველა დაინტერესებული მხარის აქტიურად ჩართვა და პასუხისმგებლობათა გადანაწილება.

სახელმწიფოსა და ფართო საზოგადოებას შორის თანამშრომლობის კონცეფცია წარმოადგენს ღია მმართველობის საერთაშორისო ინიციატივის (OGP) ძირითად ფუნდამენტს. პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნების მთავრობები იღებენ ვალდებულებას, მოქალაქეებისათვის იყვნენ უფრო ღია და გახსნილი და ჩართონ ისინი გადაწყვეტილების მიღების პროცესში. ღია მმართველობის საერთაშორისო ინიციატივის ეფექტურად გამოყენებამ შესაძლებელია მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანოს მდგრადი განვითარების მიზნების იმპლემენტაციაში გლობალური მასშტაბით.

სწორედ აღნიშნული მოსაზრების ერთგვარ დეკლარირებას წარმოადგენდა 2015 წლის დეკემბერში, ნიუ იორკში, ღია მმართველობის პარტნიორობის მმართველი კომიტეტის წევრების მიერ ღია მმართველობის ერთობლივი დეკლარაციის მიღება 2030 წლის მდგრადი განვითარების მიზნების განხორციელების შესახებ. მიმდინარე წლის 28 თებერვალს კი, გაერთიანებული ერების განვითარების სააგენტოსა (UNDP) და ღია მმართველობის პარტნიორობას შორის ხელი მოწერა მემორანდუმს, რომლის თანახმადაც ისინი მჭიდროდ ითანამშრომლებენ ერთმანეთთან რათა უზრუნველყონ ღია მმართველობის პარტნიორობის სამოქმედო გეგმების ჩამოყალიბება ისეთ მექანიზმებად, რომლებიც ბიძგს მისცემენ ქვეყანაში რეფორმების განხორცილებას და პირდაპირ შეუწყობენ ხელს მდგრადი განვითარების მიზნების განხორცილებას.

საქართველოს შემთხვევა წარმოდგენს ნათელ მაგალითს იმისა, თუ როგორ უწყობს ხელს ღია მმართველობის პარტნიორობა მდგრადი განვითარების მიზნების იმპლემენტაციას. საქართველოს ღია მმართველობის 2018-2019 წლების სამოქმედო გეგმის ფარგლებში ქვეყანამ აიღო ვალდებულება უზრუნველყოს საზოგადოების მიერ მდგრადი განვითარების მიზნების მონიტორინგის ეფექტური მექანიზმის შექმნა.

აღნიშნული ითვალისწინებს ახალი ელექტრონული სისტემას (SDG Tracker), შემუშავებას და დანერგვას, რომლის მიზანი გაეროს მდგრადი განვითარების მიზნების მონიტორინგის ეფექტიანად და გამჭვირვალედ განხორციელება იქნება. აღნიშნული სისტემის საშუალებით ნებისმიერი დაინტერესებული მხარე შეძლებს ონლაინ რეჟიმში მოიძიოს ინფორმაცია კონკრეტული მიზნების შესაბამისად მიღწეული პროგრესის შესახებ. მოცემული ვალდებულების შემსრულებლად საჯარო და დონორ უწყებებთან ერთად განისაზღვრა ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი (IDFI).

მოცმული ვალდებულების შესრულების მიზნით IDFI-სა და სახელმწიფო უწყებების თანამშრომლობის შედეგად [1] შეიქმნა ელექტრონული მონიტორინგის სისტემის ე.წ. SDG Tracker-ის ვებ-გვერდის კონცეფცია, რომლის მიზანსაც წარმოადგენს მდგრადი განვითარების მიზნების ნაციონალიზაციის პროცესის შესახებ სრული ინფორმაციის ერთ ონლაინ სივრცეში თავმოყრა. მოცემული დროისთვის სისტემა ამოქმედებულია და მიმდინარეობს მასში შესაბამისი მონაცემების ატვირთვა. ვებ-გვერდი სრული დატვირთვით მიმდინარე წლის ბოლომდე ამუშავდება.

დღეს როდესაც მდგრადი განვითარების მიზნების იმპლემენტაციის პროცესი გლობალური მასშტაბით არის შენელებული, მნიშვნელოვანია სრულად იქნეს გააზრებული უკვე არსებული ისეთი პლატფორმების მნიშვნელობა, როგორიც არის ღია მმართველობის ინიციატივა. ქვეყნებმა უფრო აქტიურად უნდა დაიწყონ მდგრადი განვითარების მიზნების კონკრეტული გამოწვევების ასახვა ღია მმართველობის პარტნიორობის ეროვნულ სამოქმედო გეგმებში. მეორეს მხრივ კი ეროვნულმა ხელისუფლებებმა სრულად უნდა გაიაზრონ სამოქალაქო საზოგადოების როლი მდგრადი განვითარების მიზნების იმპლემენტაციის საქმეში და ღია მმართველობის პარტნიორობის მაგალითის გაზიარებით, უზრუნველყონ მჭიდრო თანამშრომლობა სამოქალაქო საზოგადოებასთან.

[1] https://idfi.ge/ge/facilitate_landing_of_2030_agenda_for_sustainable_development_at_national_level 

https://idfi.ge/ge/supporting_the_implementation_of_sustainable_development_goals_in_georgia.