საბჭოთა ტოტალიტარული ტოპონიმიკა საქართველოში

სიახლეები | კვლევები | მეხსიერების და დეზინფორმაციის კვლევები 30 ივნისი 2021

ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტმა (IDFI), შვედეთის საერთაშორისო განვითარების თანამშრომლობის სააგენტოს, Sida-ს ფინანსური მხარდაჭერით, 2021 წელს ჩაატარა ფართომასშტაბიანი კვლევა, რომლის ფარგლებშიც შეისწავლა საქართველოს სახელმწიფოს კონტროლირებად ტერიტორიაზე არსებული კომუნისტური, ტოტალიტარული რეჟიმის სახელწოდებების მატარებელი დასახლებული პუნქტები, ქუჩები, სკვერები, მოედნები და სხვა ტოპონიმიკა. კვლევის მიზანია იყო საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული, საბჭოთა ტოტალიტარული სიმბოლიკის და, მათ შორის, სახელწოდებების აღმოფხვრის შესახებ დისკუსიის წახალისება, რაც ერთ-ერთი აუცილებელი ნაბიჯია დეკომუნიზაციის ჯერ კიდევ დაუსრულებელ პროცესში.

 

მონაცემების შესაგროვებლად, IDFI-მ საქართველოს მუნიციპალიტეტებიდან ელექტრონული წერილების საშუალებით საჯარო ინფორმაცია გამოითხოვა. აგრეთვე, მიმართვები ქუჩების სახელწოდებების სრული სიის მოწოდების მოთხოვნით გაეგზავნათ საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სახელმწიფო სერვისების განვითარებისა და საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოებს, თუმცა ამ უწყებებმა წერილები უპასუხოდ დატოვეს. დამატებით, ორგანიზაციამ კვლევისთვის გამოიყენა მონაცემები საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ შექმნილი „ახალი საკადასტრო რუკიდან“, რომელიც ხელმისაწვდომია ვებგვერდზე - www.napr.gov.ge, Google Maps და საქართველოს ფოსტის ბაზები.

 

კვლევის შედეგად დადგინდა, რომ:

 

- შესწავლილი 80 დასახლებული პუნქტიდან საბჭოთა სახელწოდებები სრულად აღმოფხვრილია 34 დასახლებულ პუნქტში, ხოლო 46 დასახლებულ პუნქტში ისინი კვლავაც გვხვდება. მათ შორის, 35 დასახლებულ პუნქტში გვხვდება ისეთი პიროვნებების, მოვლენების, ორგანიზაციების და ა. შ. სახელები, რომლებსაც მიუძღვით განსაკუთრებული დანაშაული საქართველოსა, თუ კაცობრიობის წინაშე.

 

- ტოპონიმიკაში ფიგურირებს პიროვნებები, რომელთა სახელებსაც თანამედროვე რუსული პროპაგანდა აქტიურად იყენებს.

 

- კომუნისტური სახელწოდებების გარდა, საქართველოს ტოპონიმიკაში კვლავ რჩება სახელწოდებები, რომლებიც წარმოადგენს რუსიფიკატორული პოლიტიკის გავლენას.

 

- რამდენიმე ქუჩას საბჭოთა ეპოქიდან შემორჩენილი აქვს ისეთი ადამიანის სახელი, რომელიც არანაირ მნიშვნელობას არ ატარებს საქართველოსთვის და, ზოგადად, არც მსოფლიოსთვის არიან ცნობილნი  განსაკუთრებული დამსახურებით.

 

- შეცვლილი მონაცემების ასახვა Google-ის სისტემაში დაგვიანებით ხდება.

 

ანგარიში, ასევე, მოიცავს რეკომენდაციებს ხელისუფლებისა და მუნიციპალიტეტებისათვის:

 

- მუნიციპალიტეტებმა, ქალაქებმა აქტიურად უნდა იმუშაონ სახელწოდებების ცვლილების კუთხით, განსაკუთრებით თუ სახელწოდებები იმ პიროვნებებს, მოვლენებს, ორგანიზაციებს და ა. შ. უკავშირდებათ, რომლებსაც მიუძღვით განსაკუთრებული დანაშაული საქართველოს/ კაცობრიობის წინააღმდეგ.

 

- უნდა დაიგეგმოს და წარიმართოს აქტიური საინფორმაციო კამპანია იმ დასახლებულ პუნქტებში, სადაც მოსახლეობა ეწინააღმდეგება ამა თუ იმ ტოპონიმის გადარქმევას.

 

- საქართველოს იმ მუნიციპალიტეტებში, რომლებშიც დასახლებულნი არიან ეთნიკური უმცირესობის წარმომადგენლები, საკითხის მიმართ საჭიროა ფრთხილი და დაკვირვებული მიდგომა. ადგილობრივ მოსახლეობასთან უნდა ჩატარდეს კამპანია მათთვის გასაგებ ენაზე.

 

- „თავისუფლების ქარტიის“ პრინციპების აღსრულების უზრუნველსაყოფად, უნდა დაკომპლექტდეს სპეციალური კომისია, რომელიც ამა თუ იმ სახელწოდებას ინდივიდუალური წესით შეაფასებს და შეიმუშავებს რეკომენდაციებს სახელწოდების ცვლილების ან მისი დატოვების შესახებ.

 

 

/public/upload/Analysis/Research-Soviet-Street_Naming_Geo1.pdf

 

 

მოცემული მასალის მომზადება დაფინანსებულია შვედეთის საერთაშორისო განვითარების თანამშრომლობის სააგენტოს, Sida-ს მიერ. შინაარსზე პასუხისმგებლობა სრულად ეკისრება მის შემქმნელს. Sida შესაძლოა არ იზიარებდეს გამოთქმულ ხედვებსა და ინტერპრეტაციებს. 

 

 

სხვა მასალები ამ თემაზე
სიახლეები

IDFI-ს მიმართულების ხელმძღვანელი, ანტონ ვაჭარაძე, ჩეხეთში გამართულ კონფერენციაზე “საბჭოთა და რუსული დივერსია ევროპის წინააღმდეგ”

18.11.2024

2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებმა საქართველოში ავტოკრატიული ტენდენციები გაამყარა - V-Dem institute-ის შეფასება

13.11.2024

სასამართლოს აქტების პროაქტიული გამოქვეყნება: კანონმდებლობა და პრაქტიკა

04.11.2024

სტატუსმეტრი 2.0 - როგორ მიდის საქართველო ევროკავშირის 9 ნაბიჯის შესრულებისკენ

01.11.2024
განცხადებები

IDFI-ის განცხადება გიორგი დავითურის უკანონო დაკავების შესახებ

02.12.2024

სტრასბურგის სასამართლომ განსხვავებული აზრის მქონე მოსამართლის სასამართლო სისტემიდან განდევნა დაადასტურა

11.11.2024

მოვუწოდებთ პროკურატურას არჩევნების გაყალბება გამოიძიოს და არა დამკვირვებელი ორგანიზაციების საქმიანობა

06.11.2024

სასამართლო ხელისუფლებამ სისტემურ საარჩევნო დარღვევებზე თვალი არ უნდა დახუჭოს

05.11.2024
ბლოგპოსტები

რუსეთის სპეცსამსახურების აქტიური ღონისძიება - ალექსანდრე მალკევიჩი საქართველოში

29.11.2024

ინტერმუნიციპალური საქმიანობის გაძლიერება საქართველოში

21.10.2024

საგზაო-სატრანსპორტო შემთხვევების პრევენციის ინსტიტუციური მექანიზმები

21.10.2024

კრიპტოვალუტის საქართველოს ფინანსურ სისტემაში ინტეგრირების გამოწვევები და სტრატეგიული მიდგომა ბლოკჩეინისა და უძრავი ქონების მიმართ კორუფციის წინააღმდეგ საბრძოლველად

21.10.2024