ანალიზი მომზადებულია K-Monitor-ის მიერ

უნგრეთში, ფულის გათეთრების წინააღმდეგ ბრძოლა ძირითადად ევროკავშირის რეგულაციების იმპლემენტაციაზე არის დაფუძნებული. საბოლოო ბენეფიციარი მესაკუთრეობის (UBO) რეესტრის წესები ძალაში შევიდა 2021 წელს^[1], ევროკავშირის შესაბამის დირექტივაში ასახული მინიმალური მოთხოვნების დაცვით.^[2] გამომძიებელი ჟურნალისტებისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების აზრით, UBO-ის რეესტრის შექმნით მნიშვნელოვანი წინსვლა არ განხორციელებულა. უნგრეთში ეს, უპირველეს ყოვლისა, განპირობებულია რეგულაციაში არსებული ხარვეზებითა და აქტივების დამალვაზე მიმართული მეთოდების კვლავ გამოყენებით. მხოლოდ რამდენიმე იშვიათი შემთხვევის გამო, მესაკუთრეობის რეესტრმა შეზღუდული გავლენა იქონია საგამოძიებო ჟურნალისტიკის ეფექტურობაზე. უნგრეთის მთავრობამ მცირე ძალისხმევა გაიღო იმისათვის, რომ ჟურნალისტებს ბიზნესისა და აქტივების საბოლოო ბენეფიციარი მფლობელების მონაცემებზე შეუზღუდავი წვდომა ჰქონოდათ. მეტიც, როდესაც ერთ-ერთმა ჟურნალისტმა გამოაქვეყნა მნიშვნელოვანი ინფორმაცია UBO-ს რეესტრიდან, მონაცემთა ბაზის გარკვეული ნაწილები დაიხურა. 2022 წლის ბოლოს CJEU-ს (მართლმსაჯულების ევროპული სასამართლო) გადაწყვეტილებას, რომელმაც დააწესა უფრო მკაცრი შეზღუდვები UBO-ს მონაცემებზე მესამე მხარეების მიერ წვდომაზე, საბოლოოდ უნგრეთში რეესტრის საჯარო ინტერფეისის გაუქმება მოჰყვა. მართალია, სასამართლომ აღიარა, რომ ლეგიტიმური ინტერესის არსებობის გამო, მედიასა და არასამთავრობო ორგანიზაციებს უნდა მიეცეთ წვდომა მონაცემთა ბაზაზე, პრაქტიკაში მონაცემთა ხელმისაწვდომობისთვის რთული პროცედურების გავლა არის საჭირო.

უნგრეთზე საუბრისას მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ახალი ევროპული AML (ფულის გათეთრების საწინააღმდეგო) სტანდარტები შეძლებენ ეფექტურად აღკვეთონ აქტივების დამალვის ყველაზე ხშირად გამოყენებული მეთოდები.

აქტივებისა და მფლობელების აღმოჩენა

უნგრეთის მედიის და არასამთავრობო ორგანიზაციების ბევრმა წარმომადგენელმა საფუძვლიანად შეისწავლა იურიდიული პირების საბოლოო ბენეფიციარი მესაკუთრეების იდენტიფიცირებასთან დაკავშირებული ხარვეზები. თუმცა, ეს კვლევები ნაკლებად ეხებოდნენ ტრადიციულ ტრანსსასაზღვრო ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების შემთხვევებს და აქცენტის აკეთებდნენ ადგილობრივი პოლიტიკოსებისა და მათი თანამოაზრეების გამდიდრებაზე. ამ თვალსაზრისით, ყველაზე ხშირად ხდებოდა ცნობილი ბიზნესის მესაკუთრეთა და ბენეფიციართა იდენტიფიკაცია, რომლებიც იღებენ მნიშვნელოვანი ოდენობით სახელმწიფო სახსრებს (როგორიცაა სუბსიდიები ან სახელმწიფო შესყიდვების ხელშეკრულებები). დამატებით, ყურადღება გამახვილებულია იმის შესწავლაზე, თუ როგორ შეიძლება პოლიტიკურმა ელიტებმა გავლენა მოახდინონ ან აკონტროლონ ეს ბიზნესები. ზოგიერთ ასეთ ბიზნესს ძლიერი კავშირი აქვს პოლიტიკოსებთან. ამ ტიპის ინფორმაციის შეგროვება მნიშვნელოვანია, რადგან პოლიტიკური პირების საჯაროდ ხელმისაწვდომი ქონებრივი დეკლარაციები იშვიათად იძლევა სრულ სურათს მათი ფინანსური ინტერესებისა და შემოსავლის პოტენციური წყაროების შესახებ.^[3]

თუმცა, ამჟამად უნგრეთს არ გააჩნია საჯაროდ ხელმისაწვდომი UBO რეესტრი, ჟურნალისტებმა და არასამთავრობო ორგანიზაციებმა შეიმუშავეს ალტერნატიული მეთოდები და იყენებენ საჯაროდ ხელმისაწვდომ პლატფორმებს საფუძვლიანი გამოძიების ჩასატარებლად. UBO-ს მონაცემების არარსებობის პირობებშიც კი, კორპორატიული გამჭვირვალობის წესებმა და პლატფორმების შემდგომმა განვითარებამ კომპანიებზე ფართო მონაცემების ხელმისაწვდომობა განაპირობა. გარკვეული კომპანიის შესახებ ძირითადი ინფორმაცია^[4] ადვილად ხელმისაწვდომია საზოგადოებისთვის ელექტრონულად, უფასოდ, და იგივე ეხება ფინანსურ ანგარიშგებასა და სასამართლოში შეტანილ დოკუმენტებს – ეს მნიშვნელოვანი რესურსებია გამომძიებელი ჟურნალისტებისთვის და არასამთავრობო ორგანიზაციებისთვის (თუმცა ზოგიერთი ამ ინტერფეისის გამოყენება რთულია, რადგან გამოიყენება განსხვავებული captcha და რეგისტრაციის წინაპირობები).

როგორც ზემოთ აღინიშნა, ზოგადად, კორპორაციებსა და ფირმებს მოეთხოვებათ გაამჟღავნონ მათი პირდაპირი მფლობელების და მენეჯერების სახელები და სხვა მაიდენტიფიცირებელი მონაცემები და ეს ინფორმაცია მარტივად ინახება ცენტრალურ კორპორატიულ რეესტრში. მცირე კომპანიების შემთხვევაში, მესაკუთრეობის შესახებ ინფორმაციის გამჟღავნების მოთხოვნა ყველა მფლობელზე ვრცელდება. თუმცა, კერძო შეზღუდულ კომპანიებზე, რომლებსაც აქვთ აქციები, ეს მოთხოვნა ვრცელდება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ აქციონერი ფლობს აქციების მინიმუმ 50%-ს, ან თუ პირდაპირი და არაპირდაპირი წილი აჭარბებს 75%-იან ზღვარს. კონკრეტული ოპერაციებისთვის, როგორიცაა საინვესტიციო ფონდების მართვა, ასევე უნდა იყოს გამჟღავნებული ინფორმაცია აქციონერების შესახებ, რომელთა წილი აჭარბებს 5%-იან ზღვარს (მნიშვნელოვანია ხაზგასმით აღვნიშნოთ, რომ გამჟღავნების მოთხოვნა არ ვრცელდება ინვესტორებზე).

საფონდო ბირჟაზე არსებული კომპანიების შემთხვევაში (ამჟამად უნგრეთში 80-მდე მუშაობს), მაშინ როცა კომპანიის რეესტრი არ საჭიროებს ინფორმაციის გამჟღავნებას პირდაპირი მფლობელების შესახებ, ბუდაპეშტის საფონდო ბირჟის წესები ავალდებულებს, რომ ჩამოთვლილმა კომპანიებმა ასევე უნდა გაამჟღავნონ  აქციების მინიმუმ 5%-ის პირდაპირი მფლობელების სახელები. წლიურ ფინანსურ ანგარიშებში ასევე უნდა იყოს ნებისმიერი ბიზნესი, რომელშიც კორპორაცია ან ფირმა ფლობს პირდაპირ ან არაპირდაპირ წილის 20%-ზე მეტს. გარდა ამისა, ყველა კომპანიის სააქციო რეესტრი ხელმისაწვდომია, თუმცა ეს რეესტრები ელექტრონულ ფორმაში არ არსებობს. კანონმდებლობის მიხედვით, სააქციო რეესტრის ნახვა ნებისმიერ ფიზიკურ პირს შეუძლია სამუშაო საათებში ფირმის რეგისტრირებულ ოფისში.^[5]

რამდენიმე კომერციული კომპანია აგროვებს დიდი მოცულობის ფინანსურ და კომპანიის მონაცემებს. ეს ბიზნეს საინფორმაციო პლატფორმები წარმოადგენენ მომხმარებლისთვის მოსახერხებელი ინტერფეისებს, რომლის საშუალებითაც მარტივად შეიძლება სხვადასხვა ორგანიზაციებსა და პირებს შორის მესაკუთრეობის ურთიერთკავშირის აღმოჩენა და მონიტორინგი. გარდა ამისა, ამ სერვისების მოდულებით ხშირად შესაძლებელია სუბიექტის სახელსა და სხვა ხელმისაწვდომ მონაცემთა ბაზებს (მაგალითად ევროკავშირის ტენდერებისა და სახელმწიფო შესყიდვების მონაცემთა ბაზა) შორის კავშირების ძებნა. ასევე ხელმისაწვდომია მოდულები, რომლებიც იძლევიან ურთიერთდაკავშირებული სუბიექტების რუკებს. როგორც წესი, ასეთი ბიზნეს საინფორმაციო სერვისების გამოწერის წლიური ღირებულება მერყეობს €150-დან €600-მდე, ზუსტი ღირებულება დამოკიდებულია სერვისის პროვაიდერზე და გამოწერილი ბიზნეს ინფორმაციის მოცულობაზე. შესაბამისად, იშვიათია ფაქტების დამდგენი პორტალი, არასამთავრობო ორგანიზაცია ან თუნდაც მსხვილი კომპანია ან იურიდიული ფირმა, რომელიც არ იყენებს მსგავს მონაცემთა ბაზას ყოველდღიურ საქმიანობაში. UBO რეესტრზე წვდომის მიუხედავად, აღნიშნული ბიზნეს საინფორმაციო პლატფორმები უნგრეთის ფაქტების დამდგენი საქმიანობის მთავარი დასაყრდენია.

თუმცა, გასათვალისწინებელია ბენეფიციარების, მენეჯმენტისა და მესაკუთრეობის კავშირები, რომლებიც არ შედის ადვილად ხელმისაწვდომ მონაცემთა ბაზებში, რადგან აქტივები და ინტერესები დამალულია ფარულ კავშირებში. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რადგან მართლმსაჯულების ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილებიდან თვრამეტი თვის შემდეგ, მესამე მხარეების წვდომა საჯაროდ არსებულ UBO-ებზე შეზღუდულია.^[6]

ფარული აქტივები და ინტერესები

კორპორატიული ინფორმაციის გამჟღავნებაზე ფართო მოთხოვნების მიუხედავად, უნგრული და საერთაშორისო საწარმოები სხვადასხვა მეთოდებს იყენებენ თავიანთი საბოლოო ბენეფიციარი მფლობელების დასამალად.

ხშირად გამოყენებული მეთოდები მოიცავს:

- რთული ან ფრაგმენტული კორპორატიული მესაკუთრეობის ჩარჩოების ჩამოყალიბება (როგორიცაა, მაგალითად, მესაკუთრეობის სტრუქტურაში „მარყუჟის“ შექმნა);

- ცრუმაგიერი სუბიექტებისა და ფიზიკური პირების (straw-men) მესაკუთრეობის ჯაჭვში ჩართვა;

- სხვადასხვა საინვესტიციო ფონდების მეშვეობით, რომლებსაც არ გააჩნიათ პირდაპირი მფლობელები (როგორც ქვემოთ არის განმარტებული), ან უცხოური ოფშორული კომპანიების მფლობელობის სტრუქტურაში გამოყენებით.

წარსულში ასევე გავრცელებული იყო სააქციო რეესტრის ბოროტად გამოყენების პრაქტიკა: მთავრობასთან დაკავშირებული ბიზნესმენები განზრახ თავს არიდებდნენ სააქციო რეესტრში რეგისტრაციას. მიუხედავად იმისა, რომ ამ ქმედებით სააქციონერო უფლებებს კარგავდნენ, ისინი ახერხებდნენ ფარულად დარჩენას. ცრუმაგიერ სუბიექტებს საერთო კრებებზე შეეძლოთ შეესრულებინათ ფარული მფლობელის მითითებები. ბოროტად გამოყენების კიდევ ერთი პოტენციალი ჩნდება, როდესაც რამდენიმე აქციონერი დებს შეთანხმებას, რომ ერთ-ერთი მათგანი იმოქმედებს სხვების სახელით—ასეთ შემთხვევაში, აქციების რეესტრში აღირიცხება მხოლოდ წარმომადგენელი აქციონერი.

ბენეფიციარი მფლობელების დამალვის ცნობილი მეთოდია აქციონერი, რომელსაც აქვს პრივილეგიური დივიდენდის აქციები, მიუხედავად იმისა, რომ აქვს მინიმალური მესაკუთრეობის წილი—იმდენად მინიმალური, რომ არ არის საჭირო ამის შესახებ ცნობის გაცემა. ეს მეთოდი უნგრელმა გამომძიებელმა ჟურნალისტმა ყოვლისმომცველი კვლევის შედეგად აღმოაჩინა. ჟურნალისტმა აჩვენა, შუამავლის მეშვეობით როგორ გადაეცემოდა  უნგრეთის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი უძრავი ქონების სამართავი კომპანიის მოგება უნგრეთის პრემიერ-მინისტრის სიძეს.^[7]

გარდა ფართოდ გავრცელებული კორპორატიული სტრუქტურებისა, არსებობს ალტერნატიული სამართლებრივი სტრუქტურები, რომლებიც ხელს უწყობენ ბენეფიციარი მფლობელების კონფიდენციალურობის შენარჩუნებას, რადგან კორპორატიული გამჭვირვალობის რეგულაციები მათზე არ ვრცელდება. ბოლო 10 წლის განმავლობაში, უნგრეთს აქვს ტრასტებისა და კერძო კაპიტალის ფონდების (და ნაწილობრივ, ვენჩურული კაპიტალის ფონდების) სწრაფი ზრდისა და გავრცელების გამოცდილება. ამ ტიპის ტრასტები ბენეფიციარი მესაკუთრეთა იდენტიფიკაციასთან მიმართებით ქმნიან გაურკვევლობას, ვინაიდან აქტივები მესაკუთრისგან (ტრასტორები ან ინვესტორები) გადაეცემა მეურვეს. ამდენად, ტრადიციული კვლევითის წყაროების მეშვეობით, ჟურნალისტები ვერ ადგენენ ინვესტორებსა და ბენეფიციარებს. მიუხედავად იმისა, რომ UBO რეესტრი შეიცავს შესაბამის ბენეფიციარ მესაკუთრეობის ინფორმაციას ფიდუციურ ტრასტების შესახებ, ამ მონაცემებზე წვდომა ჯერ კიდევ CJEU-ს გადაწყვეტილებამდე იყო შეზღუდული.^[8] მიუხედავად იმისა, რომ რუსეთის წინააღმდეგ სანქციები მოიცავს ტრასტებს, შესაბამისი რეგულაციების აღსრულების შესაძლებლობა კვლავ გაურკვეველია. ეს მნიშვნელოვანი პრობლემაა, რადგან ნათელია, რომ უნგრეთში უცხოური აქტივების დამალვა საკმაოდ მარტივია მეტად რთული სტრუქტურის ტრესტების შექმნისა და ბუნდოვანი გამჭვირვალობის რეგულაციების ბოროტად გამოყენების გზით.^[9]

აქტივების დამალვის ყველაზე პრობლემურ სფეროს წარმოადგენენ კერძო კაპიტალის ფონდები. ამ ტიპის საინვესტიციო ფორმა ძალიან პოპულარული გახდა უნგრეთში და ის განსაკუთრებით ხშირად გვხვდება იმ კომპანიების კორპორატიულ სტრუქტურაში, რომლებიც სახელმწიფო ხარჯების უმსხვილესი ბენეფიციარები არიან. შიდა რეგულაციებით, კერძო კაპიტალის ფონდების ინვესტორების მიმართ, პრაქტიკულად არ არსებობს რაიმე გამჭვირვალობის მოთხოვნები. ჩვეულებრივ, ეს ფონდები მიმართულია ფირმების შეძენაზე, ხოლო ფონდის მენეჯერი პასუხისმგებელია მხოლოდ იმ აქტივების მართვაზე, რომლებიც თავდაპირველად უზრუნველყოფილია ფონდის ინვესტორების მიერ. ფონდი უზრუნველყოფს ინვესტორების (ერთეულების მფლობელების) ანაზღაურებას განსაზღვრული პერიოდის შემდეგ. ეს სქემა ფართოდ გამოიყენება საერთაშორისო დონეზე. თუმცა, უნგრეთის კონტექსტი ცხადყოფს, რომ ხშირ შემთხვევაში ფონდის მენეჯერებს რეალურად წილის მფლობელები აკონტროლებენ და თავად უბრალოდ შუამავლად მოქმედებენ. ამ კერძო კაპიტალის ფონდების დაარსების უპირველესი მიზანი ფორმალური ინვესტორების ანონიმურობის შენარჩუნებაა. ზოგიერთ შემთხვევაში, ფონდის მმართველი კომპანიებიც კი  კერძო კაპიტალის ფონდების მფლობელობაში არიან. უნგრეთის ეკონომიკაში კერძო საინვესტიციო ფონდები მართლაც მნიშვნელოვან როლს თამაშობენ. ამჟამად, უნგრეთში 200-ზე მეტი კერძო საინვესტიციო ფონდია. საერთო შეფასებით, ამ ფონდებში ამჟამად ათასობით მილიარდი ფორინტი ინახება. ისინი ასევე ჩანან უმსხვილესი, კაპიტალით მდიდარი და ყველაზე მომგებიანი კომპანიების მფლობელობაში. მაგალითად, უნგრეთის სიდიდით მეორე ბანკის დაახლოებით 50% ეკუთვნის კერძო საინვესტიციო ფონდებს. მეტიც, კონსორციუმი, რომელმაც უნგრეთის მთავარი გზების განახლებისა და მშენებლობის 35 წლიანი ხელშეკრულება მიიღო, ასევე ეკუთვნის კერძო საინვესტიციო ფონდებს. მათი მოგების საბოლოო ბენეფიციარების ვინაობა უცნობია.

გარდა ამისა, ოფცია კონტრაქტები და სხვა კონტრაქტები, რომლებიც მესამე პირებისთვის უფლებებს უზრუნველყოფენ, საჯაროდ არ არის ხელმისაწვდომი. ეს ინსტრუმენტები ასევე ხშირად გამოიყენება საბოლოო ბენეფიციარების ნამდვილი ვინაობის დასამალად.

სამწუხაროდ, 2021 წელს საჯაროდ ხელმისაწვდომი UBO რეესტრის შექმნამ ცოტა რამ გააკეთა ზემოთ აღნიშნული აქტივების დამალვის მეთოდების აღკვეთის კუთხით.

UBO რეესტრი უნგრეთში

საბოლოო ბენეფიციარი მესაკუთრეობის ცნება აღიარებულია უნგრეთის სამართლებრივ სისტემაში (განსაკუთრებით ფულის გათეთრების საწინააღმდეგო რეგულაციებში) 2010 წლიდან. 2015 წელს სამოქალაქო საზოგადოების აქტივისტებმა წამოაყენეს წინადადება, ჩატარებულიყო რეფერენდუმი  საჯაროდ ხელმისაწვდომ რეესტრში საბოლოო ბენეფიციარი მესაკუთრეების შესახებ ინფორმაციის შეტანის თაობაზე. (ეს წინადადება უარყო როგორც საარჩევნო კომისიამ, ასევე Curia-მ^[10], უპირველეს ყოვლისა იმიტომ, რომ „საბოლოო ბენეფიციარი მესაკუთრის“ ცნება გაუგებარი იყო ფართო საზოგადოებისთვის.)^[11] როგორც ზემოთ აღინიშნა, მართალია კომპანიების რეგისტრაციის სისტემა დიდი მოცულობის მონაცემებს მოიცავს, მაგრამ მას მნიშვნელოვანი ხარვეზები აქვს. მთავრობას არ გამოუჩენია მზაობა ამ ხარვეზების აღმოსაფხვრელად ან აქტივების დამალვის ეფექტური პრევენციისთვის ზომების განსახორციელებლად.

სიტუაცია შეიცვალა, როდესაც ევროკავშირმა (EU) 2018 წელს ფულის გათეთრების საწინააღმდეგო მე-6 დირექტივა (AML6) მიიღო, რომელიც ყველა წევრ სახელმწიფოს ავალდებულებდა შეექმნა UBO რეესტრი, რომელიც ასევე ხელმისაწვდომი იქნებოდა ფართო საზოგადოებისთვის. უნგრეთმა არსებითად გადაიტანა კანონმდებლობა 2021 წლის XLIII აქტით ფინანსური და სხვა სერვისების მიმწოდებელთა იდენტიფიკაციის ვალდებულებასთან დაკავშირებული მონაცემთა ანგარიშგების ჩარჩოს შექმნისა და იმპლემენტაციის შესახებ (UBO აქტი). აქტი ძალაში შევიდა 2021 წლის 22 მაისს. აქტის მიღებამდე, უნგრეთის კანონმდებლობა ფულის გათეთრების წინააღმდეგ (AML Act) უკვე მოიცავდა დებულებებს UBO რეესტრის შესახებ, მაგრამ მთავრობამ ვერ შეძლო მისი ეფექტურად განხორციელება. წინა რეგულაციების თანახმად, ცალკეული სუბიექტები, როგორიცაა კომპანიები, ფონდები, ა.შ. პასუხისმგებელნი იქნებოდნენ რეესტრში საკუთარი ბენეფიციარი მესაკუთრეების შესახებ მონაცემების შეტანაზე, ხოლო UBO აქტი ამ პასუხისმგებლობას აკისრებდა საგადახდო მომსახურების მიმწოდებლებს (ASPSP, მაგ. ბანკები) და სხვა სერვისის პროვაიდერებს, როგორიცაა აუდიტორები, იურისტები და ა.შ. მათ უნდა შეასრულონ ეს ვალდებულება, როგორც მომხმარებელთა სათანადო შეფასების ამოცანების ნაწილი. მიღებული მონაცემები შემდეგ გადაეცემა ცენტრალურ UBO რეესტრს, რომელსაც მონაცემებთან პირდაპირი წვდომის საშუალებით აწარმოებს ეროვნული საგადასახადო ორგანო. თუმცა, საგადასახადო ორგანო არ არის პასუხისმგებელი მონაცემების სიზუსტეზე და რომელიმე კომპეტენტური ორგანოს არ ამოწმებს მონაცემებს. (მონაცემების გადამოწმება ხდება მხოლოდ სხვა სერვისის პროვაიდერების მიერ)

წვდომის დონეები CJEU-ს გადაწყვეტილებამდე

UBO აქტი ასევე მოიცავს UBO რეესტრზე წვდომის სხვადასხვა დონეს.

(1) საგადასახადო და საპოლიციო ორგანოებს, პროკურატურას, სასამართლოს და საზედამხედველო ორგანოებს აქვთ UBO რეესტრზე შეუზღუდავი წვდომა თავიანთი ნორმატიული ამოცანების შესასრულებლად.

(2) ASPSPS და სხვა მომსახურების მიმწოდებლებს, რომლებიც ვალდებულნი არიან გამოიყენონ მომხმარებელთა სათანადო შეფასების პროცედურები, მათი მოვალეობების ფარგლებში აქვთ რეესტრზე წვდომა.

(3) კორპორაციებს და სხვა სუბიექტებს ასევე მიეცათ წვდომა საკუთარ UBO მონაცემებზე.

(4) მესამე მხარეებს, მათ შორის ნებისმიერ ფიზიკურ პირს ან სუბიექტს, ასევე შეეძლოთ გარკვეული მონაცემების მიღება UBO-რეესტრიდან, საფასურის გადახდის შემდეგ.^[12] მესამე მხარეებს ჰქონდათ შეუზღუდავი წვდომა კომპანიების, ფონდების, ასოციაციებისა და იურიდიული ფირმების მონაცემებზე.^[13]

(5) ფიდუციარული ტრასტების შემთხვევაში, UBO მონაცემებზე წვდომა ვრცელდება მხოლოდ მესამე პირებზე, რომლებსაც გააჩნიათ მიზანი და ლეგიტიმური ინტერესი მონაცემთა მოპოვებისთვის. (აქტი მიიჩნევს, რომ „ლეგიტიმური ინტერესი“ არის: ახლო [ნათესაური] ურთიერთობა, მჭიდრო საქმიანი კავშირი ან შერწყმა, ან გადაწყვეტის პროცესში მყოფი ქონებრივი სარჩელი.^[14]) მესამე მხარეებისთვის UBO რეესტრზე წვდომის გასართულებლად, კანონმა დააწესა დამატებითი ბარიერები: UBO რეესტრში შესვლამდე პირებმა ჯერ უნდა წარადგინონ ავტორიზაციის მოთხოვნა ეკონომიკის სამინისტროში. ეს მოთხოვნა უნდა შეიცავდეს ყველა შესაბამის ფაქტს, მონაცემს, მტკიცებულებას და დოკუმენტს, რომელიც ადასტურებს ზემოაღნიშნულ „ლეგიტიმურ ინტერესს“. ავტორიზაციის შესახებ გადაწყვეტილების მისაღებად სამინისტროს აქვს 30 დღიანი ვადა. გასაკვირი არ არის, რომ ხშირ შემთხვევაში, გარკვეული ტრასტების სერვისის პროვაიდერები თავიანთ მომსახურებას რეკლამას უკეთებდნენ იმაზე მითითებით, რომ მდიდარმა პირებმა ეს იურიდიული ინსტრუმენტი შეიძლება გამოიყენონ თავიანთი აქტივების ნაწილის დასამალად.^[15]

ზემოაღნიშნული ხელმისაწვდომობის რეგულაციები საბაზისო დონეზე შეესაბამებოდნენ დირექტივის შინაარსს. თუმცა, უნგრეთმა ეს რეგულაციები შეზღუდვებით შემოიტანა, არ ისახავდა მიზნად UBO რეესტრზე ფართო საზოგადოებისთვის წვდომის მინიჭებას. ამას ასევე მოწმობს ის ფაქტი, რომ მესამე მხარეებისთვის ხელმისაწვდომობის შესახებ დებულებები ძალაში შევიდა კანონის მიღებიდან ერთ წელზე მეტი ხნის შემდეგ, 2022 წლის ივლისში.

მონაცემთა სიზუსტე და სანდოობა

აღსანიშნავია, რომ UBO რეესტრში არსებული მონაცემების სანდოობა ასევე საეჭვოა. AML აქტი შედარებით ნაკლებ მოთხოვნებს აყენებს მომსახურების მიმწოდებლებთან მიმართებაში (ბანკები, აუდიტორები, იურისტები) საბოლოო ბენეფიციარი მესაკუთრეთა მოძიების მხრივ, თუმცა მათ უნდა დაიცვან საზედამხედველო ორგანოების მითითებები. ასეთი სამეთვალყურეო ორგანოებია მაგალითად, ეროვნული ბანკი ბანკებისა და სხვა ფინანსური მომსახურების მიმწოდებლებისთვის და უნგრეთის ადვოკატთა ასოციაცია იურისტებისთვის. თუმცა, ამ ორგანოებს არ აქვთ საკანონმდებლო უფლებამოსილება ამ საკითხთან დაკავშირებით და მითითებები  კანონით სავალდებულო არ არის. უნგრეთის ეროვნული ბანკის მითითებები ბენეფიციარი მესაკუთრეთა იდენტიფიცირების შესახებ მხოლოდ რბილ რეკომენდაციებს წარმოადგენენ.^[16] (ისინი მიუთითებენ, რომ შუამავლების იდენტიფიკაციის პასუხისმგებლობა უნდა დაეკისროს ადმინისტრატორებს, ცრუმაგიერი საწარმოების იდენტიფიცირებისთვის რეკომენდაციას უწევენ Google Street View-ს გამოყენებას. უფრო მეტიც, ისინი მოიხსენიებენ გამომძიებელი ჟურნალისტების სტატიებს, როგორც მნიშვნელოვან რესურსებს.) შედეგად, როდესაც საქმე აქვთ რთული კორპორატიული სტრუქტურის სუბიექტებთან, „ჰიბრიდულ ტრასტებთან“ და კერძო საინვესტიციო ფონდებთან, ბანკები იშვიათად არიან უფრო ხელსაყრელ მდგომარეობაში, ვიდრე ჟურნალისტები.^[17] მეტიც, 2024 წლამდე, თუკი მესაკუთრეობის სტრუქტურა გამჭვირვალედ ჩანდა და არ არსებობდა გაურკვევლობები, სერვისის პროვაიდერებს არ ევალებოდათ შეემოწმებინათ კლიენტების საბოლოო ბენეფიციარი მფლობელები.

UBO აქტი აწესებს სანქციებს იმ სუბიექტებზე, რომლებიც ვერ უზრუნველყოფენ სანდო ინფორმაციას, მაგრამ სინამდვილეში ეს სანქციები ვერ უზრუნველყოფენ UBO რეესტრის სანდოობის გაძლიერებას. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სერვისის პროვაიდერები, მომხმარებელთა სათანადო შეფასების პროცესში, UBO რეესტრში აღრიცხავენ საბოლოო ბენეფიციარი მესაკუთრეობის მონაცემებს. როდესაც ორგანო, პროკურატურა, სასამართლო, სამეთვალყურეო ორგანო ან მომსახურების მიმწოდებლები (გარდა ბანკებისა, რომლებიც ფლობენ ანგარიშებს) ადგენენ მნიშვნელოვან განსხვავებას UBO რეესტრში დაფიქსირებულ მფლობელებსა და მათ მიერ შენახულ ინფორმაციას შორის, ისინი ამის შესახებ აცნობებენ რეესტრს. ეს ასევე იწვევს მოცემული სუბიექტის ე.წ. „TT- ინდექსის (UBO-index)“ შემცირებას. თუ ეს მოხდება 2-4-ჯერ, სუბიექტი მოხვდება „გაურკვეველი“ ან „არასანდო“ UBO მონაცემების კატეგორიაში და მოეთხოვება ბანკებში შეასწოროს UBO მონაცემები. თუ ხარვეზები არ შესწორდება, საგადასახადო სამსახური საჯაროდ გაამჟღავნებს ორგანიზაციის სახელს. გარდა ამისა, აკრძალულია 4.5 მილიონ HUF-ზე მეტი ტრანზაქციის განხორციელება „არასანდო“ კატეგორიის ბიზნესებთან.^[18] 2024 წლის ივნისის მდგომარეობით, საგადასახადო ორგანოს რეესტრში შედის მხოლოდ თითო ოპერატორი არასანდო^[19] და გაურკვეველ^[20] კატეგორიებში. ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ეს დაბალი ნიშნული იყოს მომხმარებელთა სათანადო შეფასების გაიდლაინების სრული დაცვისა და შესაბამისი სანქციების შედეგი.

აქტივების დამალვის სხვა მეთოდები ასევე მნიშვნელოვან გამოწვევას უქმნიან UBO რეესტრს—მაგალითად, ოფციები და პრივილეგიური დივიდენდის აქციები ყოველთვის არ აისახება რეგულარულ სათანადო შეფასების პროცესში, და მაშინაც კი, თუ ისინი გამოიკვეთება, საბოლოო ბენეფიციარი მესაკუთრეობის დებულებები შეიძლება არ იყოს გამოყენებული ამ ხელშეკრულებებსა და აქციების ბენეფიციარებთან მიმართებით.

კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი ხარვეზი არსებობს ზემოაღნიშნული სიღრმისეულად განხილული კერძო კაპიტალის ფონდების (ისევე როგორც ვენჩერული კაპიტალის ფონდების) შემთხვევაში. მათი ბენეფიციარი მესაკუთრეობის სტრუქტურები მხოლოდ ნაწილობრივ არის გათვალისწინებული AML-ის რეგულაციებით და ისინი საერთოდ არ არიან გათვალისწინებული UBO აქტში. თეორიულად, ასეთ ფონდებში ინვესტიცია არ ქმნის საკუთრების და მართვის უფლებებს და ფონდის მენეჯერები ითვლებიან საბოლოო ბენეფიციარ მფლობელებად. მიუხედავად ამისა, როგორც ზემოთ იყო განხილული, ბევრ შემთხვევაში კონტროლი და მართვის ბერკეტები რჩება ინვესტორების ხელში. როგორც იკითხება უნგრეთის ეროვნული ბანკის მიერ გამოქვეყნებულ კითხვა-პასუხში, პირები, რომლებიც ფლობენ წილებს ამ ფონდებში, შეიძლება განიხილებოდნენ, როგორც საბოლოო ბენეფიციარი მფლობელები, თუ კერძო ინვესტიციების რეგულაციები შეიცავს დებულებებს, რომლებიც აქტივების თავდაპირველ მფლობელებს ანიჭებენ აღნიშნული აქტივების მართვაზე გავლენის საშუალებას.^[21] თუ მომხმარებელთა სათანადო შეფასების პროცესის დროს მომსახურების მიმწოდებლები აღმოაჩენენ პოტენციური გავლენის ნიშნებს, თეორიულად შესაძლებელია, რომ სუბიექტების მფლობელები ჩაითვალონ საბოლოო ბენეფიციარ მფლობელებად. თუმცა, ეს საჭიროებს ყველა ძირითადი შეთანხმების, ისევე როგორც საინვესტიციო წესების, ყოვლისმომცველ გამოკვლევას, რისი განხორციელების შესაძლებლობა მომსახურების მიმწოდებლებს შეზღუდულად აქვთ. გარდა ამისა, რადგან UBO აქტი საერთოდ არ ვრცელდება კერძო კაპიტალის ფონდებზე, სერვისის პროვაიდერებს, რომლებიც საბოლოოდ შეაგროვებენ ინვესტორების მონაცემებს კერძო კაპიტალის ფონდებზე, არ მოეთხოვებათ მონაცემების ცენტრალურ მონაცემთა ბაზაში გადაცემა.

ზემოაღნიშნული მიუთითებს იმაზე, რომ UBO რეესტრს ჰქონდა ხარვეზები როგორც ხარისხის, ასევე დეტალურობის თვალსაზრისით და მისი გამოყენება შედარებით შეზღუდული იყო უნგრელი გამომძიებელი ჟურნალისტებისთვის და ანტიკორუფციული არასამთავრობო ორგანიზაციებისთვის.

სიკვდილის განაჩენი

მართლმსაჯულების ევროპული სასამართლოს 2022 წლის 22 ნოემბრის გადაწყვეტილებამ უზარმაზარი დარტყმა მიაყენა მესამე მხარეების მიერ UBO რეესტრზე წვდომას. აღნიშნული გადაწყვეტილების მიხედვით, AML-ის მე-6 დირექტივა, რომელიც მესამე მხარეების მიერ ნაწილობრივ შეზღუდულ წვდომას იძლევა, არ არის თავსებადი GDPR-თან.^[22] შესაბამისად, დირექტივის მოქმედი დებულებები შეიცვალა წინა წესებით, რომლებიც მესამე პირებს უფლებას აძლევდნენ წვდომა მიეღოთ  ბენეფიციარი მესაკუთრეობის მონაცემებზე მხოლოდ მაშინ, როდესაც ისინი დაამტკიცებდნენ თავიანთ „ლეგიტიმურ ინტერესს“. მიუხედავად ამისა, სასამართლოს გადაწყვეტილებამ განმარტა, რომ შეზღუდვამ არ უნდა შეაფერხოს მედიისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების წვდომა ბენეფიციარი მესაკუთრეობის რეესტრზე ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების წინააღმდეგ ბრძოლაზე მიმართულ კვლევით საქმიანობაში.^[23]

საინტერესოა, რომ უნგრეთში, მესამე მხარეების მიერ UBO რეესტრზე წვდომა ჯერ არ იყო აღმოფხვრილი იმ დროს და ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო ფაქტების დამდგენი სტატია, რომელიც ეფუძნება UBO რეესტრს, გადაწყვეტილების შემდეგ გამოიცა. მეტიც, ეს საგაზეთო სტატია ეხებოდა ზუსტად კერძო საინვესტიციო ფონდებს. 2022 წლის დეკემბერში, Direkt36-ის ჟურნალისტმა აღნიშნა, რომ ის მხოლოდ UBO რეესტრის საჯარო ინტერფეისს იკვლევდა, როდესაც აღმოაჩინა, რომ მოლოდინების საწინააღმდეგოდ, რეესტრი მართლაც შეიცავდა ინფორმაციას კერძო საინვესტიციო ფონდების ბენეფიციარ მფლობელებზე. ეს, სავარაუდოდ, სისტემური ხარვეზი იყო, რადგან უახლესმა და რთულმა კანონმდებლობამ შექმნა გაურკვევლობა მომსახურების მიმწოდებლებისთვის ბენეფიციარი მესაკუთრეობის რეესტრში შესატანი საჭირო ინფორმაციის შესახებ. მონაცემთა ძიებისას ჟურნალისტმა აღმოაჩინა, რომ 2022 წლის ბოლოსთვის უნგრეთში მოქმედი 119 კერძო საინვესტიციო ფონდიდან, UBO რეესტრს 37 მათგანზე ჰქონდა ჩანაწერი. გარდა ამისა, 26 შემთხვევაში გამოვლინდნენ სუბიექტის მფლობელებიც. გამოძიებამ დაადგინა, რომ ეს კერძო საინვესტიციო ფონდები, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან არსებითი აქტივების ზედამხედველობაზე, უდავოდ დაკავშირებული იყვნენ მთავრობასთან დაკავშირებულ ბიზნეს წრეებთან. გარდა ამისა, გამოძიებამ გამოავლინა არსებული რეგულაციების ხარვეზები მომხმარებლის სათანადო შეფასების სიზუსტესთან მიმართებით. მაგალითად, ცნობილმა უნგრელმა ოლიგარქმა აღიარა თავისი მონაწილეობა კერძო საინვესტიციო ფონდში, რომელიც შეცდომით იყო დაკავშირებული სტატიაში სხვა ცნობილ ოლიგარქთან (!).^[24]

ისტორია მოულოდნელად და არახელსაყრელად დასრულდა, როდესაც საგამოძიებო სტატიის გამოქვეყნებიდან ექვს თვეზე ნაკლებ დროში, კერძო ინვესტიციებთან დაკავშირებით მთელი ინფორმაცია მესაკუთრეობის ოფიციალური რეესტრიდან გაქრა. ეროვნულმა საგადასახადო ორგანომ განაცხადა, რომ ამ თანხების რეესტრში შეტანა შეცდომა იყო და UBO-ს კანონი კერძო საინვესტიციო ფონდებზე არ ვრცელდებოდა.^[25] (როგორც ზემოთ აღინიშნა, მათთვისაც სავალდებულოა მომხმარებელთა სათანადო შეფასება, მაგრამ საგადასახადო ორგანოს ინტერპრეტაციის თანახმად, მონაცემები არ საჭიროებს რეესტრში განთავსებას.)

აღსანიშნავია, რომ კერძო საინვესტიციო ფონდებსა და მთავრობასთან აფილირებულ ოლიგარქებს შორის კავშირი, ასევე მათი მესაკუთრეობის და მმართველობის სტრუქტურის გამჭვირვალობა განხილული იყო ევროკავშირის კანონის უზენაესობის 2023 წლის ანგარიშშიც. ამ პერიოდის (2023 წლის გაზაფხულზე) განმავლობაში მთავრობა ამტკიცებდა, რომ საბოლოო ბენეფიციარების შესახებ ინფორმაციაზე წვდომის არარსებობა შეესაბამებოდა მართლმსაჯულების ევროპული სასამართლოს (CJEU) გადაწყვეტილებას.^[26] 2023 წელს მთავრობამ დაიწყო ახალი ეროვნული ანტიკორუფციული სტრატეგიის შემუშავება. ამ სტრატეგიის თავდაპირველი პროექტი მოიცავდა გარკვეულ ნაბიჯებს გაუმჭვირვალე სამართლებრივი სტრუქტურების მეშვეობით თანხების დამალვის საკითხის გადასაჭრელად,^[27] მაგრამ ეს ზომები საბოლოოდ არ შესულა სტრატეგიის საბოლოო ვერსიაში, რომელიც 2024 წელს დამტკიცდა.

2023 წლის ბოლოს მთავრობამ UBO აქტში ცვლილებები შეიტანა და პრაქტიკულად გააუქმა მესამე მხარეების მიერ UBO რეესტრზე წვდომა და საჯაროდ ხელმისაწვდომი ინტერფეისი დაიხურა. ცვლილების გასამართლებლად CJEU-ის გადაწყვეტილება იქნება მოყვანილი. მოქმედი რეგულაციის მიხედვით, წვდომა ყველა შემთხვევაში შეიძლება მიენიჭოს მესამე პირებს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ისინი დოკუმენტებით დაამტკიცებენ ლეგიტიმურ ინტერესს და სამინისტროსგან მიიღებენ წინასწარ ავტორიზაციას. ფაქტობრივად, ფიდუციურ ტრასტებზე შეზღუდვები გავრცელდა ყველა სუბიექტზე. მართალია კანონი მოიცავს კონკრეტულ სიტუაციებს, როდის შეიძლება ლეგიტიმური ინტერესის აღიარება, მაგალითად, ნათესაობა, სამართალწარმოება ან მჭიდრო საქმიანი ურთიერთობა, ჟურნალისტები ან არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები, რომლებიც იბრძვიან ფულის გათეთრების, ტერორიზმისა და კორუფციის წინააღმდეგ პირდაპირ მოხსენიებული არ არიან. შესაბამისად, კითხვის ნიშნის ქვეშ დგას, დაამტკიცებს თუ არა სამინისტრო მსგავს დაშვების მოთხოვნას 30-დღიანი პერიოდის განმავლობაში. რამდენადაც ჩვენთვის ცნობილია, არცერთ უნგრელ ჟურნალისტს ან არასამთავრობო ორგანიზაციას ჯერ არ მიუმართავს განაცხადით ამჟამინდელი UBO რეესტრის მონაცემებზე წვდომის მისაღებად. ეს გასაკვირი არ არის ადმინისტრაციული სირთულეებისა და პროცესის გაურკვეველი შედეგის გათვალისწინებით, თანაც, ამ რთული პროცედურის შედეგად მიღებული მონაცემების სანდოობა კვლავ საეჭვოა.

შეუძლებელია ითქვას, რომ მოქმედი UBO აქტი AMLD-თან შესაბამისობაშია, განსაკუთრებით იმის გათვალისწინებით, თუ როგორ შეცვალეს ევროკავშირის სხვა ქვეყნებმა თავიანთი კანონები – საერთაშორისო გამჭვირვალობის (TI) კვლევის მიხედვით, ბევრმა ქვეყანამ მართლაც გადაწყვიტა ჟურნალისტებისთვის და არასამთავრობო ორგანიზაციებისთვის ერთიანი ავტორიზაციის პროცედურით UBO რეესტრზე წვდომის საკითხი.^[28]

სანდო UBO რეესტრის არარსებობის პირობებში, ჟურნალისტები და არასამთავრობო ორგანიზაციები უნდა დაეყრდნონ ზევით აღწერილ ალტერნატიულ მონაცემთა წყაროებს. მიუხედავად ამისა, მნიშვნელოვანია გავიმეოროთ ამ კვლევითი მეთოდების შეზღუდვები, რადგან კორპორატიული რეესტრის მონაცემების დათვალიერება საბოლოო ბენეფიციარ მფლობელებზე ინფორმაციაზე წვდომის გარეშე არასაკმარისია უცხოური საკუთრების კავშირების, სანქცირებული აქტივების ან სამთავრობო პირების მიერ სიმდიდრის საეჭვო დაგროვების გამოსავლენად.

მიუხედავად იმისა, რომ ევროკავშირის დაგეგმილი კანონმდებლობაში ჩანს გაუმჯობესება საბოლოო ბენეფიციარი მესაკუთრეობის განსაზღვრის თანმიმდევრული პროცედურების დაწესების მიზნით, მას ჯერ კიდევ აკლია დებულებები, რომლებიც, მაგალითად, ხელს შეუწყობენ კერძო საინვესტიციო ფონდების საბოლოო მფლობელების იდენტიფიცირებას. სამწუხაროდ, უნგრეთის მთავრობა მუდმივად ძირს უთხრის ევროკავშირის მიერ ფულის გათეთრების წინააღმდეგ ბრძოლაში დადგენილ სტანდარტებს. ეს, სავარაუდოდ, კეთდება მთავრობასთან მჭიდრო კავშირების მქონე ოლიგარქების დასაცავად და უნგრეთის, როგორც მიმზიდველი მარეგულირებელი გარემოს შესანარჩუნებლად იმ პირებისთვის, რომლებიც ცდილობენ თავიანთი აქტივების დამალვას. საკმარისი სარეგულაციო ჩარევის გარეშე, ამ საკითხში სწრაფი პროგრესის განხორციელების შესაძლებლობა არ არსებობს.

წყაროები

^[1] https://net.jogtar.hu/jogszabaly?docid=a2100043.tv

^[2]  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32018L1673

^[3] ეს საკითხი წარმოიქმნება უნგრეთის ქონებრივი დეკლარაციის სისტემაში არსებული ხარვეზების გამო. ერთ-ერთი მიზეზი ის არის, რომ დეკლარაციის ფორმაში არ ჩანს ინვესტიციების სპეციფიკური ტიპები, რომლებსაც მნიშვნელოვანი შემოსავალი მოაქვთ პოლიტიკოსებისთვის. გარდა ამისა, პოლიტიკოსებთან დაკავშირებული პირების ქონებრივი დეკლარაციები, რომლებშიც მოეთხოვებათ თავიანთი აქტივების გამჟღავნება, არ არის ხელმისაწვდომი საზოგადოებისთვის.

^[4] The basic information includes data on direct and indirect ownership, management data and important identifiers such as birthday, mother’s name, TAX-id number. ძირითადი ინფორმაცია მოიცავს მონაცემებს პირდაპირი და არაპირდაპირი მესაკუთეობის შესახებ, მენეჯმენტის მონაცემებს და მნიშვნელოვან იდენტიფიკატორებს, როგორიცაა დაბადების დღე, დედის სახელი, საგადასახადო საიდენტიფიკაციო ნომერი.

^[5] https://birosag.hu/sites/default/files/static/ptk_e_learning/ptk5/lecke19_lap5.html

^[6]დეტალები იხილეთ ქვემოთ.

^[7] https://g7.hu/kozelet/20230719/tizmilliardok-folytak-az-egyik-leggazdagabb-magyartol-orban-viktor-csaladja-fele/

^[8] მონაცემთა ბაზაზე წვდომა მხოლოდ სახელმწიფო ორგანოებს, საზედამხედველო ორგანოებს და დადასტურებული ლეგიტიმური ინტერესის მქონე პირებს აქვთ.

^[9] https://www.wealthbriefing.com/html/article.php?id=199643

^[10] უნგრეთის უმაღლესი სასამართლო

^[11]https://kuria-birosag.hu/hu/nepszavugy/knkiv3745720153-szamu-hatarozat, https://www.valasztas.hu/hatarozat-megjelenito/-/hatarozat/81-2015-nvb-hatarozat-gulyas-mihaly-balazs-maganszemely-altal-benyujtott-orszagos-nepszavazasi-kezdemenyezes-targyaban

^[12] თავად საფასური იყო 1500 HUF (დაახლოებით 4,5 ევრო) თითო სუბიექტზე. მიუხედავად იმისა, რომ ღირებულება არ იყო მნიშვნელოვნად მაღალი, მართლმსაჯულების ევროპული სასამართლოს (CJEU) გადაწყვეტილებამდე, ევროკავშირის სხვა წევრ ქვეყნებს გაცილებით დაბალი განაკვეთები ჰქონდათ დაწესებული.

[13] ბოლოს შეტანილმა ცვლილებებმა გააუქმა მესამე მხარეების მიერ ზოგადი წვდომის ვალდებულება

^[14] აღსანიშნავია, რომ ეს სრული სია არ არის.

^[15] იხილეთ, მაგ. https://crwwgroup.net/en/services/hungarian-trust/

^[16] https://www.mnb.hu/letoltes/komplex-tulajdonosi-strukturak.docx

^[17] თუმცა ზოგიერთ აუდიტორულ კომპანიასა და ბანკს აქვს ძალიან დახვეწილი „იცოდე შენი კლიენტი“ (Know Your Customer) და სათანადო შეფასების პროცედურები.

^[18] სუბიექტებს, რომელთა UBO მონაცემები მიჩნეულია როგორც "არასანდო" ან "გაურკვეველი", შეუძლიათ საჩივრით მიმართონ სამინისტროს.

^[19] https://nav.gov.hu/adatbazisok/afad-tv.-szerinti-bizonytalan-es-megbizhatatlan-adatszolgaltatok/megbizhatatlan-tt-adatokkal-rendelkezo-adatszolgaltatok

^[20] https://nav.gov.hu/adatbazisok/afad-tv.-szerinti-bizonytalan-es-megbizhatatlan-adatszolgaltatok/bizonytalan-tt-adatokkal-rendelkezo-adatszolgaltatok

^[21] https://www.mnb.hu/felugyelet/szabalyozas/penzmosas-ellen/kotelezo-es-iranyado-szabalyok/jogertelmezesi-kerdesek-es-valaszok-q-a/ertelmezo-rendelkezesek

^[22]https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=268059&pageIndex=0&doclang=en&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=1291

^[23] “...უნდა დადგინდეს, რომ როგორც მედიას, ისე სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებს, რომლებიც დაკავშირებულნი არიან ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების პრევენციასთან და ბრძოლასთან, აქვთ ლეგიტიმური ინტერესი ბენეფიციარი საკუთრების შესახებ ინფორმაციაზე წვდომაში..” იქვე 74.

^[24] https://www.direkt36.hu/en/oriasi-vagyonokat-rejtettek-el-kormanykozeli-korok-de-most-egy-hivatalos-adatbazis-leleplezte-oket/

^[25] https://www.direkt36.hu/en/toroltek-az-oriasi-vagyonokat-rejto-magantokealapok-gazdait-az-allami-adatbazisbol-miutan-a-direkt36-cikket-irt-roluk/

^[26] https://commission.europa.eu/document/download/f12e30c0-270a-49db-bb9c-c2005b01a1b9_en?filename=91_1_53184_input_mem_hungary_en.pdf

^[27]https://kemcs.hu/wp-content/uploads/2023/06/Kiegeszito_jelentes_NKS.pdf

^[28]https://www.transparency.org/en/blog/eu-court-ruling-on-beneficial-ownership-registers-legitimate-access უნდა აღინიშნოს, რომ როდესაც ეს ბლოგპოსტი გამოქვეყნდა, UBO რეესტრი ჯერ კიდევ საჯაროდ იყო ხელმისაწვდომი უნგრეთში.

ანალიზი მომზადდა პროექტის - „ხელისუფლების ანგარიშვალდებულებისთვის სამოქალაქო საზოგადოების გაძლიერება და გამჭვირვალობის სტანდარტების გაზრდა" - ფარგლებში, რომელიც თანადაფინანსებულია ჩეხეთის, უნგრეთის, პოლონეთისა და სლოვაკეთის მთავრობების მიერ ვიშეგრადის საერთაშორისო ფონდის ვიშეგრადის გრანტების მეშვეობით. ის ასევე დაფინანსებულია სამხრეთ კორეის რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა სამინისტროს მიერ. ფონდის მისიაა ცენტრალურ ევროპაში მდგრადი რეგიონული თანამშრომლობის იდეების განვითარება. 

ანალიზის შინაარსზე პასუხისმგებელია K-Monitor და მასში გამოთქმული მოსაზრებები შეიძლება არ ასახავდეს ვიშეგრადის საერთაშორისო ფონდისა და სამხრეთ კორეის რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა სამინისტროს შეხედულებებს.