2010 წლის 26 მარტს საქართველოს პარლამენტმა მიიღო კანონი გენდერული თანასწორობის შესახებ, რომლის მიზანია საზოგადოებრივი ცხოვრების ყველა სფეროში სქესობრივი ნიშნით დისკრიმინაციის დაუშვებლობა, სათანადო პირობების შექმნა ქალისა და მამაკაცის თანასწორი უფლებების, თავისუფლებებისა და შესაძლებლობების რეალიზაციისათვის. „გენდერული თანასწორობის შესახებ კანონის“ მე-6 მუხლის მიხედვით, რომელიც უკავშირდება გენდერულ თანასწორობას შრომითი ურთიერთობებისას, სახელმწიფო ხელს უნდა უწყობდეს დასაქმების თანაბარ ხელმისაწვდომობას ორივე სქესის პირთათვის.
ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი (IDFI) წინამდებარე კვლევის ფარგლებში შეეცადა გაერკვია რამდენად დაცულია საქართველოს საჯარო დაწესებულებებში შრომით ურთიერთობებში გენდერული თანასწორობა 2013 წლის აპრილის თვის მონაცემებით , თანაბარ პირობებში მიმდინარეობდა თუ არა საჯარო დაწესებულებებიდან საჯარო მოსამსახურეთა, როგორც რიგით, ასევე ხელმძღვანელ პოზიციებზე მიღება და განთავისუფლება 2012 წლის იანვრის თვიდან 2013 წლის აპრილის თვემდე პერიოდში.
საქართველოში არსებული დემოგრაფიული პრობლემებიდან გამომდინარე, ინსტიტუტის ინტერესის სფეროს წარმოადგენდა, იმის დადგენა თუ რამდენად უზრუნველყოფილია საქართველოს კანონმდებლობით ორივე სქესის საჯარო მოსამსახურეებისათვის შობადობის ხელშეწყობა.
„გენდერული თანასწორობის შესახებ საქართველოს კანონის“ მე-5 მუხლის მიხედვით საჯარო დაწესებულებების ოფიციალურ სტატისტიკურ ანგარიშებში შეტანილი უნდა იქნას სქესის ნიშნით განცალკევებული მონაცემები. შრომით ურთიერთობებში გენდერულ თანასწორობასთან დაკავშირებული მონაცემების გასარკვევად ინსტიტუტმა მიმართა საქართველოს 175 საჯარო დაწესებულებას.
კვლევამ აჩვენა, რომ საქართველოს საჯარო დაწესებულებებში, რომლებიც არ წარმოადგენენ სპეციფიკურ ძალოვან სამსახურებს, დასაქმებულ მამაკაცთა და ქალ თანამშრომელთა რაოდენობა თითქმის გათანაბრებულია, თუმცა საპირისპირო მდგომარეობაა ხელმძღვანელ პოზიციებზე დასაქმებული თანამშრომელთა შემთხვევაში. ნებისმიერი ტიპის საჯარო დაწესებულებებში ხელმძღვანელ მამაკაცთა რაოდენობა მნიშვნელოვნად აღემატება ხელმძღვანელ პოზიციებზე დასაქმებულ ქალთა რაოდენობას.
კვლევამ აჩვენა, რომ საქართველოს საჯარო დაწესებულებებში, რომლებიც არ წარმოადგენენ სპეციფიკურ ძალოვან სამსახურებს, დასაქმებულ მამაკაცთა და ქალ თანამშრომელთა რაოდენობა თითქმის გათანაბრებულია, თუმცა საპირისპირო მდგომარეობაა ხელმძღვანელ პოზიციებზე დასაქმებული თანამშრომელთა შემთხვევაში. ნებისმიერი ტიპის საჯარო დაწესებულებებში ხელმძღვანელ მამაკაცთა რაოდენობა მნიშვნელოვნად აღემატება ხელმძღვანელ პოზიციებზე დასაქმებულ ქალთა რაოდენობას.
დასასრულს გვინდა აღვნიშნოთ, რომ IDFI-ის მიერ საჯარო დაწესებულებებში დასაქმებული თანამშრომლების გენდერული თანასწორობის შესახებ კვლევა განხორციელებულია პირველად. აღნიშნული კვლევის განხორციელება საჭიროებდა ყოველი საჯარო დაწესებულებისგან გენდერულ მონაცემებთან დაკავშირებული საჯარო ინფორმაციის მოთხოვნის წერილის გაგზავნას და შემდგომში მათ მიერ მოწოდებული მეტ-ნაკლებად სრულყოფილი მონაცემების დამუშავებას. 2013 წლის 1 სექტემბერს ძალაში შევიდა, საქართველოს მთავრობის 26 აგვისტოს №219 დადგენილება ,,საჯარო ინფორმაციის ელექტრონული ფორმით მოთხოვნისა და პროაქტიულად გამოქვეყნების შესახებ“, დადგენილებაში ასახულია, IDFI-ის კოორდინირებით არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და იუსტიციის სამინისტროს ანალიტიკური დეპარტამენტთან ერთად შემუშავებული მნიშვნელოვანი ინიციატივები. დადგენილება განსაზღვრავს საჯარო ინფორმაციის გამოქვეყნების სტანდარტებს, საჯარო ინფორმაციის ელექტრონული ფორმით მოთხოვნის წესსა და პროაქტიულად გამოსაქვეყნებელი საჯარო ინფორმაციის ნუსხას. აღნიშნული ნუსხის ერთ-ერთ კომპონენტს, რომლის პროაქტიული გამოქვეყნება დაევალათ საჯარო დაწესებულებებს, წარმოადგენს ადმინისტრაციულ ორგანოში დასაქმებულ პირთა ოდენობა კატეგორიების მითითებით გენდერულ ჭრილში. ვფიქრობთ, აღნიშნული ვალდებულება ხელს შეუწყობს უფრო ეფექტური კვლევების განხორციელებასა და გაადვილებს მონიტორინგის გაწევას გენდერული თანასწორობის მიმართულებით.
სიახლეების გამოწერა
