ბიზნესის კორუფციის რისკის ინდექსის 2021 წლის მაჩვენებლები

სიახლეები | კორუფციასთან ბრძოლა | ანალიზი | სტატია 18 ნოემბერი 2021

Trace International-მა 17 ნოემბერს ბიზნესის კორუფციის რისკის შესახებ ახალი მაჩვენებლები გამოაქვეყნა. ორგანიზაციამ ბიზნესის კორუფციის რისკი 194 ქვეყანაში შეაფასა 100-ქულიანი სისტემით, სადაც 100 ქულა კორუფციის მაღალ, ხოლო 0 ქულა კორუფციის დაბალ რისკზე მიუთითებს. 2021 წლის მონაცემების მიხედვით საქართველო 194 ქვეყანას შორის 29-ე ადგილზეა ბიზნესის კორუფციის რისკის 26 ქულით, რაც გაუარესებული მაჩვენებელია წინა წელთან შედარებით, როდესაც ქვეყანა 194 ქვეყანას შორის 25 ქულით 28-ე ადგილს იკავებდა. როგორც 2019, ისე 2018 წლის მონაცემებით საქართველო 200 ქვეყანას შორის 26 ქულით 27-ე ადგილზე იყო. ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში საქართველომ საუკეთესო მაჩვენებელი 2017 წელს დააფიქსირა, როცა ქვეყანამ 200 სახელმწიფოს შორის 25-ე ადგილი დაიკავა 23 ქულით. აღნიშნული მონაცემებიდან იკვეთება, რომ ბოლო წლების განმავლობაში ბიზნესის კორუფციის რისკი ეტაპობრივად იმატებს. 

 

 

საერთაშორისო დონეზე ბიზნესის კორუფციის რისკის ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი დაფიქსირდა დანიაში და, შესაბამისად, ქვეყანა ორი ქულით რეიტინგში პირველ ადგილს იკავებს. ბიზნესის კორუფციის ყველაზე მაღალი რისკი კი გამოვლინდა ჩრდილოეთ კორეაში, რომელიც რეიტინგში 94 ქულით ბოლო - 194-ე ადგილზეა. 

 

Trace International-ის ბიზნესის კორუფციის რისკის მატრიცა კორუფციის ბუნებას შეისწავლის შემდეგი  ოთხი მიმართულებით:

 

1. კორუფციის შესაძლებლობის რისკი - მოიაზრება ბიზნესის ურთიერთობა ხელისუფლებასთან, ხელისუფლებისთვის ქრთამის გადახდის მოლოდინი და რეგულირების ტვირთი. აღსანიშნავია, რომ კორუფციის შესაძლებლობის მიმართულების სამი კომპონენტიდან ერთ-ერთში - ბიზნესის ხელისუფლებასთან ურთიერთობა - საქართველომ საუკეთესო შეფასება - 1 ქულა დაიმსახურა და კომპონენტში პირველი ადგილი დაიკავა. საერთო ჯამში, ამ მიმართულებაში ქვეყანას 19 ქულა აქვს. შეფასებული ოთხი მიმართულებიდან საქართველოში ყველაზე დაბალი კორუფციული რისკი სწორედ კორუფციის შესაძლებლობაში დაფიქსირდა. თუმცა,  აღსანიშნავია, რომ აღნიშნული მაჩვენებელი გაუარესებულია 2020 წლის მონაცემთან შედარებით, როდესაც ქვეყანას 17 ქულა ჰქონდა.

 

2. კორუფციის შესაძლებლობის რისკი - მოიაზრება ბიზნესის ურთიერთობა ხელისუფლებასთან, ხელისუფლებისთვის ქრთამის გადახდის მოლოდინი და რეგულირების ტვირთი. საქართველომ ამ მიმართულებაში 19 ქულა დაიმსახურა. შეფასებული ოთხი მიმართულებიდან საქართველოში ყველაზე დაბალი კორუფციული რისკი სწორედ კორუფციის შესაძლებლობაში დაფიქსირდა. თუმცა,  აღსანიშნავია, რომ აღნიშნული მაჩვენებელი გაუარესებულია 2020 წლის მონაცემთან შედარებით, როდესაც ქვეყანას 17 ქულა ჰქონდა. 

 

3. კორუფციული რისკების აღკვეთა - გულისხმობს ხელისუფლების მიერ ანტიკორუფციული პოლიტიკის გატარებას და საზოგადოების დამოკიდებულებას კორუფციის მიმართ. მიუხედავად იმისა, რომ შეფასებული ოთხი მიმართულებიდან წინა წელთან შედარებით საქართველომ მხოლოდ კორუფციული რისკების აღკვეთის მიმართულებით დააფიქსირა მცირედი გაუმჯობესება, ამ მიმართულებაში საქართველოს კორუფციული რისკის მაჩვენებელი ოთხ მიმართულებას შორის მაინც ყველაზე მაღალია და 38 ქულით ფასდება. 2020 წელს აღნიშნული მაჩვენებელი 39-ს შეადგენდა. 

 

4. გამჭვირვალობა - მოიაზრება ხელისუფლების მმართველობითი ფუნქციების ღიაობის ხარისხი, სამოქალაქო სექტორის გამჭვირვალობა და სიჯანსაღე. საქართველოს აღნიშნული მიმართულებით 28 ქულა აქვს მინიჭებული, რაც ორი ქულით გაუარესებული მაჩვენებელია 2020 წელთან შედარებით.

 

4. ზედამხედველობა - მოიაზრებს მედიის ხარისხს და მის თავისუფლებას, ისევე, როგორც საზოგადოების ჩართულობას. საქართველოს ამ მიმართულებაში 29 ქულა აქვს. 2020 წელს ზედამხედველობის მიმართულებით ქვეყნის მაჩვენებელი 28-ს შეადგენდა. 

 

განხილული მიმართულებებიდან კორუფციის ყველაზე დაბალი რისკით შეფასდა და, შესაბამისად, ყველაზე დაბალი შეფასება საქართველომ მიიღო კორუფციის შესაძლებლობაში. კორუფციის ყველაზე მაღალი რისკის მქონედ შეფასდა და, შესაბამისად, ყველაზე მაღალი ქულა დაფიქსირდა კორუფციული რისკების აღკვეთაში. რაც შეეხება გამჭვირვალობასა და ზედამხედველობას, აღნიშნულ მიმართულებებში საქართველომ თითქმის თანაბარი ქულები აიღო (შესაბამისად, 28 და 29).

 


Trace International-ის 2021 წლის ბიზნესის კორუფციის რისკის ინდექსის მიხედვით ყველაზე დაბალი კორუფციული რისკის მქონე ქვეყნების ხუთეულში შედის: დანია, ნორვეგია, შვედეთი, ფინეთი და ახალი ზელანდია. რაც შეეხება საქართველოს მეზობელ ქვეყნებსა და აღმოსავლეთ ევროპის რეგიონს, საუკეთესო ქულა ჩეხეთის რესპუბლიკამ დაიმსახურა და 31 ქულით 39-ე ადგილი დაიკავა. ყველაზე მაღალი რისკი კი დაფიქსირდა ბელარუსში, რომელმაც 58 ქულით 144-ე ადგილი დაიმსახურა.

 

____

 

მოცემული მასალის მომზადება დაფინანსებულია შვედეთის საერთაშორისო განვითარების თანამშრომლობის სააგენტოს, Sida-ს მიერ. შინაარსზე პასუხისმგებლობა სრულად ეკისრება მის შემქმნელს. Sida შესაძლოა არ იზიარებდეს გამოთქმულ ხედვებსა და ინტერპრეტაციებს. 

სხვა მასალები ამ თემაზე
სიახლეები

9 ნაბიჯი ევროკავშირისკენ (შესრულების მდგომარეობა)

11.04.2024

“აპრილის გამოძახილი” - IDFI-მ 9 აპრილისადმი მიძღვნილი ღონისძიება გამართა

10.04.2024

V-Dem-ის შედეგები: 2023 წელს საქართველოში დემოკრატიის ხარისხი გაუარესდა

08.04.2024

საქართველოში საჯარო მმართველობის რეფორმის მიმოხილვა

02.04.2024
განცხადებები

მოვუწოდებთ სპეციალური საგამოძიებო სამსახურის უფროსს, წარმოადგინოს ინფორმაცია 16-17 აპრილს სამართალდამცავების მიერ ძალის გადამეტების ფაქტებზე

18.04.2024

კოალიცია: მოსამართლეებმა უნდა დაიცვან აქციაზე დაკავებული მშვიდობიანი მანიფესტანტების უფლებები

17.04.2024

საჯარო სამსახურში დასაქმებულებზე პარტიული ინტერესით ზეწოლა უნდა დასრულდეს

14.04.2024

400-ზე მეტი ორგანიზაცია: კი - ევროპას, არა - რუსულ კანონს!

08.04.2024
ბლოგპოსტები

მაღალი დონის კორუფციის გადაუჭრელი პრობლემა საქართველოში

15.02.2024

Sockpuppet-ები და ვიკიპედია - ბრძოლის უცნობი ფრონტი

14.02.2024

რუსეთის მოქალაქეების შემოდინება საქართველოში და საზოგადოებრივი უსაფრთხოების გამოწვევები

05.10.2023

ენერგეტიკული სიღარიბე და დანაშაული საქართველოში

05.10.2023