Դավիթ Ջիշկարիանի.«Ոչ ոք չի հրաժարվում ասել, որ Ռուսաստանն օկուպացրել է Վրաստանը»
09 Հուլիս, 2013
Հարցազրույց վրացի պատմաբան Դավիթ Ջիշկարիանիի հետ
-Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում ներկայիս հայ-վրացական հարաբերությունները:
-Վրաստանում կառավարության փոփոխությամբ չի որոշվում հայերի հանդեպ վերաբերմունքը: Մենք դարավոր բարեկամներ ենք, եւ ո՛չ Սահակաշվիլին, ո՛չ Իվանիշվիլին չեն կարող այդ հարաբերությունները փոփոխել: Վրացիները պետք է հպարտանան, որ ունեն այնպիսի հարեւան, ինչպիսին Հայաստանն է, եւ մենք ուրախ կլինեինք Հայաստանը տեսնել որպես հզոր, դեմոկրատական երկիր: Եթե հայ-վրացական հարաբերությունները կախված լինեն նրանից, թե մեր երկրներում ով կգա իշխանության, ապա մեր հարաբերություններում մեծ ճգնաժամ կառաջանա:
-Վրաստանում կան հայկական եկեղեցիներ, որոնք անմխիթար վիճակում են գտնվում, ի՞նչ քայլեր է ձեռնարկում վրացական կառավարությունը դրանք հիմնանորոգելու համար:
-Ես մանրամասները չգիտեմ, բայց կարղ եմ ասել, որ ցանկացած մշակութային ժառանգություն հանդիսացող օբյեկտ, որը գտնվում է Վրաստանի տարածքում, մեր կառավարությունը պետք է հոգ տանի դրանց մասին: Կապ չունի` Վրաստանի տարածքում հայկակա՞ն, թե ՞ վրացական եկեղեցի է գտնվում, կառավարությունը պետք է հոգ տանի դրանց մասին, քանի որ դրանք վրացական պետության հարստությունն են:
- Ըստ Ձեզ, մինչեւ հիմա ինչու՞ չի կարգավորվում Ղարաբաղյան հակամարտությանը:
-Չգիտեմ, մինչեւ հիմա ինչու չի կարգավորվում, սակայն կարող եմ ասել, որ ինձ համար, որպես հասարակ վրացու, վրաց-աբխազական, վրաց-օսեթական, հայ-ադրբեջանական հակամարտությունները հավասարապես ցավոտ են: Սրանք հակամարտություններ են, որոնք որեւէ լավ բան չեն բերում մեր տարածաշրջանին: Հուսով եմ՝ հայ եւ ադրբեջանցի ժողովուրդները բավարար կամք կդրսեւորեն Ղարաբաղյան հակամարտությունը կարգավորելու համար: Ես դեմ եմ, որ այս տարածաշրջանում որեւէ պատերազմ լինի եւ եթե որեւէ մեկը մյուսին զենք է վաճառում, պետք է պատասխանատվության ենթարկվի, քանի որ այն որեւէ մեկին լավ բանի չի բերում:
-Ի՞նչ կասեք ռոս-վրացական հարաբերությունների մասին:
-Ռուս-վրացական հարաբերություններն այժմ դժվարին ժամանակներ են ապրում եւ միակ առաջադիմական քայլը, որ տեղի ունեցավ դրանք կարգավորելու համար, երկու երկրների վարչապետների մակարդակով ներկայացուցիչների նշանակումն էր, ինչը ստեղծել է հարթակ, երբ կարելի է ռուսների հետ ուղիղ շփում հաստատել, այն միջազգային մակարդակի կշիռ չունի, սակայն փոխհամագործակցությունն ավելի շատ հումանիտար-մշակութային ոլորտում է: Միակ բանը, որ փոփոխվել է երկու երկրների փոխհարաբերություներում, դա նախեւառաջ ագրեսիվ հռետորաբանությունից ձերբազատումն է: Չնայած այժմ էլ ոչ ոք չի հրաժարվում ասել, որ Ռուսաստանն օկուպացրել է Վրաստանը, որ ռուսական զորքեը գտնվում են Ցխինվալիում եւ Աբխազիայում: Ոչ ոք դրանից չի հաժարվում, բայց քաղաքական իրադրությունը հիմա անպիսին է, որ սկսվել են բանակցություններ Ռուսաստանի հետ՝ հաշվի առնելով, որ այդ հակամարտությունը միանգամից չի կարող կարգավորվել:
-Աբխազիան եւ Հարավային Օսեթիան ժամանակին Իոսիֆ Ստալինի օրոք է նվիրվել Վրաստանին, ի՞նչ կասեք այս մասին:
-Դա արդեն պատմական արդարության հետ կապված քննարկում կլինի, այդ հողերում միշտ բնակվել են մեր օսեթական, աբխազական եղբայրները, նաեւ վրացիները: Այնպես, որ հիմա ով, ում, երբ ինչ է փոխանցել…: Առաջին անգամ Ստալինը չի փոխանցել այդ հողերը Վրաստանին, սակայն դա որեւէ նշանակություն չունի, եթե այդպես պատմության մեջ խորանանք, Հայաստանը եւ Վրաստանը երբեք չեն կարողանա իրենց սահմանները ճշտգրտել:
Զրուցեց Անահիտ Սիմոնյանը
სიახლეების გამოწერა
