ავტორი: გიორგი ხიშტოვანი, ბრემენის უნივერსიტეტის დოქტორანტი, IDFI - ს ექსპერტი
2006 წლიდან საქართველოს მთავრობა ჯანდაცვის სექტორში ფართომასშტაბიან რეფორმას ახორციელებს. 2008-2013 წლების პერიოდში რეფორმის არსებით სიახლეს მასში სადაზღვევო სექტორის აქტიური მონაწილეობა წარმოადგენდა. სადაზღვევო კომპანიები ჩართული იყვნენ როგორც სამედიცინო დაზღვევის სახელმწიფო პროგრამაში, ასევე ჰოსპიტალური სექტორის განვითარების პროექტში. 2013 წლის თებერვლიდან საქართველოს მთავრობამ, „საყოველთაო ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო პროგრამის“ სახით, უნივერსალურ ჯანდაცვის სისტემაზე გადასვლის პროცესის ე.წ. პირველი ეტაპი დაიწყო. 2015 წლიდან ახალი პროგრამის მართვას სახელმწიფო, სადაზღვევო კომპანიების ჩარევის გარეშე, სოციალური მომსახურების სააგენტოს საშუალებით აპირებს (გოგოლაშვილი, 2014). წინამდებარე კვლევის მიზანს წარმოადგენს სახელმწიფოს მიერ 2013 წელს ინიცირებული ჯანდაცვის ახალი პოლიტიკის ფინანსური შედეგების პროგნოზირება და შედეგად, მისი სავარაუდო გავლენის დადგენა სადაზღვევო კომპანიების გრძელვადიან ეკონომიკურ მდგომარეობაზე.
წინამდებარე კვლევის ფარგლებში შეფასებულია ქართული სადაზღვევო კომპანიის („ალდაგი-ბისიაი“) ეკონომიკური ღირებულება სპეციფიკურ ინსტიტუციონალურ გარემოში. კვლევა ჩატარდა ე.წ. „Case Study“-ს მეთოდის გამოყენებით. კვლევის ფარგლებში, 2006-2012 წლების რეფორმის ბენეფიციარის, „ალდაგი-ბისიაი“-ს მაგალითზე განხორციელდა იმის პროგნოზი, თუ რა გავლენა შეიძლება მოახდინოს რეფორმაში აქტიურად მონაწილე სადაზღვევო სექტორზე ქართულ სპეციფიკურ ინსტიტუციურ გარემოში 2012 წელს მთავრობის ცვლილების შემდეგ დაგეგმილმა სახელმწიფო დაზღვევის ახალმა პროგრამამ. სახელმწიფო დაზღვევის მოდელის ცვლილების გავლენის დადგენა, „ალდაგი-ბისიაი“-ს ეკონომიკური ღირებულების განვითარების დინამიკის გაანგარიშების საშუალებით განხორციელდა. „ალდაგი-ბისიაი“-ს ეკონომიკური ღირებულების გაანგარიშებისათვის გამოყენებულია ე.წ. „
Residual Income Model“-ი (RIM).
ამასთანავე, კვლევაში თავმოყრილია სადაზღვევო სექტორში სახელმწიფოს მონაწილეობისა და 2006-2012 წლებში ჯანდაცვის სფეროში განხორციელებული რეფორმების პროცესში აქტიურად მონაწილე სადაზღვევო კომპანიების ფინანსური სტატისტიკა და წარმოდგენილია არსებული მონაცემების ეკონომიკური ანალიზი.
სტატიის დარჩენილი ნაწილის სტრუქტურა შემდეგნაირად გამოიყურება: სტატიის მეორე თავში წარმოდგენილია საქართველოში ჯანდაცვის რეფორმაში არსებული მდგომარეობისა და ამ რეფორმის შესახებ ლიტერატურის მიმოხილვა. მესამე თავში აღწერილია ინსტიტუციური გარემო, რომლის ფარგლებშიც ხორციელდებოდა ჯანდაცვის რეფორმა საქართველოში. მეოთხე თავის პირველ ნაწილში მოყვანილია აღწერითი სტატისტიკა სადაზღვევო სექტორში სახელმწიფოს მონაწილეობის, სექტორისათვის სამედიცინო დაზღვევის მნიშვნელობისა და მთლიანად სექტორისა და მისი სახელმწიფო პროგრამებში ჩართული მოთამაშეების ფინანსური მაჩვენებლების შესახებ; მეორე ნაწილში წარმოდგენილია სადაზღვევო კომპანიების შეფასების ძირითადი პრინციპები, ჩემ მიერ გამოყენებული შეფასების მეთოდი და რეფორმის განვითარების სცენარებზე მორგებული შეფასების სავარაუდო პარამეტრები. მეხუთე თავში წარმოდგენილია კვლევის შედეგები, ხოლო სტატია დასრულდება მეექვსე თავით, რომელშიც წარმოდგენილია დასკვნა.
2006 წლიდან საქართველოს მთავრობა ჯანდაცვის სექტორში ფართომასშტაბიან რეფორმას ახორციელებს. 2008-2013 წლების პერიოდში რეფორმის არსებით სიახლეს მასში სადაზღვევო სექტორის აქტიური მონაწილეობა წარმოადგენდა. სადაზღვევო კომპანიები ჩართული იყვნენ როგორც სამედიცინო დაზღვევის სახელმწიფო პროგრამაში, ასევე ჰოსპიტალური სექტორის განვითარების პროექტში. 2013 წლის თებერვლიდან საქართველოს მთავრობამ, „საყოველთაო ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო პროგრამის“ სახით, უნივერსალურ ჯანდაცვის სისტემაზე გადასვლის პროცესის ე.წ. პირველი ეტაპი დაიწყო. 2015 წლიდან ახალი პროგრამის მართვას სახელმწიფო, სადაზღვევო კომპანიების ჩარევის გარეშე, სოციალური მომსახურების სააგენტოს საშუალებით აპირებს (გოგოლაშვილი, 2014). წინამდებარე კვლევის მიზანს წარმოადგენს სახელმწიფოს მიერ 2013 წელს ინიცირებული ჯანდაცვის ახალი პოლიტიკის ფინანსური შედეგების პროგნოზირება და შედეგად, მისი სავარაუდო გავლენის დადგენა სადაზღვევო კომპანიების გრძელვადიან ეკონომიკურ მდგომარეობაზე.
წინამდებარე კვლევის ფარგლებში შეფასებულია ქართული სადაზღვევო კომპანიის („ალდაგი-ბისიაი“) ეკონომიკური ღირებულება სპეციფიკურ ინსტიტუციონალურ გარემოში. კვლევა ჩატარდა ე.წ. „ჩასე შტუდყ“-ს მეთოდის გამოყენებით. კვლევის ფარგლებში, 2006-2012 წლების რეფორმის ბენეფიციარის, „ალდაგი-ბისიაი“-ს მაგალითზე განხორციელდა იმის პროგნოზი, თუ რა გავლენა შეიძლება მოახდინოს რეფორმაში აქტიურად მონაწილე სადაზღვევო სექტორზე ქართულ სპეციფიკურ ინსტიტუციურ გარემოში 2012 წელს მთავრობის ცვლილების შემდეგ დაგეგმილმა სახელმწიფო დაზღვევის ახალმა პროგრამამ. სახელმწიფო დაზღვევის მოდელის ცვლილების გავლენის დადგენა, „ალდაგი-ბისიაი“-ს ეკონომიკური ღირებულების განვითარების დინამიკის გაანგარიშების საშუალებით განხორციელდა. „ალდაგი-ბისიაი“-ს ეკონომიკური ღირებულების გაანგარიშებისათვის გამოყენებულია ე.წ. „ღესიდუალ Iნცომე Mოდელ“-ი (ღIM).
ამასთანავე, კვლევაში თავმოყრილია სადაზღვევო სექტორში სახელმწიფოს მონაწილეობისა და 2006-2012 წლებში ჯანდაცვის სფეროში განხორციელებული რეფორმების პროცესში აქტიურად მონაწილე სადაზღვევო კომპანიების ფინანსური სტატისტიკა და წარმოდგენილია არსებული მონაცემების ეკონომიკური ანალიზი.
სტატიის დარჩენილი ნაწილის სტრუქტურა შემდეგნაირად გამოიყურება: სტატიის მეორე თავში წარმოდგენილია საქართველოში ჯანდაცვის რეფორმაში არსებული მდგომარეობისა და ამ რეფორმის შესახებ ლიტერატურის მიმოხილვა. მესამე თავში აღწერილია ინსტიტუციური გარემო, რომლის ფარგლებშიც ხორციელდებოდა ჯანდაცვის რეფორმა საქართველოში. მეოთხე თავის პირველ ნაწილში მოყვანილია აღწერითი სტატისტიკა სადაზღვევო სექტორში სახელმწიფოს მონაწილეობის, სექტორისათვის სამედიცინო დაზღვევის მნიშვნელობისა და მთლიანად სექტორისა და მისი სახელმწიფო პროგრამებში ჩართული მოთამაშეების ფინანსური მაჩვენებლების შესახებ; მეორე ნაწილში წარმოდგენილია სადაზღვევო კომპანიების შეფასების ძირითადი პრინციპები, ჩემ მიერ გამოყენებული შეფასების მეთოდი და რეფორმის განვითარების სცენარებზე მორგებული შეფასების სავარაუდო პარამეტრები. მეხუთე თავში წარმოდგენილია კვლევის შედეგები, ხოლო სტატია დასრულდება მეექვსე თავით, რომელშიც წარმოდგენილია დასკვნა.
სიახლეების გამოწერა
