19 მარტი, 2013

ავტორი: უჩა სეთური

რედაქტორი: გიორგი კლდიაშვილი

კონკურენციის რეგულირების პოლიტიკა საქართველოს ციფრულ საეთერო მაუწყებლობაზე გადასვლის პროცესში და მის შემდგომ პერიოდში

წინამდებარე პოლიტიკის დოკუმენტი წარმოადგენს IDFI-ის ხედვას საქართველოს მიერ საერთაშორისო დონეზე აღებული ვალდებულებების შესრულების საკითზე, რაც ითვალისწინებს ყველა მოქალაქისათვის გარანტიას, რომ საფასურის გადახდის გარეშე ან ხელმისაწვდომ ფასად მიიღონ საეთერო ციფრული სატელევიზიო მომსახურება, რომლის ბოლო მომხმარებლისათვის მიწოდებას განახორციელებენ კონკურენტულ ბაზარზე მოქმედი სამაუწყებლო ციფრული ქსელის ოპერატორები და მაუწყებლები.
ანალოგური საეთერო მაუწყებლობის ბიზნეს მოდელისაგან განსხვავებით, სადაც ყველა მაუწყებელი თავად მართავდა საკუთარ გადამცემ ქსელს, კონკურენციასთან დაკავშირებული  საკითხების რეგულირება უფრო აქტუალურია ციფრული საეთერო ტექნოლოგიის დანერგვისას, რადგან თუ არ მოგვარდება დაშვების, გამჭვირვალობის და სხვა პრობლემები, არსებობს კონკურენციის შეზღუდვის რისკები, რაც საფრთხეს უქმნის ციფრულ მაუწყებლობის პროცესს და  მედია პლურალიზმს.
მნიშვნელოვანია აღნიშნოს, რომ სატელეკომუნიკაციო სექტორში კონკურენციის რეგულირებისაგან განსხვავებით, სამაუწყებლო სფერო გამოირჩევა ტრანსლირებული კონტენტის მიმართ დიდი საზოგადოებრივი და სახელმწიფო დატვირთვით, შესაბამისად კონკურენციის რეგულირება ამ სფეროში უნდა განხორციელდეს მკაფიოდ და გონივრულად, განსაკუთრებით ციფრულ საეთერო პლატფორმაზე გადასვლის პერიოდში.
საქართველოს ციფრულ საეთერო მაუწყებლობაზე გადასვლის საწყის ეტაპზე, შეზღუდული სიხშირული რესურსის და სხვა ობიექტური ფაქტორების გამო, საეთერო მაუწყებლობის მიწოდების ბაზარზე წარმოდგენილი იქნება მნიშვნელოვანი საბაზრო უპირატესობის მქონე კომპანიები, რის გამოც საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ უნდა განახორციელოს ზუსტი რეგულირება სხვადასხვა მიმართულებით.  
სახელმწიფო პოლიტიკის განსაზღვრისას, ციფრულ საეთერო მაუწყებლობაზე გადასვლის მოსამზადებელი სამუშაოების ფარგლებში, უნდა წინასწარ განსაზღვროს, თუ რომელ ბაზარზე უნდა მოხდეს ჩარევა სახელმწიფოს მხრიდან, თუმცა მიუხედავად წინასწარი რეგულირებისა, ციფრული მიწისზედა საეთერო მაუწყებლობის საწყის ეტაპზე საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ და საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრომ უნდა განახორციელონ სისტემატური კონტროლი  ამ მიმართულებით.
არანაკლებ მნიშვნელოვანია, ის გარემოებაც, რომ არსებული ანალოგური ტრანსლირების ქსელი, სახელმწიფოს 100%-იანი წილობრივი მონაწილეობით შექმნილი საწარმოს საკუთრებაა. აღნიშნული გარემოება წარმოადგენს გარკვეულ რისკის შემცველს, სწორედ კონკურენციის შეზღუდვის კუთხით  და პირველ რიგში მცირე ბიუჯეტიანი, ადგილობრივი და  რეგიონული ტელევიზიებისათვის.