ტრომსო, ნორვეგია – 2009 წლის 18 ივნისს ევროპის საბჭოს 47 წევრიდან თორმეტმა ხელი მოაწერა ოფიციალური დოკუმენტების ხელმისაწვდომობის კონვენციას, რომელიც რეალურად არის “პირველი საერთაშორისო სავალდებულო ლეგალური ინსტრუმენტი, რომელიც ადასტურებს ზოგად უფლებას სახელმწიფო ორგანოების მიერ გამოუქვეყნებელი ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის შესახებ”.
12 ქვეყანა, რომლებმაც ხელი მოაწერეს კონვენციას არიან: ბელგია, ესტონეთი, ფინეთი, საქართველო, უნგრეთი, ლიტვა, მაკედონია, მონტენეგრო, ნორვეგია, სერბეთი, სლოვენია და შვედეთი. ევროპული საბჭოს ყველა წევრს შეუძლია ხელი მოაწეროს კონვენციას მომავალში, მაგრამ რამდენიმე მნიშვნელოვან ქვეყანას აქვს სიძნელეები თავიანთი კანონების შეცვლასთან დაკავშირებით.
ეხლა თორმეტმა ქვეყანამ უნდა მოახდინოს კონვენციის რატიფიკაცია; 10 ქვეყნის მიერ კონვენციის რატიფიკაცია არის საჭირო, რომ ის შევიდეს ძალაში და ამოქმედდეს. სლოვენიამ უკვე აამოქმედა კონვენცია თავის საკანონმდებლო აგენდაში და აპირებს გაავრცელოს კონვენციის ძალაუფლება საკანონმდებლო და სასამართლო დაწესებულებებზე.
კონვენცია ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის შესახებ საზოგადოების გარჩევების და კრიტიკის ობიექტი გახდა.
ხელშეკრულების ძირითად მინუსებში შედის:
- მანდატის არ არსებობა, რაც პრობლემას უქმნის ორგანიზაციებს სახელმწიფო ინსტიტუტები აიძულონ გამოაქვეყნონ და გაასაჯაროონ ინფორმაცია.
- ინფორმაციის რამდენიმე უმნიშვნელოვანესი კატეგორიის არ შეტანა კონვენციაში (ფინანსური დოკუმენტაცია, შესყიდვები);
- ინფორმაციის გამოთხოვნიდან მის მიღებამდე კონკრეტული დროის შეზღუდვის არ არსებობა;
ამის მიუხედავად, საზოგადოებრივმა ორგანიზაციებმა, როგორიცაა, მაგალითად, Article 19, the Open Society Justice Initiative, and Access-Info, მოითხოვეს რატიფიკაცია, რადგან კონვენცია ადგენს სამართლებრივ ბაზისს, მინიმალურ სტანდარტებს ინფორმაციის ხელმისაწვდომობისათვის. Access-Info -მ კონვენცია საზოგადოებისათვის ხელმისაწვდომი გახადა ინტერნეტ კამპანიის - “Recognize My Right” მეშვეობით. ვებ-გვერდი აწვდის ინფორმაციას ევროპული საბჭოს ორმოცდაშვიდივე წევრის საგარეო საქმეთა სამინისტროების საკონტაქტო ინფორმაციის შესახებ და მოუწოდებს ხალხს მოითხოვონ მთავრობებისგან ხელშეკრულებაზე ხელი მოაწერა.
ევროპული საბჭოს კონვენცია ოფიციალური დოკუმენტების ხელმისაწვდომობის შესახებ
ევროპული საბჭოს კონვენცია ოფიციალური დოკუმენტების ხელმისაწვდომობის შესახებ/ განმარტებითი მოხსენება