Freedom House: საქართველოს ქულა ინტერნეტის თავისუფლების რეიტინგში გაუარესდა

სიახლეები | ინტერნეტი და ინოვაციები | პუბლიკაციები | ანალიზი 6 ნოემბერი 2018

1 ნოემბერს მსოფლიოში ინტერნეტ თავისუფლების შესახებ Freedom House-ის ყოველწლიური ანგარიში გამოქვეყნდა. 2018 წელს საქართველომ 100-დან 25 ქულა აიღო და ინტერნეტ თავისუფლების მხრივ შეფასდა, როგორც „თავისუფალი“ ქვეყანა. 2017 წელთან შედარებით, ქვეყნის ქულა ერთით გაუარესდა.


2017 ივნისსა და 2018 მაისის პერიოდში მომხდარ მნიშვნელოვან მოვლენებს შორის გამოყოფილია შემდეგი ფაქტები:


- საქართველოს კონსტიტუციაში შეტანილი ცვლილება, რომლის მიხედვითაც, ინტერნეტზე ხელმისაწვდომობა და ინტერნეტით თავისუფლად სარგებლობა ადამიანის ძირითად უფლებად იქნა აღიარებული. ანგარიშში აღნიშნულია, რომ ეს ცვლილება საკონსტიტუციო კომისიას ადგილობრივმა ორგანიზაციამ, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტმა (IDFI) წარუდგინა.


- მთავრობის მიერ ელექტრონული პეტიციების პლატფორმის – www.ichange.gov.ge -ის შექმნა, რომლის საშუალებითაც მოქალაქეებს შეუძლიათ პეტიციის შექმნა, ხოლო, საკმარისი ხელმოწერის მოგროვების შემთხვევაში, საქართველოს მთავრობა ვალდებულია უპასუხოს პეტიციას და ეს პასუხი საჯაროდ ხელმისაწვდომი გახადოს პორტალზე.


- 2017 წლის ივნისში პოლიციის მიერ ნარკოტიკების უკანონო შეძენა-შენახვის ბრალდებით „ბირჟა მაფიას“ წევრი რეპერების დაკავების შემთხვევა. როგორც ბრალდებულები და მათი მხარდამჭერები ამტკიცებდნენ, ბრალდებები გაყალბებული იყო, დაკავება კი უკავშირდებოდა Youtube-ზე მათ მიერ განთავსებულ ვიდეოს, რომელიც პოლიციის მიმართ დამცინავი შინაარსის იყო. მასობრივი დემონსტრაციის შემდეგ, რეპერები გირაოს სანაცვლოდ გაათავისუფლეს. მოგვიანებით, საგამოძიებო მედია ორგანიზაცია „სტუდია მონიტორის“ მიხედვით, პოლიციელები, რომლებმაც რეპერების წინააღმდეგ მტკიცებულებები გააყალბეს, ჯერ კიდევ პასუხისგებაში არ მიცემულან.


- 2018 წლის მაისში თბილისის საქალაქო სასამართლოს გადაწვეტილება, რომელმაც პრეზერვატივების მწარმოებელ კომპანია „აიისას“ რელიგიური გრძნობების შელახვის მოტივით 500 ლარიანი ჯარიმა დააკისრა და აუკრძალა პროდუქციის გაყიდვა და რეკლამირება, მათ შორის Facebook-ზე.


- 2017 წლის მაისში აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის, აფგან მუხთარლის თბილისიდან გატაცების შემთხვევა. ანგარიშში ნათქვამია, რომ, მართალია, ოფიციალური პირები უარყოფენ, მაგრამ არსებობს ეჭვები, რომ მის გატაცებაში საქართველოს უსაფრთხოების სამსახური იყო გარეული.


ქვეყანაში ინტერნეტ ხელმისაწვდომობისა და თავისუფლების ხარისხის შესახებ ანგარიშში ნათქვამია, რომ ინტერნეტზე ხელმისაწვდომობა და მისი გამოყენება ზრდას განაგრძობს. ასევე, ნაკლებად შეინიშნება ინტერნეტ ცენზურისა და ონლაინ კონტენტის მანიპულაციის შემთხვევები. ინტერნეტ აქტივისტებს თავისუფლად შეუძლიათ გამოიყენონ სოციალური მედია ინფორმაციის გავრცელების, ხალხის მობილიზებისა და ონლაინ კამპანიების ჩატარების მიზნით.


ინტერნეტ მედია კონტენტთან დაკავშირებით ანგარიშში აღნიშნულია, რომ საქართველოს მედია ლანდშაფტი უფრო და უფრო მრავალფეროვანი ხდება, თუმცა მიკერძოებული და არასანდო მედია კონტენტის, განსაკუთრებით ანტი-დასავლური პროპაგანდის, ფართო გავრცელება დაფიქსირდა.


Freedom House-ის ანგარიში განიხილავს ინტერნეტ მომსახურების მიმწოდებლებს შორის მომხმარებელთა გადანაწილების საკითხსაც. ნათქვამია, რომ ბაზარზე კონკურენცია „მინიმალურია“, რადგან ბაზრის ორ მესამედს ორი მიმწოდებელი აკონტროლებს (საკაბელო ინტერნეტი). მობილური ინტერნეტის ბაზარზეც ორი პროვაიდერი დომინირებს.


ანგარიში ასევე განიხილავს სახელმწიფო მიყურადების საკითხს და ამ მხრივ საქართველოში განვითარებულ მოვლენებს, მათ შორის სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ფარგლებში ახლად შექმნილი უწყების – „ოპერატიულ-ტექნიკური სააგენტოს“ ფუნქციებს. დოკუმენტში ნახსენებია სააგენტოს უფლებამოსილებების მიმართ საზოგადოებრივი უკმაყოფილება, კერძოდ მისი პირდაპირი წვდომა სატელეკომუნიკაციო მონაცემებთან და უფლება, აიძულოს ინტერნეტის მიმწოდებლები ითანამშრომლონ მასთან და, უარის შემთხვევაში, დააჯარიმოს ისინი.


თითოეული ქვეყნის შეფასება მოიცავს დეტალურ ნარატიულ ანგარიშსა და ქულებს, რომლებიც სამ კატეგორიად იყოფა: 1. ხელმისაწვდომობის დაბრკოლებები; 2. კონტენტის შეზღუდვა; და 3. მომხმარებელთა უფლებების დარღვევა. 2018 წლის ანგარიში 2017 წლის ივნისიდან 2018 წლის მაისამდე პერიოდს მოიცავს.

სხვა მასალები ამ თემაზე
სიახლეები

9 ნაბიჯი ევროკავშირისკენ (შესრულების მდგომარეობა)

11.04.2024

“აპრილის გამოძახილი” - IDFI-მ 9 აპრილისადმი მიძღვნილი ღონისძიება გამართა

10.04.2024

V-Dem-ის შედეგები: 2023 წელს საქართველოში დემოკრატიის ხარისხი გაუარესდა

08.04.2024

საქართველოში საჯარო მმართველობის რეფორმის მიმოხილვა

02.04.2024
განცხადებები

მოვუწოდებთ სპეციალური საგამოძიებო სამსახურის უფროსს, წარმოადგინოს ინფორმაცია 16-17 აპრილს სამართალდამცავების მიერ ძალის გადამეტების ფაქტებზე

18.04.2024

კოალიცია: მოსამართლეებმა უნდა დაიცვან აქციაზე დაკავებული მშვიდობიანი მანიფესტანტების უფლებები

17.04.2024

საჯარო სამსახურში დასაქმებულებზე პარტიული ინტერესით ზეწოლა უნდა დასრულდეს

14.04.2024

400-ზე მეტი ორგანიზაცია: კი - ევროპას, არა - რუსულ კანონს!

08.04.2024
ბლოგპოსტები

მაღალი დონის კორუფციის გადაუჭრელი პრობლემა საქართველოში

15.02.2024

Sockpuppet-ები და ვიკიპედია - ბრძოლის უცნობი ფრონტი

14.02.2024

რუსეთის მოქალაქეების შემოდინება საქართველოში და საზოგადოებრივი უსაფრთხოების გამოწვევები

05.10.2023

ენერგეტიკული სიღარიბე და დანაშაული საქართველოში

05.10.2023