საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და მოქალაქე რუსუდან ტაბატაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2006 წლის 14 ივლისის გადაწყვეტილება საქმეზე #2/3/364

ეროვნული სასამართლო პრაქტიკა 11 იანვარი 2011

დავის საგანი: საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილის კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლის პირველ და მეოთხე პუნქტებთან და 41-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით.

 

სასამართლოს გადაწყვეტილება: კონსტიტუციური სარჩელი არ დაკმაყოფილდეს.

 

სასამართლოს დასაბუთება: საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლი მოიცავს სამ ძირითად უფლებას ინფორმაციის, აზრისა და მასობრივი ინფორმაციის საშუალებათა თავისუფლებას. საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლი განამტკიცებს ინფორმაციის თავისუფლად მიღებისა და გავრცელების, საკუთარი მოსაზრების გამოთქმისა და გავრცელების უფლებას ნებისმიერი საშუალებით. ამ უფლების განხორციელება ძირითადად დამოკიდებულია თვითონ უფლებამოსილი სუბიექტის აქტივონაზე, სახელმწიფოს ამ შემთხვევაში მხოლოდ ის ვალდებულება ეკისრება, რომ ხელი არ შეუშალოს პირს მიიღოს ინფორმაცია, გამოთქვას თავისი მოსაზრება, აგრეთვე არ შეზღუდოს მასობრივი ინფორმაციის საშუალებები ცენზურის დაწესებით. ინფორმაციის მიღების უფლება არ წარმოადგენს აბსოლიტურ უფლებას და შეიძლება შეიზღუდოს საჯარო ინტერესებიდან გამომდინარე. აზრის გამოხატვის თავისუფლებაში ხელისუფლების მხრიდან ჩარევა რამდენად გამართლებულია ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში გადასაწყვეტი საკითხია. ინფორმაციის მიღების უფლება რა მოცულობით აკისრებს სახელმწიფოს ვალდებულებას გაავრცელოს ესა თუ ის ინფორმაცია პრაქტიკულად სასამართლოს შეფასებაზეა დამოკიდებული.

 

საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველი პუნქტი ღიად მიიჩნევს სახელმწიფო დაწესებულებაში დაცულ ოფიციალურ ინფორმაციას და ყველა ფიზიკურ და იურიდიულ პირს აძლევს მათი გაცნობის შესაძლებლობას. სახელმწიფო დაწესებულებაში არსებული ინფორმაციის გაცნობა ინფორმაციული თვითგამორკვევისა და პირის თავისუფალი განვითარების უფლების მნიშვნელოვანი პირობაა. საქართველოს კონსტიტუცია სახელმწიფოს აკისრებს არა მხოლოდ ნეგატიურ ვალდებულებას, ხელი არ შეუშალოს პიროვნებას ინფორმაციის მიღებაში, არამედ პოზიტიურ ვალდებულებას - არ გასცემს მის ხელთ არსებული ინფორმაცია. საქართველოს კონსტიტუცია მხოლოდ იმ შემთხვევაში ზღუდავს აღნიშნულ უფლებას, თუ მოთხოვნილი ინფორმაცია შეიცავს სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას.

 

საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული ორგანოები თუ ახორციელებენ ადმინისტრაციულ ფუნქციებს მათზე, გარდა მესამე თავისა, ასევე ვრცელდება ამ კოდექსის სხვა თავებიც. შესაბამისად, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 თავი ყველა შემთხვევაში ვრცელდება აღნიშნულ ორგანოებზე, თუ ინფორმაციის გაცემის თავისუფლება თავად ამ თავით არ არის შეზღუდული. სასამართლო თვლის, რომ ადმინისტრაციული ფუნქცია და საჯარო სამართლებრივი ფუნქცია არსებითად ერთი და იგივეა. საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-4 ნაწილი განსაზღვრავს ინფორმაციის ჩამონათვალს, რომელთა შინაარსი საჯაროობას არ ექვემდებარება. მნიშვნელოვანია გაირკვეს, ნორმაში ჩამოთვლილი ინფორმაცია მიეკუთვნება თუ არა სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას, რომლის გაცემის შეზღუდვის შესაძლებლობასაც ითვალისწინებს საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლი.

 

სასამართლო მიიჩნევს, რომ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილები არ ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლის პირველ და მეოთხე პუნქტებს და 41-ე მუხლის პირველ პუნქტს. სასამართლო აღნიშნავს, რომ კანონის არასწორად გაგება ან მისი არასწორად გამოყენება უფლებამოსილი ორგანოების მიერ არ ნიშნავს, რომ ეს ნორმა ეწინააღმდეგება კონსტიტუციას.

 

 საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2006 წლის 14 ივლისის გადაწყვეტილება საქმეზე #2/3/364.

მომზადდა ღია საზოგადოების ფონდის (OSF) ადამიანის უფლებათა სტაჟირების 2013 წლის გრანტის ფარგლებში.

სხვა მასალები ამ თემაზე
სიახლეები

IDFI-ს მიმართულების ხელმძღვანელი, ანტონ ვაჭარაძე, ჩეხეთში გამართულ კონფერენციაზე “საბჭოთა და რუსული დივერსია ევროპის წინააღმდეგ”

18.11.2024

2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებმა საქართველოში ავტოკრატიული ტენდენციები გაამყარა - V-Dem institute-ის შეფასება

13.11.2024

სასამართლოს აქტების პროაქტიული გამოქვეყნება: კანონმდებლობა და პრაქტიკა

04.11.2024

სტატუსმეტრი 2.0 - როგორ მიდის საქართველო ევროკავშირის 9 ნაბიჯის შესრულებისკენ

01.11.2024
განცხადებები

სტრასბურგის სასამართლომ განსხვავებული აზრის მქონე მოსამართლის სასამართლო სისტემიდან განდევნა დაადასტურა

11.11.2024

მოვუწოდებთ პროკურატურას არჩევნების გაყალბება გამოიძიოს და არა დამკვირვებელი ორგანიზაციების საქმიანობა

06.11.2024

სასამართლო ხელისუფლებამ სისტემურ საარჩევნო დარღვევებზე თვალი არ უნდა დახუჭოს

05.11.2024

სამართლებრივი ბრძოლა რუსული კანონის წინააღმდეგ სტრასბურგში გაგრძელდება

17.10.2024
ბლოგპოსტები

ინტერმუნიციპალური საქმიანობის გაძლიერება საქართველოში

21.10.2024

საგზაო-სატრანსპორტო შემთხვევების პრევენციის ინსტიტუციური მექანიზმები

21.10.2024

კრიპტოვალუტის საქართველოს ფინანსურ სისტემაში ინტეგრირების გამოწვევები და სტრატეგიული მიდგომა ბლოკჩეინისა და უძრავი ქონების მიმართ კორუფციის წინააღმდეგ საბრძოლველად

21.10.2024

ქართული ენის არცოდნა, როგორც გამოწვევა პოლიტიკურ პროცესებში ეთნიკური უმცირესობების ჩართულობის თვალსაზრისით

21.10.2024